موعود پایگاه اینترنتی موعود
گفتگو: محمود مطهرى نیا
محمد مجتبى عمادالدین از سودان
در حال حاضر در مدرسه امام مهدى، علیه السلام، پاکدشت مشغول یاد گرفتن زبان فارسى و احکام دینى است و قصد دارد پس از فراگرفتن آنها به تحصیل در رشته هاى مهندسى (برق) بپردازد.
از او پرسیدیم: دیدگاه سودانیان نسبت به حضرت چیست؟
او در پاسخ گفت: حضرت در میان سودانیان شناخته شده است اما نه به شکلى که در میان شیعیان است چون آنها سنّى اند اعتقادشان این است که حضرت در آخرالزمان به دنیا مى آیند. اجلاس از بهترین راههاى شناساندن فرهنگ شیعه به سنیان است. اگر آنها که دنبال حق مى گردند بتوانند مذهب اهل بیت، علیهم السلام، را آنگونه که هست بیابند پذیرفتن حق بسیار آسان است لیکن در غیر اینصورت است که سخت مى شود. البته برخى از مردم مریض اند و علاج را نمى پسندند و دوست ندارند سالم بشوند. مکتب اهل بیت، علیهم السلام، را به هر شکل که بتوان باید ارائه کرد. خصوصاً باید از کتب خود سنیان با ایشان استدلال کرد. شیعیان سودان حضرت مهدى، علیه السلام، را کاملاً و بخوبى مى شناسند و تعداد شیعیان در سودان در حال ازدیاد است. در نزد شیعیان آنجا هم جشنها و مراسم گوناگونى در رابطه با حضرت دارند و شناخت اکثر ایشان از طریق مطالعه است. البته اکثر سؤالات درباره غیبت و کیفیت زندگى ایشان است.
(مصاحبه به زبان عربى انجام شد جز جمله زیر که پرسیدیم اگر بخواهى درباره حضرت مهدى، علیه السلام، صحبت کنى چه مى گویى؟ که با فارسى ملیحى گفت:)
کافى این چیزى که محمد طاهرى در نوارش مى گوید: اى گل زهرا، [سلام اللَّه علیها].
مى پرسم: اگر بخواهى به یک سنّى درباره حضرت بگویى چه مى گویى؟
در پاسخ مى گوید: مى گویم او قطب است و براى درک فیض خدا باید به دیدار او رفت؛ اوست که فیض خدا را بین بشریت قسمت مى کند. وجودش مانند منبع مغناطیسى است که اگر قطع شود همه نظامها به هم مى ریزد که در حدیث داریم: »لولاالحجه لساخت الأرض باهلها.«
دکتر اوصاف احسان از کشور هند
برادر شافعى مذهبى که در نهایت صفا و صمیمیت از شیعیان به عنوان برادر در طول صحبت یاد مى کند مى گوید تا آن زمان که از سنیها مطلب مطالعه مى کردم بحث مهدویت چندان وضوحى برایم نداشت لیکن بلافاصله پس از انقلاب اسلامى در ایران به ادبیات امام خمینى، آیت اللَّه طالقانى، سید محمدحسین طباطبایى و سید محمدباقر صدر مراجعه کردم و لذا پس از مطالعه این ادبیات اگر بگویم سنى هستم مشکل پدید مى آورد؛ چرا که عمده نظریات و عقایدم راجع به امام مهدى، علیه السلام، را از شیعه گرفته ام که بسیار واضح این مطلب را بیان کرده اند. آنگونه که در منابع خوانده ام زمین از ظلم فراگیر خواهد شد و در این زمان امام مهدى، علیه السلام، مى آیند و عدالت را به ارمغان مى آورند. درباره هند باید بگویم که هند را نمى توان یک کشور تنها دانست که چندین کشور و ایالت است و ادیان مختلفى در آن یافت مى شود و لذا نظریات مختلفى درباره امام مهدى، علیه السلام، در میان ایشان وجود دارد. هندوئیسم به گروههاى مختلفى تقسیم مى شود بسته به تولد افراد. لذا اگر کسى به عنوان برهمائى متولد شود وى مقربترین افراد نزد خداوند فرض مى شود و در نظر گرفته مى شود و گروههاى دیگر هم به ترتیب تا پایین. مسأله بعدى اطلاعات افراد است که مسلمانان هند چه شیعه و چه سنى چندان اطلاعاتى راجع به این مسائل ندارند و اطلاعاتشان بسیار کم است (متأسفم که باید اذعان کنم.)
این مفهوم ما را به مفهوم عاشورا رهنمون مى سازد، همانطور که امام حسین، علیه السلام، عاشورا را آغاز کرد و خانواده اش را قربانى کرد در راه اسلام و براى آمدن امام مهدى، علیه السلام، هم قربانى شدن بسیار لازم است.
در هندوئیسم اکثر گروهها راجع به حضرت مهدى، علیه السلام، بسیار کم مى دانند. دست یافتن به رستگارى با تبدیل شدن به یک هندوى خوب محقق مى شود. برهما خداست و برهمائیان خود را مقربین درگاه خدا مى دانند و در هند هم گروهها مانند اسرائیل داراى طبقات مختلف است و طبقاتى هستند که از حقوق پایینى برخوردارند که باید خدمت طبقات بالاتر را بنمایند. مثلاً باید راه آنها را وقتى به جایى مى آیند باز کنند، حق تماس با آنها را ندارند، حق دیدنشان را ندارند، حق خواندن ندارند که این قاعده اى است که در کتب ایشان بیان شده است. رسیدن به آزادى و رستگارى بدون امام مهدى، علیه السلام، براى ایشان غیرممکن است و اوست که باید ایشان را به عدالت برساند و ما باید ایشان را به عدالت و بشردوستى با آشنایى با حضرت مهدى، علیه السلام، نزدیکتر کنیم. [چون رهایى یافتن از شرایط فعلى غیرممکن مى باشد.] او در پاسخ به این سؤال که شیوه ترویج فرهنگ مهدویت در میان هندیان چیست؟ مى گوید:
به نظر من در ابتدا باید آنها با اهل بیت، علیهم السلام، آشنا شوند. در گام اول وقتى آنها با ایشان آشنا نیستند چطور مى توانند با حضرت مهدى، علیه السلام، آشنا شوند. اصلاً نمى توانند ایشان را بشناسند. ما باید قلوب ایشان را نسبت به اهل بیت، علیهم السلام، نرمتر سازیم و ما باید بیشتر از اهل بیت، علیهم السلام، سخن بگوئیم. من مطمئنم و احساس مى کنم که بسیار مشکل است صرفاً با مفهوم امام مهدى، علیه السلام، بخواهیم سراغ ایشان برویم.
براى تعریف اهل بیت، علیهم السلام، هم باید اسلام را آنگونه که هست و شایسته است معرفى کنیم و تبلیغات آل سعود و حجاز و برخى دیگر کشورها در خاورمیانه را که دلارها و ریالها را خرج مى کنند خنثى کنیم و به آنها بگوئیم شما باید در این مسیر گام نهید و تنها در این راه به رستگارى مى رسید که با اهل بیت و امام مهدى، علیهم السلام، باشید.
عشق به امام مهدى، علیه السلام، اولین چیزى است که هر مسلمان باید داشته باشد و تنها نباید حضرت رسول، صلّى اللَّه علیه وآله، را دوست داشت. ارزش هر مسلمان به دوست داشتن حضرت مهدى، علیه السلام، است و معیار مسلمانى دوست داشتن و شناختن ایشان است و با واقعیت امام مهدى، علیه السلام، هر که آشنا شده نمى تواند او را دوست نداشته باشد و مهر و محبت او چیزى نیست که از قلب کسى براحتى بتواند خارج شود.
از او پرسیدیم اگر حضرت را ببینى به او چه مى گویى؟ فرض کن اینجا کنارت نشسته اند.
گفت: نمى دانم سؤال خیلى سختى است نمى توانم جواب دهم. نمى دانم چه بگویم؟ من یک مرد احساساتى هستم، من فقط دوست دارم اگر بدانم کجاست کنارش بنشینم همینقدر کافى است. خود این افتخار است براى من. وقتى به بهشت زهرا مى روم محیط آنجا آنچنان مرا منقلب مى سازد که نمى توانم احساساتم را بیان کنم وقتى به قبر امام خمینى، رحمهاللَّه علیه، نگاه مى کنم او را هنوز زنده در آنجا مى بینم او هنوز آنجاست، لذا نمى توانم صحبت کنم نمى توانم اصلاً چیزى بگویم تنها مى توانم مدتهاى طولانى در آنجا بایستم و به او نگاه کنم چرا که براى من امام همانند پدرم بود.
وى در انتها با حال خاصى گفت: دوست داشتم به جاى هند در ایران رشد مى کردم. من اینجا را بیشتر از آنجا دوست دارم. خاصه پس از انقلاب ایران. احساس مى کنم حداقل یکبار هم که شده براى ما که در آنجا غریب افتاده ایم دعا کنید و به ما بیندیشید که این بزرگترین هدیه اى است که شما خواهران و برادران ایرانى مى توانید به ما بدهید و بزرگترین عطیه شماست در مقابل من هم براى شما که در کشور امام زندگى مى کنید دعا مى کنم.
علیرضا حسین دامجى از تانزانیا
دامجى در حال حاضر در مدرسه امام مهدى، علیه السلام، همراه با محمد مجتبى و نورمحمّد تحصیل مى کند و در آینده مى خواهد به قم برود و طلبه شود.
وى نسبت جمعیت شیعیان به کل جمعیت تانزانیا را یک به صد عنوان مى کند. او مى گوید در نیمه شعبان نماز حضرت و دعاى فرج و هر جمعه بعد از نماز دعاى فرج و هر صبح »أللّهم بلغ مولاى« را مى خوانیم. او مى گفت: از نظر دینى ایران در جهان اول است. سنیها مى دانند که کسى هست ولى بى نام و نشان که مى آید اصلاح مى کند. در عقاید هندوها به کریشنا اعتقاد دارند که کسى است که یک چشم بزرگى دارد و همه ماهیها و آبها را مى خورد و آن را تنها به معتقدین خود مى دهد و نه غیر آنها و ادعاى خدایى دارد. وى را دجال مى دانند و سنیها هم چنین نظرى دارند و حضرت مهدى، علیه السلام، مى آید آنها را نجات مى دهد. هندوها در آفریقا زیادند.
او دوست دارد حضرت سریعتر ظهور کنند تا اختلافات میان شیعه و سنى و دیگر فرق و مذاهب برطرف شده و همگى یکى شوند و خود را منتظر و آماده براى ظهور عنوان مى کند.
نورمحمّد از تایلند (که شاه ولید، نام تایلندى وى است)
در پاسخ سؤالات ما مى گوید: اکثر مردم تایلند بودائى هستند در عقاید بودا یک منجى هست به نام پاسیان که در آخرالزمان مى آید که وضعیت جهان را اصلاح مى کند و مردم از ظهورش خوشحال مى شوند. در مالزى اهل سنت تعدادشان بیشتر است. ۲۰۰ سال قبل یک طلبه ایرانى به نام احمد قمى براى تبلیغ آمده بود و ترویج شیعه کرده بود. همه مسلمانان ۱۵ شعبان به گلستان مى روند براى دعا چون مى دانند روز امام مهدى، علیه السلام، است. پس از انقلاب امام خمینى وضعیت رویکرد مردم به دین و اسلام و شیعه بهتر شده و برخى کتب شیعى از فارسى به تایلندى ترجمه شده مثل کتب زیارت.
به نظر من امام مهدى، علیه السلام، فقط براى دین اسلام نیست. مى پرسم: اگر حضرت را ببینى به او چه مى گویى؟ پاسخ مى دهد: اگر حضرت را ببینم اولین جمله اى که مى گویم این است: »السلام علیک یا امام مهدى« و اولین چیزى که مى خواهم مسلماً چیزهاى مادى که اصلاً نیست و هیچ موضوع مادى و دنیایى را از او نخواهم خواست از او معرفت مى خواهم. پدر و مادرم هر دو بودایى هستند و من بسیار ناراحتم. دوست دارم آنها مسلمان شوند اما نمى دانم چطور مى توان ایشان را مسلمان کرد چرا که در عقیده خودشان بسیار محکم هستند و با من به خاطر مسلمان شدنم مشاجره مى کنند و از من مى خواهند به آئین بودایى برگردم و من خیلى ناراحتم. وى نحوه اسلام آوردن و تشیع خود را چنین بیان مى کند: خداوند خودش مرا هدایت کرد و توفیق خودش بود به وسیله همسرم البته وى سنى است ولى برادرش شیعه است و مرا با شیعه آشنا کرد که در ابتدا فرق شیعه و سنى را نمى دانستم ولى از او پیروى مى کردم ولى الآن این تفاوتها را مى دانم و خیلى خوشحالم که شیعه شدم. همسرم زن خوبى است ولى چندان تمایلى به شیعه شدن ندارد. خیلى خوشحالم که در ایرانم چون ایران یک کشور اسلامى با مذهب شیعه است. وى خواسته هایش از حضرت را اینگونه بیان نمود: اگر مى توانستم با امام مهدى، علیه السلام، صحبت کنم از او دو خواسته داشتم اول یک زندگى خوب اسلامى همانند آنچه در ایران دیده مى شود و دوم اینکه پدر و مادرم به صراط مستقیم اگر ممکن است هدایت شوند.
زمیل حسین از پاکستان (طلبه در قم)
وى مى گوید: پاکستان به مباحث امام زمان، علیه السلام، خیلى احتیاج دارد چرا که کتابهایى که نوشته مى شود به زبان فارسى خیلى کم است و در اردو کمتر. البته اگر به انگلیسى ترجمه شود همه مسلمانان دنیا مى توانند از آن استفاده کنند. مردم به امام زمان، علیه السلام، و بحثهاى مربوط به ایشان خیلى علاقه دارند. چند سال پیش رئیس سپاه صحابه به حضرت توهین کرد و در مقابل او نهضتى با عنوان سپاه محمّد، صلّى اللَّه علیه وآله، شکل گرفت که خیلى گروه فعالى است. در جواب کتاب نوشتند و سخنرانى کردند. روى بحث غیبت باید خیلى کار شود. سنیها چند دسته اند که جز سپاه صحابه همه حضرت را قبول دارند تنها سپاه صحابه است که حضرت را قبول ندارند همانطور که خلافت حضرت على را قبول ندارند.
سید ظهیرالحسنین شیرازى، پاکستان (پنجاب) طلبه در قم
در پاکستان بعد از انقلاب اسلامى بود که شیعه قوت یافت و در پى آن دست به نهضتهایى از جمله نهضت جعفرى زدند که رهبر اولیه اش مفتى جعفر حسین و پس از او شهید علامه عارف حسین که در خط امام و رهبر بود الآن هم علامه سید صادق نقوى.
۳۰ سال پیش از سپاه صحابه که پشتیبانى طالبان و خارجى دارد کتابى شامل فحاشى به حضرت نوشته بودند که علامه نقوى جواب دادند و به دادگاه کشاندند. سنیها در پاکستان طرفدار شیعه هستند در مقابل سپاه صحابه. اینکه مقام معظم رهبرى گفته اند امسال سال حضرت على بن ابیطالب، علیه السلام، است اگر سال آینده یا سالهاى بعد سال سیده فاطمه یا امام زمان، علیهماالسلام، باشند، خیلى خوب است چون روى این موضوع خیلى کار مى شود. تبلیغات به زبان فارسى کافى نیست. انگلیسى و عربى هم لازم است. باید از اینترنت استفاده کرد. شیعیان پاکستان هم به حکم نقوى همانند ایران امسال را سال حضرت على، علیه السلام، قرار داده اند. موضوع خیلى مهم، نحوه و حکمت غیبت امام است و اینکه ظهور ایشان حکومت نظام عدل است.
وى صحبتهایش را چنین پایان داد که انقلاب اسلامى در ایران صرفاً مال ایرانیها نیست انقلاب عالم تشیع است و شناخته شدن شیعه و روحانیت در جهان به واسطه انقلاب و امام خمینى بوده است. از خدا مى خواهم که این انقلاب را متصل به ظهور حضرت کند.
محمد عبدالقیوم و محمد عبدالجبار سرکار از بنگلادش
در مورد شرایط بنگلادش به ما مى گویند: بین شیعه و سنى از لحاظ عقیده فرقى نیست. مثل برادر هستیم و به هم دشنام نمى دهیم و همگى برادر هم فرض مى شویم. اگر لفظ شیعه بیان شود کمى اشکال ایجاد مى شود لیکن وقتى از اهل بیت یا ائمه اثنى عشر، علیهم السلام، نام مى بریم آنها دوست دارند و علاقه مندند. چون اکثر وهابیها به شیعه فحش مى دهند و مى گویند شیعیان کافرند و حقایق را نمى گذارند ظاهر شوند ولى هر کس به حقیقت شیعه آگاه شده اظهار علاقه کرده و آن را قبول مى کند. خود ما هم هفت سال پیش تشیع را قبول کردیم. در خانه فرهنگ جمهورى اسلامى ایران کتب مختلفى است که وقتى بررسى کردیم شیعه شدیم.
مسأله غدیر در تاریخ سنیها اصلاً نیست. سنیها نمى دانند امام چیست و چه وظیفه اى دارد ولى وقتى شیعه شدم و مطالعه کردم دیدم که چقدر امام مهم است.
از علماى سنى پرسیدیم از حضرت فاطمه و حضرت على، علیهماالسلام، که همیشه با پیامبر بودند چرا حدیث اینقدر کم است ولى از بقیه بیشتر که آنها از جواب دادن صریح طفره رفتند.
با حالتى آمیخته به سربلندى مى گویند: بدون امام زندگى کردن خیلى مشکل است. وقتى سنى بودم از حقیقت دور بودم. تصمیم دارم وقتى برگردم خیلى ها را به این حقیقت واقف کنم و براى آنها روشن مى کنم که حق چیست.
چطور مى شود دنیا بتواند بدون امام و رهبر زندگى کند و هدایت بیابد!؟
ادریس تیجانى از نیجریه، طلبه در قم
وى در پاسخ سؤالات مى گوید: نیجریه یکى از بزرگترین کشورهاى غربى آفریقاست. ۱۲۵۰۰۰۰۰۰ جمعیت دارد که ۷۵% مسلمان و اکثراً مالکى هستند. شیعه ها ۱% از مسلمانان نیجریه را تشکیل مى دهند.
همه افراد بافرهنگ و باسواد استدلالهاى قوى را مى پذیرند. مشکل تبعیت از اهل بیت، علیهم السلام، این است که دشمنان زیادى داریم و آنها نمى گذارند ما فرهنگمان را به مردم برسانیم و آنها اهداف ما را اگر در مباحث مهدویت بشنوند حتماً مى پذیرند. خود من قبلاً مالکى بودم با بحث و مطالعه شیعه شدم. اگر این موانع برداشته شود آنها مى توانند مکتب شیعه را بپذیرند. قبل از انقلاب برخى برادران براى یادگیرى علوم اهل بیت، علیهم السلام، به ایران آمده بودند. یکى از آنها نامش ادریس على بود هر وقت به نیجریه برمى گشت با ما بحث و مناقشه مى کرد و برخى نقاط ضعف مذهب مالکى را براى ما روشن مى کرد. از حضرت مى خواهم که مرا موفق بدارند یکى از اصحاب ایشان باشم که در مقابل ایشان شهید مى شوند.
موسى باکومبا از سنگال (داکار) طلبه در قم
او در جوابمان گفت: حوزه را بر دانشگاه در سنگال ترجیح دادم که نامش سپاه زهرا بود. در آنجا مدرسه شیعى هم هست براى تعلیم مذهب اهل بیت. ۹۶% جمعیت سنگال مسلمان هستند؛ اما اکثریت اهل تسنن هستند و شیعیان ۱% هم نمى شوند. جهان دائماً از لحاظ عقلى نیازمند یک نجات بخش است و این امر بدون لطف الهى نخواهد بود و این لطف الزاماً باید از میان مردم باشد. کما اینکه پیامبران از میان مردم بودند. همه دوست دارند که او را ببینند. من اگر او را دیدم مى گویم تمام عالم در انتظارش است چرا که ظلم و مشکلات حتى در میان مسلمین وجود دارد. مسلمانان به همدیگر ظلم مى کنند. چرا که برخى اسلامشان ظاهرى است و زبانى. وى آرزوى خود را چنین بیان مى کند: حاجت و خواسته ام این است که با او باشم در هر جا که اوست و همراهش مجاهده کنم و در پایان گفت: به خود و همه مسلمین نصیحت مى کنم که همه ما فرزندان آدمیم و همه با هم پدر و برادر هستیم انما المؤمنون اخوه باید بر این برادرى بیفزائیم و همدیگر را تحقیر نکنیم و با هم یکى شویم و دست در دست هم نهیم در مقابل دشمنان و دست از اختلاف برداریم.
ابوصادق جعفرعلى از مجلس اعلاى عراق
او هم با ما چنین گفت: مردم جهان الآن نیازمند دو چیز هستند یکى آزادى و دیگرى عدالت و هر دو در اسلام هست و به اعتقاد ما امام مهدى، علیه السلام، وقتى ظهور مى کنند تمام دنیا را پر از عدل و آزادى و مهر و محبت مى کند. علائم ظهور دارد روز به روز نمایان مى شود. یکى از آنها همین مسأله جهانى شدن است چون امام زمان، علیه السلام، آخرین حجت خدا روى زمین است وقتى که ظاهر مى شود براى تمام مردم دنیا ظهور مى کند. باید تمام مردم دنیا به دعوتش آشنا شوند. لذا پیشرفت ارتباطات وسایل ارتباط جمعى همه دارند پیشرفت مى کنند. دنیا دارد کوچک مى شود به نظر من خودش یکى از علامات ظهور است چون حضرت وقتى ظاهر مى شود تا سخنرانى مى کنند تمام مردم دنیا مى شنوند و این پیشرفتها علامات ظهور است.
الآن همه شیعیان مسؤول اند که تشیع و مهدویت را منتشر کنند. یک نفر نقل مى کرد (که از قول دوستانش مى گفت) نمایشگاه یا اجلاسى بود در یکى از کشورهاى آفریقایى رفتم آنجا خواستم به شهر دیگرى بروم که براى رفتن باید با قایق به آن طرف دریاچه مى رفتم دریاچه پر از تمساح بود. وسط دریاچه قایق سوراخ شد و آب وارد قایق شد. ما رد مى شدیم و مى دیدیم که دهان سوسمارها باز بود و هر که در آب مى افتاد کارش تمام بود. موتور قایق هم خراب شده بود همه هم آبش را تخلیه مى کردند و هم پارو مى زدند. مى گفت من از ترس مردن آنهم مردن در دهان سوسمار متوسل شدم به اهل بیت یک لحظه دیدم روى قایق نوشته یا امام على ادرکنى یا امام حسین ادرکنى! من تعجب کردم در کشور آفریقایى اسم على و حسین، علیهماالسلام، چه مى کند؟ پرسیدم که شیعه اید گفته اند آرى! یکى از علماى ما سنى بود الآن مبلغ تشیع در منطقه است و در مناطق مختلف دارد تبلیغات وسیعى مى کند و خیلى ها هم گرایش دارند از جمله خود ما که افتخار هم مى کنیم. دوستم گفته بود دوست دارم او را ببینم. رفته بود پیش همان عالم. او یکى از عراقیهاى شیعه بود. عراقیها خیلى ایمان و تعصب نسبت به تشیع دارند. متدینین شان احساس مى کنند مسؤولیتى بر عهده شان هست که براى رضاى خدا هر جا مى روند باید تبلیغ کنند. یک معلم بود که از ظلم رژیم عراق فرار کرده بود با این عالم بحث کرده بود و او هم تصمیم گرفته بود شیعه شود و گفته بود پس از شیعه شدنم تصمیم گرفتم این شیعه شدن را در آفریقا منتشر کنم. شما ببینید یک نفر باعث هدایت خیلى از مردم مى تواند بشود. این ایرانیها، روشنفکرها، مدرسین حوزوى و دانشگاهیان خودشان را به ملى گرایى محدود نکنند. مردم دنیا تشنه اند. الآن تمام دنیا به امام مهدى، علیه السلام، ایمان دارند. خود اروپائیان کم کم دارند به این مسأله رو مى کنند. باور کنید دنیاى غرب آرام ننشسته اند و غافل نیستند. آنها درباره اسلام بحث جدى دارند یعنى پژوهشکده در کشورهایشان دارند. چند سال پیش از یکى شنیدم که مى گفت البته شما تعجب نکنید در آمریکا پژوهشکده درباره امام مهدى، علیه السلام، تأسیس شده است. چون اینها از همین الآن دارند خودشان را حاضر مى کنند. چون اینها فکرشان مادیگرایانه است، عقیده دارند که با مادیات تسلیحات دنیایى مى توانند جلوى امام مهدى، علیه السلام، بایستند. مى گویند او هم یک انسان است ولى چون عقیده به خدا ندارند عقیده به مسائل غیبى ندارند جلوى انقلاب مهدى، علیه السلام، را مى توانند بگیرند. ولى ما هنوز این مسأله را درک نکرده ایم هرچند انقلاب او الهى است و ایشان با نصرت خدا و مستضعفان جهان پیروز مى شوند. ان شاءاللَّه با ظهور امام مهدى، علیه السلام، از عبودیت شیطان و مادیات و بت پرستى و شرک رهایى پیدا مى کنیم.
والسلام
ماهنامه موعود شماره ۲۳
