موعود پایگاه اینترنتی موعود
این روزها بحث میزان پرداخت پول برای رفتن به حج تمتع اعلام شده و کسانی که نامنویسی کرده یا نکرده‌اند هریک به گونه ای ذهنشان درگیر رفتن یا نرفتن به حج و چگونگی رفتن می‌باشد، دیدگاه های حضرت آیت الله سیستانی را برای آشنایی بیشترمخاطبان در پی می آورد:
حج : زیارت کردن خانه خدا و انجام اعمالى است که دستور داده اند در آنجا بجا آورده شود . و در تمام عمر بر کسى که این شرایط را دارا باشد، یک مرتبه واجب مىشود :
اول : آنکه بالغ باشد .
دوم : آنکه عاقل و آزاد باشد .
سوم : بواسطه رفتن به حج مجبور نشود که کار حرامى را که ترک آن از حج مهمتر است انجام دهد، یا عمل واجبى را که از حج مهمتر است ترک نماید، ولى اگر در این حال به حج برود گر چه گناه کرده اما حجش صحیح است .
چهارم : آنکه مستطیع باشد، و مستطیع بودن به چند چیزاست :
اول : آنکه توشه راه و همچنین مرکب سوارى ـ در صورت احتیاج به آن ـ یا مالى که بتواند با آن مال آنها را تهیه کند، داشته باشد .
دوم : سلامت مزاج و توانائى آن را داشته باشد که بدون مشقت زیاد بتواند مکه رود، و حج را بجا آورد . و این شرط در وجوب مباشرت حج معتبر است و کسى که توانایى مالى دارد ولى قدرت بدنى مباشرت ندارد یا مباشرت براى او حرجى است و امید بهبودى ندارد باید نایب بگیرد .
سوم : در راه مانعى از رفتن نباشد، و اگر راه بسته باشد یا انسان بترسد که در راه جان یا عرض او از بین برود یا مال او را ببرند، حج بر او واجب نیست . ولى اگر از راه دیگرى بتواند برود اگر چه دورتر باشد، باید از آن راه برود، مگر آنکه آن راه آنقدر دورتر و غیر معمولى باشد که بگویند راه حج بسته است .
چهارم : تمکن از سایر جهات داشته باشد که به قدر بجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد .
پنجم : مخارج کسانى را که خرجىِ آنان بر او واجب است مثل زن و بچه، یا ترک انفاق بر آنان براى او حرجى است، داشته باشد .
ششم : بعد از برگشتن، کسب یا زراعت یا عایدى ملک یا راه دیگرى براى معاش خود داشته باشد، یعنى اینطور نباشد که بواسطه مخارج حج پس از برگشتن مجبور شود به زحمت زندگى کند .
کسى که بدون خانه ملکى در حرج واقع مىشود، وقتى حج بر او واجب است که پول خانه را هم داشته باشد .
ـ زنى که مىتواند مکه برود، اگر بعد از برگشتن از خودش مال نداشته باشد و شوهرش هم مثلاً فقیر باشد و خرجىِ او را ندهد و ناچار شود که به سختى زندگى کند، حج بر او واجب نیست .
ـ اگر کسى توشه راه و مرکب سوارى نداشته باشد و دیگرى به او بگوید : حج برو و من خرج تو و عیال تو را در موقعى که در سفر حج هستى مىدهم، در صورتى که اطمینان داشته باشد که خرج او را مىدهد، حج بر او واجب مىشود .
ـ اگر مخارج رفت و برگشت و مصارف عیال کسى را در مدتى که مکه مىرود و برمىگردد، به او ببخشند براى اینکه حج کند، حج بر او واجب مىشود، اگر چه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالى که بتواند با آن زندگى کند نداشته باشد . ولى اگر طورى باشد که روزهاى سفر حج روزهاى کسب و کارش باشد بطورى که اگر حج رود نتواند قرض خود را در موقعش ادا نماید، یا آنکه نتواند مخارج زندگانیش را در بقیه سال تأمین نماید، حج بر او واجب نیست .
مسأله ۱۹۹۸ ـ اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیال کسى را در مدتى که مکه مىرود و برمىگردد به او بدهند و بگویند : حج برو، ولى ملک او نکنند، در صورتى که اطمینان داشته باشد که از او پس نمىگیرند، حج بر او واجب مىشود .
ـ اگر مقدارى مال که براى حج کافى است به کسى بدهند و با او شرط کنند که در راه مکه به کسى که مال را داده خدمت بنماید، حج بر او واجب نمىشود .
اگر مقدارى مال به کسى بدهند و حج بر او واجب شود، چنانچه حج نماید هر چند بعداً مالى از خود پیدا کند، دیگر حج بر او واجب نیست .
ـ اگر براى تجارت مثلاً تا جدّه برود و مالى بدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند، و در صورتى که حج نماید اگر چه بعداً مالى پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست .
ـ اگر انسان اجیر شود که مباشرتاً از طرف کس دیگر حج کند، چنانچه خودش نتواند برود و بخواهد دیگرى را از طرف خودش بفرستد، باید از کسى که او را اجیر کرده اجازه بگیرد .
ـ اگر کسى که مستطیع شده به مکه رود و در وقت معیّنى که دستور داده‌اند به عرفات و مشعر الحرام نرسد، چنانچه در سالهاى بعد مستطیع نباشد، حج بر او واجب نیست، مگر آنکه از سالهاى پیش مستطیع بوده و نرفته، که در این صورت اگر چه به زحمت باشد باید حج کند .
ـ اگر کسى که مستطیع شده حج نکند، و بعد بواسطه پیرى یا مرض و ناتوانى، نتواند حج نماید، یا حرجى باشد و ناامید باشد از اینکه بعداً خودش حج کند، باید دیگرى را از طرف خود بفرستد، ودر صورتى که بعداً قدرت پیدا کرد، خودش نیز حج نماید و همچنین است اگر در سال اولى که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده، بواسطه پیرى یا مرض یا ناتوانى نتواند حج کند وناامید از توانائى خود باشد، و در تمام این صور احتیاط مستحب آن است که چنانچه منوب عنه مرد باشد، نائب صروره باشد، یعنى کسى باشد که براى اولین بار به حج مىرود .کسى که از طرف دیگرى براى حج اجیر شده، باید طواف نساء را نیز از طرف او بجا آورد و اگر بجا نیاورد، زن بر آن اجیر حرام مىشود .اگر طواف نساء را درست بجا نیاورد یا فراموش کند، چنانچه بعد از چند روز یادش بیاید و از بین راه برگردد و بجا آورد صحیح است . ولى چنانچه برگشتن برایش مشقت داشته باشد مىتواند نائب بگیرد .
