میعادگاه منتظران

اشاره: بیش از هزار سال است که مسجد مقدس جمکران میعادگاه منتظران و سجده‌‌گاه مشتاقان کوى مهدى، علیه‌‌السلام، است. و هر شب چهارشنبه هزاران عاشق دلسوخته از گوشه و کنار ایران اسلامى و دیگر کشورها به این مسجد رو مى‌‌آورند تا شاید نشانى از آن یار غایب از نظر بیایند.

به منظور فراهم آوردن امکان ارتباط گسترده‌‌تر خوانندگان موعود با مسجد شریف جمکران بر آن شدیم که در هر شماره صفحاتى را به این مسجد اختصاص دهیم.

مطالبى که در این صفحات درج مى‌‌شود همگى توسط معاونت فرهنگى مسجد مقدس جمکران تهیه و تدوین شده و در اختیار علاقه‌‌مندان موعود قرار گرفته است.

کلام نور
از حضرت مهدى، علیه‌‌السلام، چنین روایت‌‌شده است:

… و فى ابنه رسول الله، صلى‌‌الله‌‌علیه‌‌وآله، لى اسوه حسنه.

دختر رسول خدا، صلى‌‌الله‌‌علیه‌‌وآله، براى من سرمشق خوبى است. (۱)

اسوه که در زبان فارسى آن را به الگو و سرمشق و نمونه و… معنى مى‌‌کنند. در بخشهاى مختلف زندگى انسان از جمله در امورى چون نظامهاى تعلیم و تربیت و انتقال احکام و ارزشهاى مکتبى و… مطرح مى‌‌گردد و به جهت نتایجى که بر آن مترتب است از اهمیت و جایگاه بسیار والایى برخورد است. توضیح آنکه در تمامى نظامهاى آموزشى و تربیتى در کنار سایر عوامل مساله ارایه الگو براى متعلمین یکى از شیوه‌‌هاى مهم و در عین حال مؤثر انتقال مواد مورد نظر آموزشى و تربیتى است. چون مجموعه مطالبى که مقرر شده است‌‌به متعلمین آموزش داده شود به صورت عینیت‌‌یافته در کلیه اعمال و رفتار افراد متصف به این مطالب که همان الگوها هستند نشان داده مى‌‌شود تا علاقه‌‌مندان از طریق مطالعه و دقت در عملکردهاى آنها از کم و کیف و نتایج و ثمرات عملى آن در پیشبرد اهداف اصلى زندگى فردى و اجتماعى افراد جامعه مطلع شوند و بعلاوه مشاهده نتایج مثبت عینى، خود انگیزه‌‌اى باشد تا آحاد جامعه در راستاى گسترش و تعمیم این امور بطور داوطلبانه از روى میل و رغبت اقداماتى را در حد توانشان به عمل آورند.

بر این اساس در آیات و روایات اسلامى بارها و بارها در زمینه اهمیت الگو و معرفى الگوهاى مناسب و لزوم تبعیت از آنها سخن به میان آمده است. به عنوان مثال در یکى از آیات قرآن مجید از وجود مبارک پیامبر اکرم، صلى‌‌الله‌‌علیه‌‌وآله، به عنوان اسوه حسنه (۲) که همه ملزم به پیروى از ایشان هستند یاد شده است‌‌یعنى مردم موظفند با سرمشق قرار دادن مجموعه اعمال و رفتارهاى آن حضرت به تصحیح و تکمیل نارساییهاى موجود در عملکردهاى خود بپردازند چرا که مجموعه سیره فردى و اجتماعى آن حضرت در چارچوب تعالیم عالیه اسلام انجام مى‌‌شود و به عبارت بهتر عملکردهاى آن رهبر بحق الهى تجسم عینى مجموعه تعالیم قرآن و اسلام است. لذا هر بخش از اعمال و رفتار و گفتار ایشان جت‌‌براى آحاد امت اسلامى است.

در این روایت هم که از وجود مبارک حضرت امام زمان، علیه‌‌السلام، نقل شده است‌‌به این حقیقت از بعد دیگرى اشاره مى‌‌شود. اغلب در سطح جامعه اسلامى خودمان به افراد زیادى برمى‌‌خوریم که وقتى بحث ظهور حضرت ولى‌‌عصر، عجل‌‌الله‌‌تعالى‌‌فرجه، و یا وظایف مردم در قبال آن حضرت مطرح مى‌‌شود سؤال مى‌‌کنند:

آن حضرت در برخورد با امور جامعه و حوادث مربوط به آن چه شیوه‌‌اى را در پیش خواهند گرفت؟ و اصولا ما از چه راههاى مى‌‌توانیم با ملاک و معیارهاى ویژگیهاى رفتارى آن حضرت آشنا شویم؟

شاید یکى از بهترین جوابها در این زمینه آن باشد که هر کس از طریق مراجعه به مجموعه روایاتى که از حضرات معصومین، علیهم‌‌السلام، درباره ابعاد مختلف زندگى و حکومت آن حضرت وارد شده است مى‌‌تواند از کم و کیف عملکردها و معیارها و ملاکهاى آن اطلاع حاصل کند. هر چند این شیوه راههاى مناسب براى آن امر است ولى وجود مبارک حضرت ولى‌‌عصر، علیه‌‌السلام، بر طبق این حدیث نورانى، راه نزدیکتر و در عین حال همگانى‌‌ترى را نشان مى‌‌دهند و مى‌‌فرمایند: مجموعه عملکردها و سیره فردى و اجتماعى دختر بزرگوار پیامبر اکرم، صلى‌‌الله‌‌علیه‌‌وآله، حضرت فاطمه، علیهاالسلام، سرمشق و الگو و مقتداى من است. یعنى اگر شما در صدد هستید که بدانید عملکردهاى من چگونه و بر طبق کدام معیارها خواهد بود; مى‌‌توانید براى پى بردن به این امر، ابعاد مختلف زندگى آن حضرت را از بدو تولد تا لحظه شهادت مورد مطالعه و بررسى قرار دهید و ببینید در عرصه زندگى شخصى در انجام عبادات و تکالیف دینى و در برخورد با اطرافیان و مردم و در پیشامدهاى اجتماعى در برخورد با دشمنان و… به چه صورتى عمل کردند و مجموعه این رفتار و عملکردها را بر اساس چه ملاکها و در چارچوب چه اصولى انجام دادند. آنگاه مى‌‌توانید از برنامه‌‌ها و اهداف مربوط به قیام من آگاه شوید و روند و جهت‌‌گیرى کارهاى مرا بشناسید. چرا که اعمال و رفتار حضرت زهرا، علیهاالسلام، براى من حجت و وجود مبارکشان الگو و سرمشق است. اینجا ممکن است کسى سؤال کند چون شرایط دوره ظهور با جریانات عصر زندگى حضرت فاطمه، علیهاالسلام، تفاوت خواهد داشت; لذا در اغلب موارد کارهاى این دو بزرگوار بطور طبیعى باید با همدیگر تفاوت داشته باشد.

در پاسخ به چنین پرسشى باید گفت: هر چند در ظاهر عملکردهاى این دو حجت الهى به لحاظ تغییر شرایط فرق خواهد داشت همانطور که این تفاوت را در مقایسه برخوردها و اعمال هر یک از معصومین، علیهم‌‌السلام، با یکدیگر هم مى‌‌بینیم ولى آنچه حائز اهمیت است آن که انگیزه و اهداف و ملاکهاى همه آنها مشترک است‌‌یعنى همه آنها جهت فراهم نمودن زمینه براى حاکمیت پیدا کردن احکام الهى تلاش و کوشش کردند; منتهى چون هر کدام از آنها با افراد خاصى و با شرایط مخصوصى روبرو بودند لذا بظاهر عملکردهایشان با همدیگر فرق مى‌‌کرد وگرنه همه آنها هدف واحدى را دنبال مى‌‌کنند.
والسلام