موعود پایگاه اینترنتی موعود
فهرست محتوا
هر گروهی که از تاریخ عبرت نگیرد، تاریخ از آنها آئینه عبرت می‌سازد
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری موعود عصر(عج)، اسماعیل شفیعی سروستانی مدیر مسئول موسسه موعود با اشاره ماهیت سلسله نشست‌های فرهنگ مهدوی اظهار داشت: در سلسله نشست‌های فرهنگ مهدوی ما دو جریان را دنبال می‌کنیم، یک محور گفتمان مهدوی با سرفصل هایی چون مهدویت، منجی گرایی و آخرالزمان شناسی است و محور دیگر مطالعات فرهنگی، غرب شناسی، یهود شناسی و دشمن شناسی با هدف افزایش بینش مخاطبان موسسه و علاقمندانی که این موضوعات را دنبال می‌کنند.
او ادامه داد: تاریخ تکرار می‌شود، امّا وقتی گفته می‌شود تاریخ تکرار می‌شود، منظور تکرار صورت تاریخ نیست، دیگر اینگونه نیست؛ مجدداَ نادرشاه افشار سوار بر اسب به سمت داغستان برود، تکرار صورت تاریخ نه بلکه مجموعه ای از سنن و قواعد در لا به لای فرازها و نشیب‌های حیات در عرصه تاریخ، زمان و مکان جاری مجموعه ای از قواعد و سنن لایتغیر جاری است، چنانکه در فضای فیزیکی قواعد ثابتی وجود دارد، آب در یکصد درجه به جوش می‌آید، چه مسلمان کتری را بر روی آتش گاز بگذارد و روشن کند، چه مسیحی، آب در صد درجه آب به جوش می‌آید، قاعده ثابت است، تخم مرغ را به زمین بزنید می‌شکند، چه یک مرد تنومند این کار را بکند. چه یک کودک نتیجه یکی است.
قواعد و سنن تاریخ در طول زمان بازآفرینی می‌شود
در جهان فیزیکی این قواعد ثابت اند، و مردم با شناسایی این قواعد ثابت و در اختیار گرفتن این قواعد زندگی می‌سازند و عرصه‌های فرهنگی و تمدنی شان را می‌سازند و توسعه می‌دهند، اما دقیق تر از قواعد فیزیکی، قواعدی در عالم ساری و جاری است که آن قواعد نیز پس از گذشت هزاران سال ثابت، صادق و جاری است. به همین دلیل است که تاریخ تکرار می‌شود، به همین خاطر می‌گویند گذشته چراغ راه آینده است، یعنی با درک قواعد گذشته درخواهی یافت که کدام مسیر را برگزینی. در هر صورت این قواعد خودشان را در مناسبات ما خود را نشان می‌دهند، مسیحی باشیم، این قواعد خود را نشان می‌دهند، چه یهودی باشیم، چه مسیحی و چه مسلمان این قواعد خود را نشان می‌دهند و جلوه گری می‌کنند، به همین دلیل باید از تاریخ عبرت گرفت.
یا از تاریخ عبرت بگیرید یا آئینه عبرت شوید
افرادی که از تاریخ عبرت نمی گیرند، تاریخ از آنها آئینه عبرت می‌سازد، این فورمول ثابتی است، یا عبرت می‌گیری یا آئینه عبرت دیگران می‌شویی. اگر به قواعد و سنن برخاسته از تاریخ آگاه شدی به چاله ای که پیشینیان در آن فرو افتادند نمی افتی، و بالعکس به چاله هایی می‌افتی که معاویه افتاد، یا چاله هایی که یزید در آن فروافتاد، به چاله هایی می‌افتی که سلطان حسین یا آغا محمد خان قاجار افتاد. اگر عبرت نگیری به همان مسائل و بلایایی که بر سر دستگاه‌های مذهبی اربابان کلیسای کاتولیک آمد دچار می‌شوی. این قواعد رخ می‌دهند خواه با عمامه و دستار باشی، خواه شیخ الاسلام عثمانی باشید، در هر صورت رخ خواهد داد.
اینکه ما بر این فرض باشیم که در اجرای یک سری از مناسک به بلوغ رسیده ایم، و چون در اجرای آن بسیار خوبیم، دیگر این قواعد و سنن تاریخی با ما کار ندارند، فرض اشتباهی است، اینکه ما صورت را حفظ کنیم و بپنداریم با حفظ ظاهر قواعد تاریخی وقوع نمی یابند، و بر ما اثر نمی گذارد از هر نظر اشتباه است! قواعد و سنن تاریخی که به رعایت صورت و حفظ ظاهر ندارند، آنها تکرار می‌شوند. قاعده فیزیکی به شما کاری ندارد، که شما در چه حال کتری را بر روی آتش گذاشته اید، به هر حال به جوش می‌آید، چه رقصان باشید، چه گریان کتری پر از آب روی آتش به جوش می‌آید.
عاقبت تکذیب کنندگان چه شد؟
وقتی که به آیات صریح قرآن کریم می‌رسیم، «قُل سيروا فِي الأَرضِ ثُمَّ انظُروا كَيفَ كانَ عاقِبَةُ المُكَذِّبينَ »﴿۱۱﴾ در زمین سیر و سفر کنید؟ برای چی سفر کنید؟ تا ببینید عاقبت تکذیب کنندگان چه شد؟ تا ببینید عاقبت تصدیق کنندگان چه آمد؟ آیه می‌گوید سفر کنید، حالا یک بار این سیر آفاقی است، با ماشین است یا با شتر، یا با هر وسیله ای دیگر، سفر کنید تا ببینید چه بر سر فرعون آمد، وقتی نابخردانه سنت‌های تاریخ را زیر پاگذاشت و نخواست بفهمد، سیر و سفر کنید تا ببینید بر سر بنی اسرائیل چه آمد؟ وقتی فرمانی از آسمان صادر شد که به امر موسی علیه السلام وارد مرز بشوید و از مرز عبور کنید، امالقه را بیرون بریزید، و ساکن شوید، این اقدام انجام نشد، نتیجه عدم فرمانبری از امر خدا چه شد؟ «حَلَّت به الندامه»
اولین مخاطب سخنرانی امروز خودم هستم، بعد مخاطبش افرادی است که کتاب‌های ما و مجلات ما را می‌خوانند، بد برداشت نشود گروه هدف خاصی مخاطب نشست امروز ما نیستند، خودم را مخاطب قرار دادم تا متذکر شوم، هدف از این سخنرانی یادآوری سنت هایی است که اگر متوجه آن شویم بفهمیم زیبایی‌های آن را خواهیم دید و اگر نخواهید بشنوید، بعد ها در زیر خاک خواهید شنید، اما در افسوس!
جوامع مذهبی، مردان و زنان مذهبی و گاه متدینین به آئین‌های دینی گاهی اوقات خیال می‌کنند، خدای بزرگ با آنها پیمانی بسته است که قواعد فیزیکی برای آنها نتیجه ای متفاوت دارد، و آب در صد درجه برای مذهبیون به جوش نمی آید، آنها گمان می‌کنند چون در صورت مذهبی هستند، این سنن و قواعد تاریخی برای آنها بروز نمی کند، از همین جا می‌خورند، از همان جا آسیب می‌خورند، سنت ها با هیچ کس تعارف ندارند، کار خود را می‌کنند.
روحانی عالی مقام کلیسای کاتولیک باشی، تجربه اش خواهی کرد، روحانی عالی مقام شیعی مذهب باشی تجربه اش خواهی کرد، سلطان حسین بایقرا باشی تجربه خواهی کرد، بنی صدر باشی تجربه خواهی کرد، این معنی اگر درک شود به گونه ی دیگری عمل خواهیم کرد، و ما متوهم شویم که گمان کنیم پنهانی و بین ما که در این صورت مذهبی هستیم. اتفاق آسمانی افتاده و از این به بعد در چاله نمی افتد، تخم مرغ در دست ما نمی شکند، آب در صفر درجه منجمد نمی شود، چه باشید، چه نباشید، آب در صفر درجه منجمد می‌شود.
مَن جَرَّبَ المُجَرِّب حَلَّت به الندامه
ایرانیان در چندین نقطه عطف با قضایایی مواجه بودند، یکی در زمان عصر ساسانی و مسلمانان از غرب وارد ایران شده اند. یک زمان اروپایی ها با مسائلی روبرو شدند، سالهای بسیاری در قدرت تمام بر گستره ی بزرگی از جهان سیطره پیدا کردند، و مسائلی را تجربه کردند. قرن‌های متوالی حاکمان مسلمان اهل سنت حاکم بودند و تجربیاتی کردند و دیدند آنچه باید را. طبق سنت ثابت لکل قوما دولت و یرقبون بها، برای هر قومی دولتی است که به آن می‌رسند، تا مبادا روزی که دولت فرزند ما برقرار شد، کسی نباشد که بگوید اگر ما هم بودیم همین جور عمل می‌کردیم که مهدی فاطمه(س) عمل می‌کرد. لذا همه کسانی که فرصت پیدا می‌کند دولتی تاسیس می‌کنند، پیش از آنان افرادی بودند که دولت یافتند، و در مواجهه با سنت ها تجربیاتی داشتند. و اگر امروز آن تجربیات را بیابیم، می‌توانیم از مهلکه سنن و قواعد تاریخ سر سلامت بیرون ببریم، اما اگر نخواهیم نه قواعد را بشناسیم، نه تجربیات آنان را مطالعه کنیم، ناچاریم که آئینه عبرت شویم، کسی که از امر تجربه شده درس نگیرد، حلال باشد بر او پشیمانی. «هر چند کآزمودم از وی نبود سودم/ مَن جَرَّبَ المُجَرِّب حَلَّت به الندامه»
حسین کلباسی اشتری:
کلیسای کاتولیک پس از غرق شدن در تجملات از اداره جامعه ناتوان شده بود
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) در نشست زمینه های اجتماعی رویگردانی مردم از مسیحیت کلیسای کاتولیک اظهار داشت: ناتوانی کلیسا در اداره جامعه و غرق شدن در تجملات سلطنتی، دو محور اصلی شکل گیری اعتراض اجتماعی علیه کلیسای کاتولیک شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری موعود عصر(عج)، حسین کلباسی اشتری در نشست یکصد و پنجاه و سوم فرهنگ مهدوی موسسه موعود عصر با بازخوانی زمینه اجتماعی و تاریخی رویگردانی مردم اروپا از کلیسای کاتولیک بیان داشت: نهضت پروتستانتیزم برای قرن شانزدهم است، این نهضت بر می گردد، به اعتراض برخی از کشیش ها به رفتار پاپ، یک گروه اقلیتی بود که رفتار مقامات کلیسا را نقد می کرد و عاقبت با تکفیر کلیسا شد.
او ادامه داد: مارتین لوتر متولد آلمان، فردی مستعد، مهم ترین اقدام وی که به تعبیر تاریخ کلیسا که مبدأ گسست کاتولیسیسم شده است در ۱۵۱۷ ثبت شده است، مارتین لوتر ۹۵ تز یا سئوال را بر دیوار محل تولدش در کلیسای روتنبرگ که هر یک از آنها محمل ایده هایی است، اما از بین تزهای مطروح شده در آن پرسش از عصمت پاپ و پرسش از اقتدار کلیسا و چرایی تسلط کلیسا بر تمامی شئون زندگی فردی و جمعی، چه کسی گفته است که واسطه میان خدا و بشر باید کشیش باشد، بحث دیگر آمرزش و آمرزش نامه فروشی مورد توجه قرار گرفته است. طرح این پرسش ها منجر به واکنش کلیسای کاتولیک و تکفیر لوتر، تسوینگلی سوئیسی، و کالوَن بود، جریانی از شمال اروپا بسط پیدا کرد، یواش یواش به مرکز و جنوب اروپا ادامه یافت و آمریکای شمالی تسری یافت، چیزی به اسم سنت و کلیسای پروتستان در برابر کلیسای کاتولیک شکل گرفت.
جریان های اجتماعی اصلی در گسست مردم از کلیسای کاتولیک
گسست از کلیسای کاتولیک در دو محور رخ داد: نوع کنش کلیسای کاتولیک نسبت به خود، و شهروندان و ابناء زمان، عنوان فساد اداری کلیسا، کسانی که قرار بوده است پیروان عیسی مسیح به زهد در دنیا، به مدارا و تساهل دعوت بکنند، شدند ضد آن، پاپ، کشیش، رهبان، بدل شده است به یک دستگاه سلطنتی، دستگاهش فاسد است، اطرافیانش هم فاسد اند. دو، ناتوانی کلیسای کاتولیک و مذهب کاتولیک در اداره جامعه، آن نهادی که ادعا می کرد همه جامعه را چه در عرصه اجتماعی و فردی مدیریت می کند، جزء و کل را به سامان می آوریم، یکی یکی سنگرها تخریب کرد، و واگذار کرد.
وجه تمایز دین خاتم با مسیحیت
نظام کلامی اسلام، امامیه و الهیاتی ما به هیچ وجه شبیه مسیحیت نیست، با تعصب این کلام را بیان نمی کنم، اما اگر مدعیانی باشند که در حوزه اجتماعی و سیاسی رفتار و شئونات شون با آنچه حقیقت دین هست، فاصله بگیرد، همین اتفاق می افتد، مردم از آن روی بر می گردانند. این که ما مسلمان و مسلمان زاده ایم، به همین چیزها تمسک کنیم و بپنداریم که به ما گزندی نمی رسد. برای مثال خانواده ای را در نظر بگیرید، اگر نتوانیم آن را بر اساس خرد مدیریت کنیم، به سرعت از هم می پاشد. حالا شما فرزند آیت الله العظمی، یا سادات زاده باشید، فرق نمی کند، از گزند دوران در امان نیستید. همانطور که در قرآن می فرماید علیکم انفسکم، به خودتان رجوع کنید. يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ ﴿۸۸﴾ شعرا
عشای ربانی موجب اتصال به بدن عیسی مسیح نمی شود
لفظ سکولاریسم در فارسی یعنی عرفی شدن، یکی از آرمان ها، یکی از خواست های چندگانه نهضت اصلاح دینی عرفی شدن بود، نه بی دینی، می شود از عرفی شدن بی دینی دربیاید آن امر دیگری است، اما اصل عرفی شدن، بنابر باورهای قدیم تقدس زدایی بشود، از کشیش و کلیسا. برای مثال در عشای ربانی با اجرای مراسم نان و شراب متصل به بدن عیسی مسیح می شود، این پرسش در برابر این مراسم قرار گرفته است؟ چگونه می شود با نان و شراب به بدن عیسی مسیح رسید. اصل سکولاریسم مبتنی بر عرفی شدن است، از این عرفی شدن می توانید یک تا ده درجه بر مبنای سنت کاتولیک تفسیر کنید، پیامد آن می تواند نوعی الحاد باشد، کمال سکولاریسم می تواند الحاد باشد کما اینکه رخ داده است.
این سخنان بخصوص درباره تجدد مدرنیته و امثالهم ممکن است به این برسد که ما چرا این کار را نکردیم، و به بحث های روشنفکری بیانجامد، همه این عناوین در موضع خودش محترم است، عرایض من نه بوی روشنفکری می دهد، نه در سیاق سنت است، نه در سیاق مدرنیته است، سعی در شناخت آن است. گفت عیب می جمله بگفتی هنرش نیز بگو، غرب آمد، بر سر ویرانه های قرون وسطی، کلیسای کاتولیک و دیگر عناصر، تمدنی را برساخته است و چهارصد سال آن سفره گشوده است و فواید آن به دیگر ملل نیز تسری یافته است. همین الان بسیاری از کشور از آن بهره مند شده اند، یکی بیاد بگوید غرب اگر به جایی رسیده یک پشت پای به سنت خود زده است، ما هم بیائیم و این پشت پا را بزنیم، و این بایسته تاریخی را انجام بدهیم، ما همیشه در معرض این شکل از پرسش ها هستیم، ولی فراموش نکنید چیزی که به ما داده شده است یک فرق اساسی دارد، به ما دین خاتم یا دین ختمی است، خصوصیات دین ختمی چیست؟ باید تمام مولفه های یک زیست کامل در آن درج شده باشد.
دین ختمی تمام مولفه های حیاتی یک زیست متکامل را داراست
این دین خاتم تمام مولفه های زیستی برای یک زیست متکامل را داراست، تبیان لکل شیء هست، قرآنش جامع، از الگوی عملی چهارده معصوم بهره مند است، به برهان عقلی می گوید که خداوند نمی تواند زمین را خالی از حجت بگذارد، اگر حجت خدا نباشد نظم زمین و آسمان از بین می رود، چهارده قرن است که در معرض این میراث هستیم، سلمان نزدیک به صد سالش بود که رفت به شام، بین النهرین، نسیبین، حران و عاقبت سر از حجاز درآورد نزدیک به صدمین سال خود پیغمبر اسلام را ملاقات کرد، سلمان مظهر انسان فرهیخته ای شد که پیامبر فرمود سلمان از ماست، منا اهل البیت هست، من شما منسوب به این آدم ایم، ببینیم با این سرمایه چه می کنیم، آن فردی که اسلام را با مسیحیت مقایسه می کند دچار غفلت است، درسته که بحث های تطبیقی هست، اما کتاب آن با هم عمیقا متفاوت است، وصی اش و دیگر مسائل اش متفاوت است.
