موعود پایگاه اینترنتی موعود
عید غدیر از اعیاد بزرگ اسلامی است که ملتهای مسلمان در روزگارهای گذشته به بزرگداشت آن و تجلیل مراسم آن اهتمامی‌بسزا داشتند. در سخنان ابوریحان بیرونی و عبدالملک ثعالبی و ابن طلحه شافعی و ابن خلکان و … به این موضوع اشاره شده است. ابوریحان بیرونی می گوید: عید غدیر از جمله عیدهایی است که اهل اسلام، مراسم آنرا برگزار می کنند.(آثار الباقیه ص ۳۳۴ )
علامه امینی در کتاب خود، فصلی را با عنوان عید الغدیر فی الاسلام اختصاص داده و از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده است که فرمودند: برترین عیدهای امت من، عید غدیر خم است(الغدیر ج ۱ ص ۲۸۳)
مدارک حدیث غدیر:
کتاب های حدیث و تفسیر و کلام و عقاید و سیره و لغت عالمان اهل سنت مملو است از احادیث و ماجرای غدیر و مسلم بودن واقعه غدیر، حقیقتی است انکارناپذیر. به گفته عالم سنی مشهور، ضیاءالدین مقبلی صنعانی مکی(۱۰۴۷-۱۱۰۸): اگر حدیث غدیر صابت و معلوم نباشد، پس در اسلام هیچ ثابت و معلومی وجود ندارد!… علامه امینی در کتاب ارزشمند الغدیر، هنگامی‌که به ذکر اسناد غدیر از کتب اهل سنت می پردازد، آنرا از ۱۱۰ تن از صحابه و ۸۴ تن از تابعان و ۳۶۱ تن از عالمان و محدثان اهل سنت نقل کرده است که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:
راویان غدیر از صحابه:
۱- ابوبکر بن ابی قحافه ۲- سعد بن عباده انصاری ۳- خالد بن ولید مخزومی ۴- عمر بن خطاب ۵- ابی بن کعب انصاری ۶- ابوذر غفاری ۷- عبدالرحمن بن عوف ۸- عباس بن عبدالمطلب ۹- عبدالله بن مسعود ۱۰ – مقداد بن عمرو کندی ۱۱- عثمان بن عفان ۱۲ – حذیفه بن یمان یمانی ۱۳- زبیر بن عوام ۱۴-سلمان فارسی ۱۵- طلحه بن عبیدالله ۱۶- خزیمه بن ثابت انصاری ۱۷- عمار یاسر ۱۸- عمرو بن عاص ۱۹- زید بن ثابت انصاری ۲۰- ابو ایوب انصاری ۲۱- سعید بن زید قرشی ۲۲- عمرو بن حمق خزاعی ۲۳- عمران بن حصین خزاعی ۲۴- اسامه بن زید بن حارثه ۲۵- سعد بن ابی وقاص ۲۶- عایشه ۲۷- سمره بن سعد انصاری ۲۸- قیس بن سعد انصاری ۲۹- ابو سعید خدری ۳۰- زید بن ارقم ۳۱- عبدالله بن عباس ۳۲- عدی بن حاتم ۳۳- براء بن عازب ۳۴- عبدالله بن عمر ۳۵ – جابر بن عبدالله انصاری ۳۶- سلمه بن عمرو اسلمی ۳۷- مالک بن حویرث لیثی ۳۸- سهل بن سعد ساعدی ۳۹- انس بن مالک ۴۰- ابوالطفیل عامر بن واثله
راویان غدیر از تابعان:
۱- سعید بن وهب کوفی ۲- ابومریم بن حبیش اسدی ۳- ابوسلمه بن عبدالرحمان بن عوف ۴- سعید بن مسیب ۵- سعید بن جبیر ۶- ابوصالح مدنی ۷-عامر بن سعد بن ابی وقاص ۸- ضحاک بن مزاحم هلالی ۹-سالم بن عبدالله بن عمر ۱۰-طاووس بن کیسان یمانی ۱۱- ابو نجیح یسار ثقفی ۱۲- حکم بن عتیبه کوفی ۱۳- عدی بن ثابت انصاری ۱۴- عمرو بن مره کوفی ۱۵- حبیب بن ابی ثابت اسدی ۱۶- سلمه بن کهیل حضرمی ۱۷- ابواسحاق سبیعی ۱۸- علی بن زید بصری ۱۹- یزید بن ابی زیاد کوفی ۲۰- ابوبکر مخزومی
راویان حدیث غدیر از علما و محدثان اهل سنت:(برای آگاهی از نام کلیه محدثان اهل سنت که حدیث غدیر را در کتب خود ذکر کرده‌اند به کتاب الغدیر مراجعه نمایید)
۱- عمرو بن دینار جمحی مکی ۲- حافظ ابوهشام ضبی کوفی ۳- حافظ عبدالملک عرزمی ۴- حافظ محمد بن اسحاق (صاحب سیره نبوی )۵- حافظ ابن لهیمه مصری ۵- حافظ ابن لهیعه مصری ۶- حافظ وکیع بن جراح کوفی ۷- محمد بن ادریس شافعی ۸- حافظ عبدالرزاق صنعانی۹- حافظ ابو عبید هروی ۱۰- حافظ ابن راهویه مروزی ۱۱- احمد بن حنبل شیبانی ۱۲- حافظ محمد بن اسماعیل بخاری (صاحب صحیح) ۱۳- حافظ احمد بن منصور بغدادی (صاحب مسند) ۱۴- حافظ ابن ماجه قزوینی (صاحب سنن) ۱۵- حافظ ابو عیسی ترمزی (صاحب صحیح) ۱۶- حافظ ابو عبدالرحمان نسایی (صحاب سنن)۱۷- حافظ ابویعلی موصلی ۱۸- محمد بن جریر طبری ۱۹- حافظ علی دارقطنی ۲۰- حافظ ابن زولاق مصری ۲۱- قاضی ابوبکر باقلانی ۲۲- حافظ محمد حاکم نیشابوری (صاحب المستدرک علی صحیحین) ۲۳- ابواسحاق ثعلبی ۲۴- حافظ ابوبکر خطیب بغدادی ۲۵- ابوالحسن واحدی نیشابوری ۲۶- حافظ ابو محمد فراء بغوی ۲۷ – حافظ ابن عساکر دمشقی ۱۸- فخرالدین رازی ۲۹- ابوعبدالله یاقوت حموی ۳۰- حافظ ابوالحسن ابن اثیر جزری و…
اسناد بی شمار حدیث غدیر:
– حافظ ابن حجر هیتمی می‌گوید: در روایات احمد بن حنبل، ۳۰ تن از صحابه پیامبر این حدیث را روایت کرده‌اند.( الغدیر ج ۱ ص ۳۰۰)
– محمد بن جریر طبری – محدث و مفسر و مورخ مشهور- ۷۵ سند برای این حدیث آورده است. (الغدیر ج ۱ ص ۱۵۳)
– حافظ ابوالعلاء همدانی می‌گوید: من حدیث غدیر را با ۲۵۰ سند و طریق نقل میکنم. (الغدیر ج ص ۱۵۸)
— محمد عبدالغنی حسن، ادیب و ناقد معروف مصری،شاعر اهرام و مولف کتابهایی چند از جمله کتاب اعلام من الشرق، می‌گوید: واقعه غدیر از حقیقتهای مسلم است که جای جدل درباره آن نیست و صحت غدیر تقریبا مورد اجماع اهل سنت و شیعیان است. و این حدیث از نظر صحت و تواتر و استحکام سند، به پایه ای رسیده است که نیازی به اثبات و تایید اشخاص ندارد. (الغدیر ج ۱)
– عبدالفتاح عبدالمقصود نویسنده و محقق مصری و استاد دانشگاه اسکندریه، می‌گوید: حدیث غدیر، بدون شک حقیقتی است که دستخوش باطل نمی‌شود، فروزان است، درخشان است، چون روشنایی روز و خود یکی از حقایق جوشنده الهام است که از سینه پیامبر جوشیده است…
معنای مولا:
پس از گذشت قرنها از روز غدیر، پس از آنکه در آن اجتماع عظیم همه حاضران از کلمه مولی در خطبه غرای پیامبر، امامت و اولویت و رهبری را درک کردند و در حضور پیامبر همه با علی بیعت کردند و پس از آنکه حسان بن ثابت، از این لفظ معنی پیشوایی را فهمید و در شعر خود سرود و پس از آنکه جمع فراوانی از علمای اهل سنت روز غدیر را روز نصب امام و تعیین خلیفه از سوی پیامبر اکرم دانسته و بدان تصریح کردند( الغدیر ج ۱ از ص ۳۹۱ به بعد) و پس از اعتراف عمر و ابوبکر و عثمان و معاویه و … بدان واقعه تارخی و پس از اینها همه، یکی از متکلمین شبهه ای ایجاد کرد که مقصود از مولی، دوست و یاور و پسرعمو است! و جالب آنکه مامون عباسی به دانشمندان مجلس خود می‌گوید: این موضوع که به بچهای روا نیست نسبت داده شود، چطور به پیامبر نسبت میدهید که مرادش از مولی در آن هنگامه پهناور و با آنهمه مقدمات، پسر عمو و امثال آن باشد؟ و جالب آنکه اشکال کنندگان نه عرب بودهاند و نه حق قضاوت در لغت عرب داشتهاند….
علامه امینی درباره معنای مولی نیز با همان پژوهش پیگیری علمی ویژه خویش، نام بیش از ۴۰ نفر از عالمان اهل سنت و واژهشناسان و مفسران سلف را نام برده است که مولی را به معنای اولی (اولی به تصرف و صاحب حق ولایت) دانسته‌اند از جمله آنها:
۱- محمد بن سائب کلبی، مفسر نسابه ۲- یحیی بن زیاد فرا، ۳- ابو عبیده معمر بن مثنی بصری ۴- ابوالحسن اخفش ۵- ابوزید بن اوس ۶- ابوالعباس ثعلب شیبانی ۷- ابوبکر انباری ۸- علی بن عیسی رمانی ۹- ابوالحسن واحدی ۱۰- حسین بن مسعود ۱۱- ابوالبقا عکبری ۱۲- جارالله زمخشری ۱۳- علاءالدین خازن بغدادی ۱۴-جلال الدین محلی شافعی ۱۵- شهاب الدین خفاجی حنفی و …
شاعران غدیر : از دلایل مهم و روشن درباره معنای واژه مولی، فهم و کاربرد شاعران غدیر است. زیرا این شاعران بطور عمده از شخصیتهای برجسته و از پشتوانههای زبان و ادبیات عرب بودهاند. اینک نام شماری از آنها:
۱- حسان بن ثابت انصاری ۲- کمیت بن زید اسدی ۳- سید حمیری ۴- سفیان عبدی کوفی ۵- ابو تمام طایی ۶- دعبل خزاعی ۷- ابن الرومی‌بغدادی ۸- مفجع بصری ۹- ابوالقاسم صنوبری حلبی ۱۰- قاضی ابوالقاسم تنوخی ۱۱- ابوالقاسم زاهی بغدادی ۱۲- ابوفراس حمدانی ۱۳- ابوالفتح کشاجم فلسطینی ۱۴- ناشی صغیر بغدادی ۱۵- ابن حجاج بغدادی ۱۶- ابو حامد انطاکی ۱۷- ابن حماد عبدی کوفی ۱۸- ابوالعلاء سروی ۱۹- شریف مرتضی علم الهدی ۲۰- مهیار دیلمی‌بغدادی ۲۱- شریف ابوالحسن رضی موسوی ۲۱- ابوالعلای معری ۲۲- ابن منیر طرابلسی ۲۳- صفی الدین حلی ۲۴- ابن جابر اندلسی و …
حسن احمدی
