۳. على برترین مردم
یکى از آیاتى که به تصریح شیعه و اهل سنت در شأن امیرمؤمنان على، علیه السلام، نازل شده، آیه شریفه زیر است:
أجَعَلْتفم سفقایهَ الحاجّف و عفمارَه المسجدفالحرامف کَمَنْ امَنَ بفاللّهف و الیَومف الاخفرف و جاهَدَ فى سبیلف اللّهف لا یَسْتَونَ عنداللّهف و اللّهف لا یَهدفى القَومَ الظالمین.۱
آیا آب دادن به حاجیان و عمارت مسجدالحرام را با کرده کسى که به خدا و روز قیامت ایمان آورده و در راه خدا جهاد کرده، برابر مى دانید؟ نه، نزد خدا برابر نیستند و خدا ستمکاران را هدایت نمى کند.
در یکى از روایتهایى که در ذیل آیه مزبور نقل شده چنین آمده است: شیبه بن عبدالدار و عباس بن عبدالمطلب به یکدیگر فخر مى فروختند. شیبه مى گفت: کلیدهاى کعبه در دست ماست و ما هر زمان که بخواهیم آن را گشوده و یا مى بندیم. پس ما بعد از رسول خدا برترین مردمانیم. عباس هم مى گفت: سیراب کردن حاجیان و ساختمان مسجدالحرام در دست ماست و بنابراین ما بعد از رسول خدا از همه مردم برتریم. در این هنگام امیرمؤمنان على بن ابى طالب، علیه السلام، از کنار آنها گذشت و آنها در پى این برآمدند که به ایشان نیز فخر فروشى کنند، لذا رو به آن حضرت گفتند: اى ابا الحسن آیا مى خواهى به تو خبر دهیم که برترین مردم پس از پیامبر کیست؟ و شیبه ادامه داد: کلیدهاى کعبه در دستان ماست، هر زمان که اراده کنیم آن را باز مى کنیم و هر زمان که اراده کنیم مى بندیم، پس ما بعد از پیامبر از همه مردم برتریم. عباس نیز گفت: سیراب کردن حاجیان و ساختمان مسجدالحرام به دست ماست، پس برترین مردم بعد از پیامبر ماییم. امیرمؤمنان، علیه السلام، رو به آنها کرده، فرمود: آیا شما را به آنکه برتر از شماست راهنمایى کنم؟ گفتند: او کیست؟ فرمود: او کسى است که گردنهاى شما را کشیده زد و شما را به زور به اسلام داخل کرد. گفتند: او کیست؟ فرمود: من. عباس با حالت خشم به محضر پیامبر، صلّى اللّه علیه وآله، رفت و سخن على را براى ایشان بازگو کرد. اما پیامبر، صلّى اللّه علیه وآله، چیزى نفرمود تا اینکه جبرئیل، علیه السلام، نازل شد و فرمود: اى محمد! خداوند به تو سلام مى رساند و مى فرماید: »آیا آب دادن به حاجیان و عمارت مسجدالحرام را…« پیامبر عباس را صدا زد، این آیه را بر او خواند و آنگاه فرمود: اى عمو برخیز و از [مسجد] خارج شو، این [فرستاده] خداى رحمان است که در مورد على بن ابى طالب، علیه السلام، با تو به مجادله برخاسته است.۲
پى نوشتها:
۱. سوره توبه(۹)، آیه ۱۹.
۲. المجلسى، محمدباقر، بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۶، ح۴.
موعود شماره ۲۲