نشانههای بسیاری نسبت به وقوع یک بحران جدّی در زنجیره تولید و عرضه مواد غذایی هشدار میدهند. نشانههایی همچون از بین رفتن خاک مرغوب کشاورزی و ذخایر آب زیرزمینی در بسیاری از مناطق خشک جهان، افزایش شدید بهای مواد غذایی در طول یک سال گذشته و مهمتر از همه، افزایش فزاینده قیمت نفت که شاید بحرانهای اخیر در برخی مناطق نفتخیز شمال افریقا و خاورمیانه به آن دامن خواهد زد چشمانداز تیرهای را به ویژه فراروی کشورهای فقیرتر جهان و کشورهایی همچون امریکا قرار خواهد داد.
مایکل اسنونایدر۱
چکیده
نشانههای بسیاری نسبت به وقوع یک بحران جدّی در زنجیره تولید و عرضه مواد غذایی هشدار میدهند. نشانههایی همچون از بین رفتن خاک مرغوب کشاورزی و ذخایر آب زیرزمینی در بسیاری از مناطق خشک جهان، افزایش شدید بهای مواد غذایی در طول یک سال گذشته و مهمتر از همه، افزایش فزاینده قیمت نفت که شاید بحرانهای اخیر در برخی مناطق نفتخیز شمال افریقا و خاورمیانه به آن دامن خواهد زد چشمانداز تیرهای را به ویژه فراروی کشورهای فقیرتر جهان و کشورهایی همچون امریکا قرار خواهد داد. مردمان این کشور آنچنان به فروشگاههای انباشته از انواع مواد خوراکی ارزانقیمت عادت کردهاند که بعید مینماید بتوانند هیچ حالت دیگری را حتی در ذهنشان تصور کنند. نویسنده این مطلب میپرسد: به راستی، در صورت وقوع چنین بحرانی، بر سر میلیونها نفر انسانی که حتی هم اکنون نیز قادر به تأمین تمام نیازهای غذایی خود نیستند چه خواهد آمد ؟
آن دسته از کسانی که هنوز متوجه نشدهاند، خوب است بدانند جهان در آستانه یک بحران غذایی تمامعیار قرار دارد. این بحران از جنبههای زیادی بر شما و خانوادهتان تأثیر خواهد گذاشت. شاید این بحران، امروز یا فردا از راه نرسد، ولی در آمدن آن هیچ تردیدی نیست.
آن دسته از کسانی که هنوز متوجه نشدهاند، خوب است بدانند جهان در آستانه یک بحران غذایی تمامعیار قرار دارد. این بحران از جنبههای زیادی بر شما و خانوادهتان تأثیر خواهد گذاشت. شاید این بحران، امروز یا فردا از راه نرسد، ولی در آمدن آن هیچ تردیدی نیست. آب و هوای نامساعد و مصیبتهای طبیعی هولناک، در طول دو سال گذشته، در بسیاری از مناطق جهان، آثار وخیمیبر تولید محصولات کشاورزی گذاشتهاند. قیمت نفت افزایش پیدا کرده است. کل اقتصاد جهانی بر اساس توانایی استفاده از مقادیر هنگفت نفت گرانقیمت برای تولید مواد غذایی و دیگر کالاهای ارزانقمیت و حمل و نقل آنها از مسافتهای بسیار دوردست شکل گرفته است. بدون نفت ارزان، این بازی به کلی تغییر میکند. خاک مرغوب با روند روزافزونی، در حال تخریب و سفرههای آب زیرزمینی در سراسر جهان با روندی هشداردهنده در حال استخراج است. قیمت جهانی مواد غذایی نیز چندی است گرانی جدیدی را تجربه میکنند و این افزایش قیمت با شدت ادامه دارد. به این ترتیب، زمانی که صدها میلیون نفر از انسانها از پس هزینه تأمین خورد و خوراک خود برنیایند، بر سر جهان ما چه خواهد آمد؟
بیشتر امریکاییان به گونهای به سوپرمارکتهای انباشته از اجناس ارزان قیمت عادت کردهاند که حتی نمیتوانند زندگی به روش دیگر را به فکرشان راه دهند. متاسفانه این دوران در حال پایان یافتن است.
شاخصهای متعددی حکایت از آن دارند که ما اکنون در حال ورود به دورانی هستیم که در آن، غذای کافی برای تمام مردم جهان وجود نخواهد داشت. با افزایش رقابتها بر سر عرضه مواد غذایی، قیمت آنها به رشد خود ادامه میدهد. در برخی موارد، این قیمتها هم اکنون نیز در حال افزایش هستند.
نگاهی بیندازیم به برخی دلایلی که تعداد فزایندهای از کارشناسان به این اعتقاد رسیدهاند که نشانههای یک بحران مواد غذایی مخوف در افق پدیدار است.
بر اساس اعلام بانک جهانی، از ژوئن گذشته، ۴۴ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل افزایش بهای مواد غذایی، به ورطه فقر شدید رانده شدهاند.
جهان با نرخی حیرتانگیز در حال از دست دادن خاک مرغوب کشاورزی است. به گفته لستر براون، «یک سوم زمینهای کشاورزی جهان با روندی سریعتر از شکلگیری این خاک از طریق فرآیندهای طبیعی، در حال از دست دادن خاک مرغوب خود هستند».
به دلیل یارانههای اتانول که در امریکا پرداخت میشود، در حال حاضر، از حدود یک سوم کل ذرت تولیدی در امریکا برای تهیه سوخت استفاده میشود همین امر فشار شدیدی بر بهای ذرت وارد میآورد.
به دلیل نبود آب، برخی کشورهای خاورمیانه مجبور شدهاند برای تأمین مواد خاک مرغوب با روند روزافزونی، در حال تخریب و سفرههای آب زیرزمینی در سراسر جهان با روندی هشداردهنده در حال استخراج است. قیمت جهانی مواد غذایی نیز چندی است گرانی جدیدی را تجربه میکنند و این افزایش قیمت با شدت ادامه دارد. به این ترتیب، زمانی که صدها میلیون نفر از انسانها از پس هزینه تأمین خورد و خوراک خود برنیایند، بر سر جهان ما چه خواهد آمد؟
غذایی اصلیشان، به کشورهای دیگر اتکا کنند. پیشبینی شده است که تا سال ۲۰۱۲، هیچ گندمی در عربستان سعودی تولید نخواهد شد.
ذخایر آب در سراسر جهان به دلیل بهرهبرداری بیش از حد، با نرخی هشداردهنده در حال تمام شدن است. بر اساس اعلام بانک جهانی، در چین، ۱۳۰ میلیون نفر و در هند، ۱۷۵ میلیون نفر از غلاتی تغذیه میکنند که با آب به دست آمده از سفرههایی کاشت میشوند که نرخ جایگزینی آنها از برداشت آنها، بیشتر است. به این ترتیب، زمانی که کل این آبها به پایان برسند، چه اتفاقی میافتد؟
در ایالات متحده، تلف کردن نظاممند سفره آب زیرزمینی اوگالا میتواند صبحانه امریکاییها را به کاسهای خاک تبدیل کند. بیماری سالی نظیر زنگزدگی UG99 گندم، به صورت روزافزون، در حال از بین بردن بخشهای بزرگی از تولید مواد خوراکی جهان است.
سونامی و بحران اتمیکه پس از آن در ژاپن رخ داد، مناطق کشاورزی پهناوری را در این کشور غیر قابل استفاده کرده است. افراد زیادی وجود دارند که معتقدند در نهایت، اراضی قابل توجهی از شمال ژاپن به دلیل آلودگی به مواد رادیواکتیو، غیرقابل کشت اعلام خواهند شد. فقط این نیست. هم اکنون افراد زیادی قانع شدهاند اقتصاد ژاپن که سومین اقتصاد جهان است، در نتیجه این بحران در مرز فروپاشی قرار گرفته است.
قیمت نفت میتواند عاملی بزرگتر در این فهرست باشد. شیوه تولید مواد خوراکی ما به شدت به نفت وابسته است. شیوههای حمل و نقل مواد کشاورزی ما نیز به نفت متکی است. زمانی که قیمت نفت سر به آسمان بزند، کل سیستم تولید مواد خوراکی بسیار گران تمام خواهد شد. اگر قیمت نفت همچنان بالا بماند، ما شاهد قیمت بالاتر مواد غذایی خواهیم بود، به گونهای که برخی اشکال تولید مواد غذایی، دیگر اقتصادی نخواهد بود.
در برخی موارد ممکن است جهان کمبود شدید کود را تجربه کند. به نظر دانشمندان «ابتکار جهانی تحقیقات فسفر»، در سی یا چهل سال آینده، دیگر ذخایر فسفر جهان برای تأمین نیازهای کشاورزی کافی نخواهد بود.
تورم مواد غذایی هم اکنون بسیاری از اقتصادها را در گوشه و کنار جهان تضعیف کرده است. برای نمونه هند در حال سروکله زدن با یک تورم مواد غذایی سالانه هیجده درصدی است. بنا بر اعلام سازمان ملل، قیمت جهانی مواد غذایی در ماه فوریه به سقفی به کلی جدید خواهد رسید.
بنا بر اعلام بانک جهانی، قیمت جهانی مواد غذایی در طول دوازده ماه گذشته سونامی و بحران اتمیکه پس از آن در ژاپن رخ داد، مناطق کشاورزی پهناوری را در این کشور غیر قابل استفاده کرده است. افراد زیادی وجود دارند که معتقدند در نهایت، اراضی قابل توجهی از شمال ژاپن به دلیل آلودگی به مواد رادیواکتیو، غیرقابل کشت اعلام خواهند شد. فقط این نیست. هم اکنون افراد زیادی قانع شدهاند اقتصاد ژاپن که سومین اقتصاد جهان است، در نتیجه این بحران در مرز فروپاشی قرار گرفته است.
۳۶ درصد افزایش یافته است.
قیمت خردهفروشی گندم از تابستان گذشته، بیشتر از دو برابر شده است.
قیمت خردهفروشی ذرت از تابستان گذشته حدود دو برابر شده است.
قیمت خردهفروشی سویا از ژوئن گذشته حدود پنجاه درصد افزایش یافته است.
قیمت خردهفروشی آب پرتقال از سال ۲۰۰۹ تاکنون دو برابر شده است.
حدود سه میلیارد نفر از مردم جهان با دستمزدی معادل دو دلار یا کمتر از دو دلار در هر روز زندگی میکنند و جهان حتی پیش از آغاز سال جاری در آستانه بحران اقتصادی قرار داشت.
سال ۲۰۱۱ تا همین جا، یکی از آشوبزدهترین سالها از زمان جنگ جهانی دوم به این سو بوده است. موج انقلابها، خاورمیانه را درنوردیدهاند؛ ایالات متحده در یک جنگ داخلی در لیبی درگیر شده است، اروپا در آستانه سقوط مالی قرار دارد و دلار امریکا رو به موت است. هیچ کدام از این موارد، خبر خوبی برای تولید مواد غذایی در سطح جهان نیستند.
پیوسته شایعاتی از کمبود برخی از بزرگترین ذخایر اضطراری مواد غذایی در امریکا وجود داشته است. مطلب زیر، چیکدهای از «اخطار ویژه» اخیر است که به شبکه خبری رایدرز ارسال شده است: «به پیرامون خود نگاهی بیندازید. عناوین خبری را بخوانید. بزرگترین کارخانههای تولید مواد خوراکی، ید پتاسیم و دیگر تولیدکنندگان تولیدات اضطراری را نگاه کنید که در عمل فروشگاههای اینترنتی خود را تعطیل کردهاند و اعلانهایی همچون این اعلانها را در وبسایت رسمی مونتنهاوس و وبسایت کارخانه تایروسیف بخوانید که توضیح دادهاند به دلیل تقاضاهای بسیار شدید، آنها در حال تعطیل کردن فروشهایشان برای مدتزمانی نامشخص هستند و امیدوارند روزی دوباره فعالیت خود را از سر گیرند».
این همه چه معنایی دارد؟ معنای آنها این است که ما زمان زیادی نداریم. سالهای سال است که هشداردهندگان نعره و فریاد کشیدهاند یک بحران مواد غذایی در راه است. از اینجا به بعد، دیگر چیز زیادی وجود ندارد که درباره آن هشدار داده شود. قیمت مواد غذایی شروع به بالا رفتن کرده است، ولی حقیقت این است که مغازههای ما هنوز انباشته از میزان عظیمی مواد غذایی به نسبت ارزانقیمت هستند.
با این حال، انسان باید احمق باشد که این نشانههای هشداردهنده را نبینید. درست به آنچه بعد از یازدهم مارس در ژاپن رخ داد، نگاه کنید. قفسههای مغازهها بیدرنگ، به کلی خالی شدند.
قرار نیست این اتفاق امروز رخ دهد، شاید فردا نیز رخ ندهد، ولی یک بحران غذایی بزرگ به زودی از راه خواهد رسید. در این صورت، شما و خانوادهتان چه خواهید کرد؟ شاید بد نباشد از هماکنون کم کم به حال آن موقع خود فکری کنید.
منبع:
http://theeconomiccollapseblog.com/archives/20-signs-that-a-horrific-global-food-crisis-is-coming.
۱. Michael Snyder، نویسنده و پژوهشگر مسائل اقتصادی.
نشریه سیاحت غرب شماره ۹۴