موعود پایگاه اینترنتی موعود
آیت‌الله سیستانی خطاب به دست‌انداران طرح “غربالگری مادران باردار” مرقوم فرمودند: چه بسا اندکی مسامحه باعث شود علاوه بر ورود مال حرام و دستمزدهای شبهه‌ناک به زندگیشان و متحمل شدن دیون مالی قابل توجه، مسؤلیت جان مسلمانان نیز متوجه آنان گردد! و …
پیش از این در قالب ۳ مطلب مجزا به بررسی وضعیت “غربالگری مادران باردار” در قالب طرح ملی که هم‌اکنون در سطح کشور در حال اجراست و ارائه مجوزهای “سقط جنین” بی‌مورد به‌بهانه‌‌های بی‌اساس پرداختیم.
در مطالب پیشین، بر این مسئله تأکید شد که در جریان اجرای طرح غربالگری در سطح کشورمان و مواردی که در آنها رأی به سقط جنین مادران به‌بهانه‌‌هایی مانند عدم تشکیل قلب جنین در نخستین ماه‌های بارداری و… صادر می‌شود، بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته و پرسش‌نامه‌های مستند اخذ شده از مادران حاضر در طرح غربالگری، در بسیاری از مواردی که پس از غربالگری صورت گرفته، رأی به سقط جنین صادر شده و مادران به‌دلایل مختلف از انجام سقط جنین، استنکاف داشته‌اند، پس از تولد نوزاد مربوطه و سلامت همه‌جانبه مادر و نوزاد، تشخیص غلط غربالگری و حکم صادره مبنی بر لزوم سقط به اثبات رسیده است!
اما با وجود این حقیقت تلخ تا به امروز، طرح غربالگری به همان صورت و شکل گذشته در حال انجام است و هیچ تغییری در راستای اصلاح این رویه غلط و رأی‌های صادره سقط جنین در موارد بی‌مورد، صورت نگرفته است!
پیش از این، پاسخ آیت‌الله سیستانی به ۷ استفتاء صورت‌گرفته درباره غربالگری را منتشر کردیم؛ در ادامه ۲ استفتای جدید صورت‌گرفته از مرجع عالی‌قدر آیت‌الله سیستانی درباره برخی ابعاد شرعی طرح غربالگری که توسط جمعی از طلاب، پزشکان متخصص و کارمندان پزشکی قانونی و ادارات مرتبط با طرح غربالگری صورت گرفته است، آمده است:
مرجع عالی‌قدر آیت‌الله سیستانی مدظله‌العالی
سلام علیکم و رحمهالله
استحضار دارید که طرح موسوم به «غربالگری» علی‌رغم محدودیت و گاه ممنوعیت آن در بسیاری از بلاد دنیا، در کشور ما به‌خصوص در میان شیعیان چند سالی است که به‌طور جدی، فراگیر شده و اکثر قریب به اتفاق خانواده‌ها اعم از متدین و غیرمتدین، غربالگردی را جزء مراحل و مراقبت‌های ضروری ایام بارداری تلقی می‌کنند؛ این در حالی است که طرح غربالگری دارای ملاحظات قابل توجهی است از جمله:
ــ هدف مهم از اجرای این طرح، جلوگیری از تولد بچه‌های ناقص‌الخلقه است که نوعاً ــ بر فرض صحت تشخیص ــ بقاء آن در دوران حمل، خطری برای جان مادر ندارد و غالباً مسأله هزینه نگهداری فرزند پس از تولد توسط سازمان‌های بهزیستی کشور مطرح است.
ــ اکثر موارد فوق مربوط به بیماری سندرم داون است.
ــ تشخیص معلولیت از طریق غربالگری، درصدِ خطای قابل توجهی دارد به‌گونه‌ای که مراکز درمانی مربوطه، درصد خطای آن را ۲۰ درصد عنوان می‌کنند، هرچند به‌نظر می‌رسد با توجه به استقراء اجمالی که توسط معتمدین در موارد متعدد صورت گرفته، این درصد عملاً بسیار بالاتر از این باشد.
ــ در مواردی که بر اثر غربالگری دستور سقط جنین داده شده، نمونه‌های فراوانی وجود دارد که معلوم شده جنین کاملاً سالم بوده است.
اکنون از شما مرجع عالی‌قدر به‌عنوان نماینده ولی عصر ارواحنا فداء و عجّل الله تعالی فرجه الشریف تقاضا می‌کنیم با عنایت به نکات فوق نسبت به پرسش‌های ذیل ما را یاری کنید؛ امید است با راهنمایی‌های حضرت‌عالی بتوانیم وظیفه خود را به‌درستی تشخیص داده و در جهت حفظ جان جمعیت زیادی از نسل شیعه و جنین‌های بی‌پناه قدمی‌برداریم:
سؤال: موارد حرمت و جواز سقط جنین را بیان فرمایید.
پاسخ آیت‌الله سیستانی: به‌طور کلی “سقط جنین” جایز نیست مگر در مورد استثنایی که در ذیل پاسخ خواهد آمد و این حرمت شامل مراحل اولیه تکامل جنین در رحم حتی نقطه لقاح یافته (مراد نطفه‌ای است که از تلقیح اسپرم و تخمک حاصل می‌شود که آن را “اوول” می‌نامند) نیز می‌شود و حرمت مذکور بعد از دمیده شدن روح شدیدتر است و فرقی ندارد که نطفه مذکور در دیواره رحم مستقر شده باشد یا نه، همچنان که تفاوتی نیست که تلقیح مذکور به صورت طبیعی یا مصنوعی انجام شده باشد.
البته اگر تلقیح مصنوعی اسپرم و تخمک در لوله آزمایش و مانند آن در فضای بیرون از رحم انجام شده که نطفه لقاح یافته، اقتضاء بقاء و تکامل ندارد، تلف کردن آن اشکال ندارد.
شایان ذکر است اگر باقی ماندن حمل برای مادر، خوف ضرر بر خودش داشته باشد یا مستلزم حرج و مشقت فوق‌العاده و بسیار شدیدی بر مادر باشد که عادتاً قابل تحمل نیست، در این صورت قبل از دمیده شدن روح، سقط کردن جنین جایز است اما سقط کردن جنین بعد از دمیده شدن روح، مطلقا جایز نیست حتی در صورت ضرر یا مشقت فوق‌العاده (حرج) بنابر احتیاط لازم.
سؤال: با سپاس از حسن توجه و حوصله‌ای که به خرج دادید، خواهشمندیم با توجه به اهمیت زیاد امر مذکور، فارغ از سوالات فوق، «مادران باردار»، «پزشکان مؤمن» و «کارمندان بخش‌های مختلف مرتبط با انجام این طرح» را از توصیه حکیمانه خود در رابطه با طرح مذکور (غربالگری) بهره‌مند فرمایید.
پاسخ آیت‌الله سیستانی: “شایسته است جامعه پزشکان، پرستاران دلسوز و متدین و نیز سایر مرتبطین و دست‌اندرکارانی که در جهت حفظ جان و سلامتی انسانها زحمت می‌کشند در تشخیص وظیفه شرعی خود نسبت به این امر مهم نهایت دقت را مبذول دارند و مراقب باشند سلیقه‌های شخصی خود و دیگران را به جای وظیفه شرعی به کار نگیرند.
مبادا در این باره تحت تاثیر فضای غالب و جو موجود برخلاف تکلیف دینی خود عمل کنند؛ چه بسا اندکی مسامحه باعث شود علاوه بر ورود مال حرام و دستمزدهای شبهه‌ناک به زندگیشان و متحمل شدن دیون مالی قابل توجه، مسؤلیت جان مسلمانان نیز متوجه آنان گردد و نیز ناخواسته در پیشبرد اهداف پشت‌پرده استعمار در خصوص از بین بردن نسنل شیعه و کاهش جمعیت تشیّع اثنی‌عشری در ایران قدم بردارند.
از طرفی مادران مهربان، شاکر و قدردان نعمت مادری خویش باشند و با توکل به خداوند متعال و استمداد از پروردگار حیّ‌قیوم و توسل به معصومین علیهم‌السلام به خوبی از این امانت الهی در تمام مراحل مراقبت کنند و با بهره‌گیری از عقل سلیم از اقدامات که تنها موجب افزایش اضطراب و نگرانی آنان و در نتیجه وارد آمدن ضرر بر خود و فرزندشان است پرهیز کنند و برای مشورت، تنها به پزشک متعهد و متدین و دلسوز فرد و اجتماع مراجعه نمایند و بدانند که امر رزق و روزی و حیات و ممات و سلامت و بیماری با خداوند متعال است و او از آنچه خیر و صلاح بندگانش است آگاه می‌باشد و این وعده الهی است که در قرآن کریم می‌فرماید: وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَ مَن یَتَوَکَّلْ عَلَى‌اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ.
هرکس از خدا بترسد و ترک گناه کند خداوند برای او راه نجاتی قرار می‌دهد و مشکلات زندگی او را حل می‌کند و او را از جایی که گمان ندارد، روزی می‌دهد و کسی که به خداوند توکل نماید، خدا او را کافی است و نیز می‌فرماید: وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ خَشْیَهَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ کَانَ خِطْئًا کَبِیرًا؛ فرزندانتان را به سبب فقر و مشکلات اقتصادی نکشید، ما آنان و شما را روزی می‌دهیم که کشتن آنان گناه و خطایی بزرگ محسوب می‌شود: والله العالم و هو المستعان.”
تسنیم
