آداب فردی برای حفظ دستاوردهای حج

حدیثی از امام صادق علیه السلام روابت شده است که فرمودند : پیامبر در سفرها و سرازیری ها تسبیح و در سربالایی ها تکبیر می گفتند در این سخن سعی در بیان راهکارهایی برای حفظ آثار و برکات سفر حج داریم که به اجمال بیان می کنیم

توحید الهی

امام صادق علیه السلام فرمودند در سفر ها بگو تویی معتمد،امید،تاب و توان و یار و یاور من ، به تو وارد می شوم و به تو سیر و سفر می کنیم،

دعا برای اینکه خدا حج انسان را قبول نماید

دعا برای اینکه خداوند او را از آنچه حج انسان را ضایع میکند محفوظ دارد

دعا برای اینکه خداوند انسان را موفق به حفظ آثار، ثواب ها، پاکی ها و نتایج حج نماید

حاجی باید بداند که شیاطین جن و انس اگر نتوانستند او را فاسد کنند و بعد از مدتی مترصد دزدیدن و فاسد کردن حج او و ثواب ها و آثار آنها هستند پس باید به خدا و امام زمان خویش پناه ببرند به دسترنج خود را به او بسپارند و مرتبا از اذکار توحید مثل لا اله الا الله و لا حول و لا قوه الا بالله و استفاده کنند و باید که خود را در قلعه امن ولایت قرار دهد و الا شیاطین کار خود را خواهند کرد

حاجی باید بداند که تمامیت و روح حج ولایت است و بسیار فرموده اند تمام الحج لقاء الامام اما اکنون که ما قادر به ملاقات امام زمان نیستیم شایسته است که در پایان حج با خواندن زیارت آل یاسین و امثال آن با امام عصر علیه السلام ارتباط روحی و معنوی برقرار کنیم و او بخواهیم اعمال و چه دار و سیر ایمانی و توحیدی و عرفانی کمک نماید

ابتدا باید شخص آثار و نتایج حج و سرمایه ای را که به دست آورده بشناسد تا بتواند برای حفظ آن برنامه ریزی کند برنامه ریزی هر کاری بستگی به ارزش و قیمت آن دارد

پس اگر شخص ارزش و قیمت حج خود را بشناسد و بزرگی آن را درک کند لاجرم برای حفظ آن نیز تلاش میکند این ارزش و شناخت هم نیز مطالعه فکر و تعلیم و تعلم بسیار میخواهد

آداب اجتماعی مسلمانان باید حقوق برادران مسلمان خود را بشناسند

برادران مسلمان غیر شیعه

علیه السلام می فرمود در تشییع جنازه هایشان شرکت کنید از مریضان آنها عیادت کنید و حقوق آنان را ادا کنید (حقوق برادران اهل سنت چیز اصلا می دانیم آنها بر ما حقوقی دارند ؟)

هرگاه یکی از شما شیعیان ورق داشته باشد و راستگویی پیشه کند و با مردم خوش خلقی کند میگوید این شیعه جعفری است و این مرا خوشحال میکند و سرور و شادی به قلب من وارد می سازد

اگر غیر از این باشد گرفتاری و ننگ و عار آن بر من وارد میشود و میگوید, این تربیتی از که جعفر یاد اینها داده !

شناخت حقوق برادران مسلمان شیعه

این بحث بسیار گسترده است و اینجا جای ذکر آن نیست فقط بخشی از ۱ حدیث را نقل می کنیم یکی از اصحاب خاص امام صادق علیه السلام به ایشان می گوید حقوق ۱ مؤمن بر مؤمن دیگر چیست?؟

ایشان فرمودند هفت  حق دارد که همه نیز واجب است گفتم این حقوق چیست?

فرمودند ای معلی من دلم برای تو می سوزد و میترسم نتونی آنها را ادا کنیم

عرض کردم نه حتما بفرمایید

پس حضرت فرمودند, کمترین و کوچکترین آنها این است که هرچه برای خودمیپسندی برای آنها نیز بپسندید و هر چه برای خود دوست نداری برای آنها نیز دوست نداشته باشید

فضایل اخلاقی

در احادیث زیادی بیان کرده اند که مؤمن باید فضیلت های اخلاقی را در معاشرت با دیگران به کار گیرد و از رذیلت ها دوری کند از جمله

حسن همسفری و حسن مصاحبت

حسن خلق حسن خوش اخلاقی

نگهداشتن زبان از غیبت دروغ غیبت، فحش، بدگویی کنایه و غیره

کظم غیظ

سخی بودن دست بازداشتن

امام باقر علیه السلام فرمودند خدا ارزشی قائل نیست برای کسی که این راه را بیاید (راه سفر حج یا راه مکتب شیعه یعنی شیعه بودن )و سه  خصلت در او نباشد

ورعی که او را از معصیت باز دارد حلم و صبری که از غضب و خشم او جلوگیری کند

و حسن صحبت و معاشرت با دیگران

صادق علیه السلام فرمود, پدرم می فرمود وقتی نهاده نمیشود به کسی که خانه خدا را قصد کند به این سفر بیاید خصلت نباشد خلق خوش برای مصاحبت با دیگران ، حلم برد باری هنگام غضب و تقوا ورع در صحنه گناه

از این احادیث معلوم میشود که برای حفظ دستاوردهای حج لااقل این ۳ عنصر بسیار لازم و ضروری است:خوش خلقی با دیگران ،تقوای شدید در هنگام گناه ؛و خشم خود را فرو بردن

شناخت جایگاه برادر مؤمن

مفصل لن عمر از اصحاب خاص امام صادق علیه السلام می گوید وارد شده و به خدمت آن حضرت رسیدم فرمود, چه کسی با تو همسفر بود? ؟گفتم یکی از برادران دینی ام فرمود او چه کرد? گفتم من نتوانستم جایگاه او را بشناسم (کیست?،،چه کاره است?،کجاست?)هرچه از باتو ۴۰ قدم همسفر و هم مصاحبت شود خدا از حقوق این برادر مومن در قیامت سوال خواهد کرد (تو چطور او را نشناختی)

موارد دیگر از حقوق مؤمنین بر یکدیگر

اینکه در مجالس به یکدیگر جا بدهند

هنگام گرفتاری به هم قرض الحسنه بدهند

به کمک افراد ضعیف و کهنسال بشتابند

یکدیگر را با احترام و ادب و الفاظ محترمانه صدا بزنند

امام باقر علیه السلام فرمودند یکدیگر را بزرگ بشمارید و احترام بگذارید و سپس فرمودند با بدی و بی ادبی با هم مواجه نشوید به یکدیگر ضرر نرسانید به همدیگر حسد نورزید از بخل نسبت به هم بپرهیزید و فرمودند با روی ترش و با اخم با هم روبرو نشوید

فرمودند برای خاطر خدا با هم برادر شوید

خانه ای در بهشت را تصاحب کرده است هر کس بخاطر خدا کسی را به برادری دینی برگزیند

پیوستگی ایمان با مؤمنان

امام صادق علیه السلام فرمودند برادران دینی خود را زیاد کنید سپس فرمود برادران دینی خود را زیاد کنید زیرا هر یک نزد خدا مقامی دارند

و از پدران خود یک به یک از رسول خدا صلی الله علیه فرمود بهترین مومنان کسی است که خوبه الفت گیرد و دوست شود و خیری نیست در کسی که دوست نشود و نگذارد با او دوست شوند

تشکیل مجلس ولایی

در احادیث زیادی فرموده اند خدا رحمت کند آنکه امر ما و ذکر ما را زنده نگه می دارد و فرمودند تقوا پیشه کنید و برادران دینی خوبی برای هم باشید در راه خدا دوستی کنید به یکدیگر بپیوندید و به یکدیگر رحم کنید و با هم ملاقات کنید و امر ما را مذاکره کنید و زنده اش بدارید

انتقادپذیری به نصیحت وزیری

این هم یکی از آداب اجتماعی و عوامل فرهنگ برادری دینی است چه تذکرات? ،نصیحت ،و انتقادات برادر مؤمن را بپذیرید

تعامل خوب با اهل و عیال و خانواده

تمام موارد بالا عینا با اهل و عیال و فرزند نیز باید رعایت شود اوقات انسان مؤمن سرمایه معنوی بزرگی را که اندوخته {مثل نماز شب که خوانده ؛،هیئت و جلسه که رفته ،نتیجه خوانده ،و مثل حججی که رفته }با اندک بداخلاقی ،بد زبانی و بدرفتاری با اهل و عیال خود ،به راحتی از دست میدهد

اجتناب از تعامل بد با دیگران

انسان باید مراقب باشد برخی تعاملات بعد ،سرمایه اش را از دستش نگیرد مانند :

حال کسی را گرفتن،کسی را دست انداختن ،دست به سر کردن ،کسی را دوره کردند و به او خندیدن،کسی را تحقیر و کوچک کردن ،پشت سرکسی غیبت کردن ،با اخم و عبوسی مواجه شدن، از کمک به کسی امتناع کردن، کار ارباب رجوع راه نیانداختن، محبوس کردن ،معطل کردن ،کار کسی را راه نیانداختن و و منتهای دلسوزی و مروت و مردانگی را برای کسی انجام ندادن،چوب لای چرخ گذاشتن،حیله و دروغ و نیرنگ به کار بردن و غیره از بزرگترین عوامل و اسباب از بین بردن سرمایه ی معنوی انسان می باشد

تعامل نادرست با نظام و حاکمیت اسلام

از جمله موارد بسیار مهم دیگه که باعث حبط عمل و از دست رفتن دستاورد ها و آثار و سرمایه های معنوی ثواب های حج میشود تعامل نادرست با حاکم و حاکمیت اسلامی است

هرکس که با نظام و حاکمیت اسلامی تعامل و رابطه درستی نداشته باشد و تمام حمایت خود را اداء ندارد و به صورت تمام قد و با اعتقاد راسخ و کامل از نظام اسلامی حمایت و دفاع نکند، یکی دیگر از عواملی است که سرمایه معنوی خود را از دست میدهد

همچنین کسی که با اعتقاد کامل و محبت و عشق کامل ،از حاکم اسلامی یعنی مقام معظم رهبری حمایت و دفاع نکند ،و با هزار و یک ترفند سیاسی توجیه دینی از اطاعت کامل و تسلیم کامل در برابر او سرباز کند و خلاصه خاص آن و معتقد آن پشت سر او قرار نگیرد نه تنها سرمایه معنوی ایمان و اعتقادش در معرض خطر خواهد بود و گاه به مرز شرک خواهد رسید

امام عصر علیه السلام فرمودند این فقها که شرایطش را گفتم حجت من بر شمایند و من حجت خدا بر آن ها هستم

عامل بسیار مهم دیگر که نقش الهی در حفظ سرمایه ی معنوی یا حبط یا فنای آن دارد نوع تعامل با امام زمان علیه السلام است تعامل درست ،متعالی ،معرفت آمیز و محبت آمیز باشد ، سبب حفظ و ارتقای سرمایه های معنوی می شود ؛برعکس باشد برعکس میشود

یک حاجی باید این را خوب درک کرده و معتقد شده باشد و این اعتقاد را با گوشت و خون و پوست و همه وجودش عجین کرده باشد که

عالم به وجود مقدس امام عصر علیه السلام برپاست

عالم به یمن وجود مبارک او روزی میخورد

تمامی نعمت های خدا که همه به واسطه امام عصر به ما میرسد

همه عبادات جمله حج که شامل صدها و هزارها عبادات دیگر است به واسطه امام محقق میشود و هویت عبادی مییابد

صحت همه این عبادت ها به امام و مکتب و ولایت و امامت و محبت اوست

قبولی همه این عبادت ها به امام و مکتب و ولایت و امامت و محبت اوست

کمال همه عبادت ها به امام و مکتب و ولایت و امامت و محبت اوست

تاثیر این عبادات در شخصیت ایمانی و عرفانی ما به واسطه امام و ولایت اوست

این عبادات را خدا به خاطر امام انسان های مؤمن می بخشد

تمام گناهان و موانع راه عبودیت و موانع قبولی این عبادات به خاطر امام و محبت او بخشیده میشود

تمام بلاها ، مریضی ها و هزاران مانعی که هر کدام ممکن بود ما را از حج باز بدارد یا حج ما را ناقص و ناتمام کند به خاطر امام زمان برطرف شده است نمی شود

اوست که برای ما دعا میکند

نظر لطفش همواره شامل حال ما و خانواده و شهر و کشور و نظام ماست

اوست که اگر دعا و نظر و عنایت و دست کرامتش نباشد دشمنان کار ما را یکسره می کردند

پس باید سپاس عنایت او را داشت ، یادش را فراموش نکرد ،حقوق او را ادا کرد ،به وظایف و تکالیف خود در مقابل او ،در همه ابعاد فردی ،،اجتماعی ،سیاسی ،فرهنگی ،اعتقادی و غیره عمل نمود و لااقل نسبت به آنها سپاسی نکرد و الا کفران نعمت خواهد بود من نه تنها این سرمایه معنوی ،بلکه بزرگتر و بزرگترين نعمتهای از دست ما خواهد رفت

این موارد چهار گانه تعامل با خدا ،تعامل با خلق خدا ،تعامل با نظام اسلامی و تعامل با ولی خدا و حجت خدا مواردی است که عجالتا به نظر رسید و تقدیم گردید

و من الله توفیق