موعود پایگاه اینترنتی موعود
موعود: با توجه به این که حضرت عالى عهده دار مدیریت مرکز اسلامى لندن هستید و در این زمینه تجربه دارید بفرمایید سیاستهاى فعالیت فرهنگى و تبلیغى جمهورى اسلامى در راستاى گسترش فرهنگ شیعى و انقلاب اسلامى در خارج از کشور چیست؟
آیت اللَّه اراکى: در سالهاى گذشته، اسلام در اروپا و آمریکا عمدتاً به وسیله غیر شیعیان معرفى شده بود و متأسفانه مراکز علمى، فرهنگى و چهره هاى اهل دانش و علم کاملاً با فرهنگ اصیل اهل بیت(ع) بیگانه بودند. این بیگانگى با فرهنگ شیعى و معلوماتى که جسته و گریخته درباره تشیع به طور غیر کامل و ناقص و بعضاً تحریف شده و از منابع غیر معتبر به دست آنها مى رسید، تصویرى نادرست از تشیع را در ذهن آنها به وجود آورده بود؛ که البته این مطلب در مورد کسانى است که سخنى و نامى از تشیع به گوش آنها رسیده بود وگرنه بسیارى از افراد که اصلاً چیزى در مورد تشیع نمى دانستند.
پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران به رهبرى حضرت امام(ره) حقیقتاً تحول گسترده اى در جهان نسبت به اسلام و دین به معناى عامش به وجود آمده است. مردم سراسر جهان رویکردى دوباره به دین پیدا کردند و نه تنها در میان پیروان اسلام و تشیع که در میان پیروان همه ادیان و مذاهب جریان گرایش به دین روح تازه اى پیدا کرد. اسلامى که در غرب تقریباً به فراموشى سپرده شده بود پس از انقلاب مجدداً مورد توجه قرار گرفت. قبل از انقلاب به دلایل مختلفى که مهم ترین آنها احساس حقارت و زبونى نسبت به فرهنگ و پیشرفتهاى چشمگیر غرب بوده، مسلمانان ساکن در کشورهاى غربى احساس سربلندى نمى کردند و جرأت اظهار و ابراز مسلمانى خودشان را نداشتند. پدیده حجاب در کشورها پدیده منزوى و محکومى بود و کم تر خانمى جرأت داشت با حجاب در مجامع عمومى حضور پیدا کند، چه رسد که با حجاب به فعالیتهاى سیاسى، فکرى، فرهنگى، علمى و اقتصادى بپردازد.
پیروزى انقلاب اسلامى به رهبرى حضرت امام(رض) اوضاع را کاملاً دگرگون کرد و هویت اسلامى را به مسلمانان برگرداند. آن هم در حدى که مسلمانان در جوامع غربى نسبت به هویت اسلامى خود احساس غرور و عزت کرده و بازگشتى جدى به مباحث دینى نمودند.
قبل از انقلاب اسلامى در کل انگلیس حداکثر صد مرکز و مسجد بود که فعالیت اسلامى داشتند ولى امروز ما شاهد حضور و فعالیت بیش از ۲۰۰۰ مرکز و مسجد تنها در محدوده کشور انگلیس هستیم. جالب است بدانید که طى تحقیقى که داشتیم کل مقالات و کتابهایى که پیش از انقلاب در غرب (اروپا و آمریکا) راجع به اسلام نوشته شده بود به صد مورد نمى رسید در حالى که پس از بیست و پنج سالى که از عمر انقلاب اسلامى ایران مى گذرد هزاران کتاب و مقاله تحقیقاتى درباره موضوعات مختلف اسلامى خصوصاً ایران، انقلاب اسلامى، تشیع و روحانیت شیعه نگارش یافته است که خود حاکى از حرکت عظیمى است که در اینجا به وجود آمده است. تشیع بر سر زبانها افتاده و انگیزه هاى مطالعات شیعه شناسى رشد یافته است.
متأسفانه پیش از تأسیس مرکز اسلامى در انگلیس به دستور مقام معظم رهبرى مرکزى براى معرفى تشیع که مرتبط با مراکز فرهنگى و اسلامى باشد و بتواند در مجامع علمى و خصوصاً انگلیس حضور علمى و فکرى پیدا کند وجود نداشت، هر چند مراکز خوبى بود لیکن این مراکز غالباً به انجام کارهاى دینى سنتى مى پرداختند و ارایه خدماتشان محدود به خود شیعیان مى شد. تلاش جدى براى معرفى علمى تشیع در مراکز و مجامع فرهنگى معروف انگلیس انجام نشده بود. بحمداللَّه با توفیق الهى، و عنایت حضرت ولى عصر(ع) و پشتیبانیها و راهنماییهاى مقام معظم رهبرى مرکز اسلامى عهده دار این امر شد.
در طول پنج سالى که از عمر مرکز اسلامى مى گذرد، کارهاى علمى زیادى به صورت مشترک با مراکز علمى و فرهنگى انگلیس و دیگر کشورهاى اروپایى از جمله دانشگاههاى لندن، کمبریج، استراسبورگ، سازمان یونسکو و بسیارى دیگر از مجموعه هاى علمى که در انگلیس و اروپا فعالیت دارند برگزار کرده ایم که یکى از آنها برپایى کنفرانسهاى علمى متنوع در زمینه مسایل فرهنگى و فکرى مختلف به خصوص مسایل مربوط به ایران، انقلاب اسلامى و تشیع است.
به عنوان نمونه مى توان به کنفرانس اندیشه هاى امام خمینى(ره) که با همکارى دانشگاه لندن در همان دانشگاه به خوبى برگزار شد و انعکاس ارزنده اى هم داشت و کنفرانس ایران و فرهنگ و تمدن اسلامى که با همکارى یونسکو و برخى از دانشگاههاى انگلیس و دیگر کشورها برگزار شد، اشاره کرد. البته برخى کنفرانسها هم با توجه به مسایل و مباحث روز تشکیل شده اند؛ نظیر تروریسم، اسلام در قرن ۲۱. مطالب و مقالات بسیارى از این کنفرانسها به صورت جزوه چاپ و منتشر شده است.
یکى دیگر از کارهایى که در این مدت انجام داده ایم، انعقاد قراردادهایى با دانشگاههاى مختلف انگلیس براى اشراف و نظارت بر رساله هاى دکترى و تحقیقاتى که در حوزه مسایل اسلامى خصوصاً روحانیت شیعه و دیگر موضوعات شیعى، صورت مى گیرد بوده است. به موجب این قراردادها ما به آنها استاد مشاور و راهنما معرفى کنیم.
متأسفانه در حال حاضر ما امکاناتمان محدود است وگرنه فرصت و زمینه مناسب براى اینگونه کارها خیلى فراهم است.
بحمداللَّه با توفیق الهى و با حمایتهاى مقام معظم رهبرى دانشکده علوم اسلامى Islamic) (colledge for glance study در اینجا تأسیس شده و مشغول فعالیت است. تأسیس این دانشکده قدم بسیار بزرگى در مسیر ترویج فرهنگ تشیع و اندیشه هاى ناب اسلامى به شمار مى آمد. این دانشکده الان حدود ۲۰۰ دانشجو دارد که در رشته هاى تخصصى علوم اسلامى با نگاه شیعى و به زبان انگلیسى به تحصیل مشغول هستند.
از دیگر فعالیتهاى مرکز، تأسیس حوزه علمیه اى بود که بتواند متناسب با محیط اینجا به تعلیم و ترویج علوم اسلامى و تربیت متخصصان بپردازد. در حال حاضر حدود ۱۶ مؤسسه فرهنگى نظیر مرکز مطالعات اسلامى، مرکز تبلیغ اسلام (با عنوان Spring)، دارالقرآن الکریم توسط مرکز راه اندازى شده که بحمداللَّه همگى در راستاى تبلیغ تشیع، اسلام و فرهنگ اسلامى فعالیت مى کنند.
لازم است این نکته را هم متذکر شوم که ما کارهایمان را دیر شروع کرده ایم و عمر فعالیتهایى که برشمردیم متجاوز از پنج سال نیست.
به غیر از چاپ کتاب و جزوه هاى مختلف به زبانهاى انگلیسى، فارسى، عربى و دیگر زبانهاى اروپایى و نشر پنج مجله، مرکز فعالیتهاى مذهبى منظمى به چهار زبان انگلیسى، فارسى، عربى و اردو به شکل هفتگى و موسمى دارد. این برنامه ها هر کدام علاقه مندان مخصوص خود را دارد که البته براى انگلیسى زبانها هم برنامه ها به طور کامل اجرا مى شود. این برنامه ها عبارتند از کلاسهاى قرآن، اندیشه اسلامى و خلاصه هر کلاسى که به نحوى مورد نیاز آنهاست.
نکته جالب توجه و امتیاز ویژه مرکز این است که همه شرکت کنندگان در برنامه ها اعم از ایرانیها، عرب زبانها، اردو زبانها و… مرکز را متعلق به خودشان مى دانند و خود را متعلق به مرکز، بسیارى از مراسم با هزینه و کمکهاى مادى و معنوى خود آنها برگزار مى شود که حاکى از حالت یکدلى و یکپارچگى است که به توفیق الهى توانسته ایم میان قومیتهاى مختلف به وجود بیاوریم. و این حالت یکدلى در همه برنامه ها و نمازجمعه ها و دیگر مراسم مشهود و نمایان است. خلاصه کارهایمان این بوده و امیدواریم که خداوند بر توفیقات ما بیفزاید و بتوانیم آنچه را مرضى حضرت ولى عصر(ع) و تأمین کننده اهداف مقام معظم رهبرى است انجام دهیم.
موعود: به نظر شما کنفرانس موعود ادیان توانست به اهداف پیش بینى شده خود دست یابد و آیا از برگزارى آن راضى هستید؟
آیت اللَّه اراکى: الحمدللَّه کنفرانس خوبى بود که به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامى در مرکز اسلامى برپا شد. برجستگى شخصیتهاى دعوت شده از مذاهب مختلف براى ایراد سخنرانى نشان دهنده زحمات زیاد دوستان بود. به هر حال گام خوبى بود ولى فراموش نکنیم که ما هنوز در گامهاى اولیه هستیم و مى بایست خیلى کار و فعالیت کنیم. ما در این قبیل کارها ۲۰۰ سال عقب هستیم و این عقب ماندگى شتاب و سرمایه گذارى و توجه بیشترى مى طلبد.
ما از نهادها و سازمانهاى داخل کشور انتظار داریم توجهى هم به خارج از مرزها داشته باشند. اعتقاد ما بر این است که اگر نهادهاى داخلى نگاهى بیرونى به مسایل پیدا کنند حتى براى فعالیتهاى درون کشورى خود آنها هم مفید است؛ چرا که وقتى با نگاه وسیع تر به مسایل نگاه کنند موفقیت ایشان بیشتر خواهد بود. مرکز اسلامى هم مى تواند دریچه خوبى براى این نگاه بیرونى باشد. در مقابل ما هم دست نیاز خودمان را به سوى همه مراکز داخلى کشور دراز مى کنیم و از آنها تقاضا مى کنیم که مجلات، مطبوعات و محصولات خودشان را اعم از نوار، CD و… براى ما بفرستند خصوصاً آن دسته از محصولاتى که به زبان انگلیسى تولید شده اند. ما هم در حد توانمان محصولات آنها را تبلیغ مى کنیم و به دست نیازمندان اینگونه مطالب مى رسانیم. البته هر کدام از آنها را هم که لازم باشد ترجمه مى کنیم و به اهلش مى سپاریم.
در پایان این گفت وگو به همه دوستداران اسلام و حقیقت جویان مژده بدهم که با وجود همه تبلیغات و کارهاى منفى که بر علیه اسلام، تشیع، انقلاب اسلامى و ایران انجام شده، موجى از علاقه مندى و تشنگى نسبت به این مقولات در میان فرهنگیان و دانش پژوهان غربى به وجود آمده است. روزگارى بود که آنها اصلاً سؤالى راجع به این مسائل نداشتند اما این روزها نه تنها نسبت به این مسایل حساس شده اند بلکه علاقه مندى شدیدى در بسیارى از آنها نسبت به مقوله هاى فکرى و اندیشه هاى اسلامى به وجود آمده است.
امروز، پدیده بسیار قابل توجهى در غرب در حال شکل گرفتن است و این پدیده نوظهور چیزى جز پدیده تمایل – هر چند محدود و غیر گسترده – جوانان غربى به اسلام و انقلاب است. این پدیده در جوانانى رخ مى دهد که در عنفوان جوانى از همه سو محاط به عوامل دورکننده ایشان از معنویت و اسلام هستند و پس از تولد و رشد در چنین محیطى در اثر گرفتن فرهنگ و ارزشهاى اسلامى به طور عجیبى به یک عاشق انقلاب و اسلام نوینى که توسط امام(ره) معرفى و در محمل انقلاب متجلى و تفسیر شد، تبدیل مى شوند. امروز دلهاى عاشق زیادى در میان جوانان مسلمان یا مسلمان شده غربى دیده مى شود که به طور ضمنى خبر از بروز حرکتى جدید مى دهد و مژده ورق خوردن برگ جدیدى از تاریخ اسلام در غرب است و مسئله فقط این است که ما در این برهه از تاریخ چگونه نقش خود را ایفا کنیم و چطور به وظایف و تکالیف اصلى مان عمل کنیم.
موعود: از اینکه وقت خود را براى گفت وگو در اختیار ما قرار دادید متشکریم.
موعود شماره ۴۳
