مکتبى شیرازى (در گذشته پس از ۸۹۵ ه.ق) شاعر هم عصر بابافغانى و اهلى شیرازى و شاگرد جلال الدین محمد دوانى بوده است.
مکتبى کلمات علیه (سخنان حضرت على، علیه السلام) را در خراسان به توصیه ملک على به نظم کشیده است. شاعر، این کلمات را از کتاب «نثراللئالى » برگزیده و پس از ترجمه هر سخن در چند بیت، با حکایتى منظوم آن را شرح کرده است. بعضى از داستانهاى کلمات علیه بازنویسى حکایتهایى از متون مشهور فارسى مانند شاهنامه، مرزبان نامه و منطق الطیر است.
شمار این کلمات صد بوده است، لیکن اثر حاضر شامل هفتاد کلمه است و آشکارا پیداست که از آن بخشهایى، از جمله مقدمه آن، ساقط شده است.
زبان بى تکلف و نزدیک به محاوره، این ظرفیت و امکان را به شعر مکتبى داده است که در جاى جاى سخن خود در ترجمه کلمات یا در بیان نتایج داستانها به ایراد عباراتى موجز و به شکل امثال بپردازد، به گونه اى که تعداد قابل ملاحظه اى از آنها در امثال و حکم دهخدا راه یافته است.
اثر دیگر مکتبى شیرازى لیلى و مجنون است، که یکى از معروفترین و زیباترین نظیره هاى لیلى و مجنون نظامى است.
مجله موعود شماره ۱۸