موعود پایگاه اینترنتی موعود
اسماعیل شفیعی سروستانی
انقلاب اسلامی، نقطه عطف بزرگی در تاریخ حیات مردم این سرزمین و تمامی ساکنان سرزمین‌های اسلامی بود. واقعه‌ای شریف که زنگ تاریخ جدیدی را به صدا درآورد. تاریخی به نام دین، به‌نام خدا که در ذات خود و با خود نقد بنیادین فرهنگ و تمدن استکباری را به همراه داشت.
«موعود» ضمن بزرگداشت یاد و خاطره تمامی مردان و زنانی که طلایه‌دار این نهضت بزرگ بودند و با ذکر نام بلند امام و رهبر این انقلاب «حضرت امام خمینی(ره)» که امیدواری بزرگش پیوند این نهضت با انقلاب جهانی امام عصر(ع)، بود این شماره از مجله را به موضوع «پایان تاریخ» اختصاص داده است.
عبارت «پایان تاریخ» به معنی و مفهوم «پایان و سرنوشت حیات انسان» عمری به درازای حیات بشر بر کره خاک دارد. سؤالی که ذاتی وجود آدمی است و گاه با نگرانی و دلواپسی مطرح می‌شود. این سؤال همه آدمیان است مشروط به آنکه لایه‌های خاکستر غفلت و دم غنیمت‌دانی و لذت‌طلبی آن را نپوشانده باشد.
Eschatology به معنی «پایان‌شناسی»، شاخه‌ای از الهیات است که به موضوعات و مباحث مربوط به رویدادهای نهایی تاریخ دنیا یا بشریت می‌پردازد. خاستگاه و سرمنشأ این امر (یعنی فرجام تاریخ و حیات بشر) را به طور مشخص در میان سه آئین اصلی یهودیت، مسیحیت و اسلام می‌توان جستجو کرد.
موضوع «آخرالزمان» به معنی پایان دوران جهان و آغاز قیامت کبری نیز در زمره یکی از این مباحث است که همواره و در طی همه قرون و اعصار ذهن و زبان آدمی را در میان همه اقوام، ملل و نحل به خود مشغول داشته است.
جمله ملل در انتظار دورانی بودند که در آن همه ناملایمات و تباهی‌ها از عرصه حیات آدمی برچیده شده و زمینه‌های بسط عدالت، آسودگی، آرامش و نعمت برای همه آفریده‌های خداوند فراهم می‌شود.
طی چند دهه اخیر، رخدادها و وقایع گوناگونی زمینه‌های گفتگوی فراگیر درباره «پایان تاریخ» را فراهم آورده است چنانکه امروزه این اندیشه در همه سطوح و در میان عموم اقوام و ملل مطرح و جاری است.
پایان هزاره دوم، بحران‌های فراگیر، به بن‌بست رسیدن فرهنگ و تمدن غربی و مأیوس شدن مردم جهان از دست‌یابی به عدالت از طریق ایدئولوژی‌های سیاسی و بالاخره جاری شدن شرایط تاریخی ویژه و متفاوتی نسبت به چند قرن گذشته بر مقدورات و مقدرات انسان، زمینه‌های گفتگوی رو به تزاید درباره سرنوشت بشر و سرانجام او را فراهم نمود چنانکه این موضوع دست‌مایه خلق بسیاری از آثار فرهنگی و هنری شد و اذهان بسیاری از فرهیختگان را بیش از پیش متوجه و متذکر «پایان تاریخ» به صورت عام و ظهور منجی و موعود منتظر به صورت خاص نمود.
بی‌گمان حسب حوزه‌های مختلف نظری و جریان‌های مختلف فرهنگی دریافت‌ها و تفاسیر گوناگونی از این موضوع فراروی عموم مردم است. چنانکه رسانه‌های عمومی گونه‌های مختلف این دریافت‌ها را در هیأت فیلم، کتاب، مطبوعات و سرفصل‌های دروس آکادمیک عرضه می‌دارند.
موضوع «پایان تاریخ» سؤالات مختلفی را متبادر به ذهن می‌سازد:
1. آیا «پایان تاریخ» به معنی پایان یافتن تاریخ تفکر و فرهنگ تمدن غربی است؟ و بشر الزاماً دیر یا زود خود را جاری در جریان تاریخی جدید خواهد یافت؟
2. آیا «پایان تاریخ» به معنی پایان یافتن فرصت بشر برای سیر و سفر در عرصه خاک و زیست این جهانی است و بشر به زودی ناظر واقعه بزرگ «قیامت» خواهد بود؟
3. آیا «پایان تاریخ» چنانکه ایدئولوگ‌های نظام لیبرال سرمایه‌داری آن را تبلیغ می‌کنند به معنی ظهور کامل‌ترین و آخرین دستاورد فرهنگی و مدنی در هیأت مدینه سرمایه‌داری امریکایی است و بشر ناگزیر می‌بایست دست از تلاش و کوشش برداشته و بدان تن دهد؟
4. آیا «پایان تاریخ» به معنی و مفهوم پایان عصر سیاه عصیان و خودمداری است و به زودی منجی موعود همه ادیان ظهور خواهد کرد.
هر یک از پرسش‌ها موضوع بحث‌هایی مفصل و جدی است که از کنار آن به سادگی نمی‌توان گذشت.
اهمیت موضوع مورد بحث و نسبت آن با موضوع خاص «آخرالزمان» و «ظهور منجی» ما را بر آن داشت تا با درج سلسله مقالات و گفت‌وگوهایی که جملگی حاصل تأمل و مطالعه جدی برخی از صاحب‌نظران حوزه دین و فرهنگ‌اند مخاطبان خویش را به تأمل در این باره فرا بخواند زیرا، مردم و به ویژه جوانان این سرزمین بیش از همه مستعد پیگیری این موضوع‌اند و حوادث گوناگون و جریانات سیاسی و اجتماعی گسترده‌ای آنها را در حلقه خویش گرفتار آورده که ناگزیرند با چشم باز و همراه با نوعی فرهیختگی به آنچه پیرامونشان می‌گذرد بنگرند.
درک درست این امر همه ما و از جمله متولیان امور فرهنگی، سیاسی و اجتماعی این سرزمین را متذکر آن می‌سازد که با توجه به همه آنچه که در عالم رخ می‌دهد و با تأمل درباره شرایط تاریخی ویژه‌ای که بر حیات کل ساکنان کره خاک سایه افکنده می‌بایست درباره این سرزمین، ساکنان آن و مقصد و مطلوبی که باید برای رسیدن به آن از همه مقدورات خود استفاده کنند بیندیشند و با گذر از صورت‌ها متذکر حقیقت جاری در پهنه هستی شوند؛ شاید که در وقت فرود پیک پی خجسته ایمان و رستگاری جملگی بیدار و مهیا باشیم. ان‌شاءالله
سردبیر
ماهنامه موعود سال ششم ـ شماره ۳۶
