مقدمه: حجت السلام علی کورانی، محقق و پژوهشگر و به گفته خودشان طلبه ای از جنوب لبنان و از منطقه کوران جبل عامل است که ۱۵ سال پیش شهر و دیار خود را ترک کرده و در قم ساکن شده است زیرا انقلاب اسلامی ایران را یکی از عوامل زمینه ساز حکومت مهدی (عج) میداند. وی در تمام این مدت مشغول تحقیق و مطالعه در مورد عصر ظهور و حضرت مهدی (عج) در احادیث و روایات بوده و تاکنون ۲۰ کتاب در مورد حضرت مهدی (عج) تالیف کرده است که از آن جمله میتوان به «عصر ظهور»، «تدوین القرآن»، معجم احادیث امام مهدی (عج) اشاره کرد. آن چه پیش روی شماست گفت و گویی است با این نویسنده و پژوهشگر مهدوی.
حجت الاسلام کورانی: آخر زمان در حدیث ائمه (ع) به چند معنا آمده است، یکی به معنای پیغمبر آخرالزمان یعنی رسول الله (ص) آمده است، هم چنین آخرزمان به معنای آخرین مرحله از وسعت رسالت پیغمبر (ص) یعنی ظهور حضرت مهدی(عج) و به معنی آخرین تکه یا قطعه از نقشه خداوند تبارک و تعالی برای انسان در زمین معنی میدهد. و این شاید هزاران سال یا بیشتر طول بکشد.
در روایات داریم که انقلاب و حرکت ظهور حضرت مهدی (عج) بعد از فراهم شدن مقدمات و آمادگیهای منطقهای و جهانی، از مکه آغاز میشود. آخرالزمان، عصر پیغمبر تا روز قیامت را گویند، آخرالزمان مرحلهای است که زندگی بشر زیاد میشود.
لطفا بفرمایید عصر ظهور چه علایمی دارد؟
حجت الاسلام کورانی: علایم زیادی بین شیعه و سنی در مورد ظهور حضرت ذکر شده است و مهمترین علامتها یکی این است که امت پیغمبر ضعیف میشوند و دشمنان مسلط میشوند، فتنه از طرف یهود و رومیها بر امت پیش میآید اما به بن بست میرسد، در مورد اوضاع عراق و ایران روایت داریم، هم چنین در مورد قدرت و تسلط یهود بر جهان روایت داریم. اما در سال ظهور چند علامت ممیز است، مثلا یمانی که یار حضرت (عج) است حاکم یمن شود، حاکم سوریه مخالف امام مهدی (عج) و شیعیان میشود. حرکتی در داخل ایران صورت میگیرد که به تایید امام مهدی (عج) هم می رسد. در ماه مبارک رمضان ندایی از آسمان به نفع حضرت بلند میشود و امثال این …
پیش از ظهور حضرت مهدی (عج) دو حادثه رخ میدهد که آن دو به منزله نشانه الهی است تا آن حضرت آمادگی لازم را جهت ظهور مقدس خویش آغاز نماید.
حادثه اول: وقوع کودتایی است در سرزمین شام به رهبری عثمان سفیانی و حادثه دوم ندای آسمانی است که در مورد حادثه اول باید بگویم: در روایات از حرکتی یاد میشود که در سوریه توسط عثمان «سفیانی» که از هواداران رومیان و هم پیمان شده با یهود است، حکومتی برپا شده و وی سوریه و اردن را یکپارچه در قلمروی حکومت خویش درمیآورد.
طبق گفته روایات، آن مناطق پنجگانه علاوه بر سوریه و اردن، احتمالا لبنان را نیز در برمیگیرد. این وحدت نامیمونی است که توسط سفیانی در کشور شام به وجود میآید، زیرا که هدف آن ایجاد یک خط دفاعی (عربی) برای اسراییل و پایگاهی برای رویارویی با ایرانیان و زمینه سازان حکومت حضرت مهدی (عج) است. لذا سفیانی اقدام به اشغال و تصرف عراق نموده و نیروهای وی وارد عراق میگردند. آن گاه سفیانی را به پر کردن خلاء سیاسی که در حجاز به وجود آمد، وادار مینمایند و برای مبارزه و نابودی حکومت حضرت مهدی (عج) که زبان زد مردم بوده و انتظار آغاز آن را از مکه دارند، حکومت سفیانی را تقویت مینماید.
از این رو سفیانی، سپاه خود را به حجاز گسیل داشته و نیروهایش آهنگ مدینه مینمایند، جایی که حضرت مهدی (عج) نهضت خویش را از آن مکان آغاز نموده است.پس از آن معجزهای که پیامبر (ص) در مورد سپاه سفیانی قبل از رسیدن به مکه وعده داده است یعنی فرورفتن به زمین رخ خواهد داد.
هم چنین در روایات از نهضت دیگری که زمینه ساز حکومت آن حضرت است و در یمن پدید میآید نام برده میشود.
لطفا در مورد علایم دیگر عصر ظهور که ندای آسمانی است توضیحات بیشتری بفرمایید و این که در روایات آمده ندای آسمانی را هرکسی به زبان خودش میشنود بعضیها این گونه تعبیر کردهاند که به وسیله ماهواره و رادیو و تلوزیون کشورها این ندا به گوش همه میرسد، نظر شما در این باره چیست؟
حجت الاسلام کورانی: ما دو ندا نداریم، فقط ندایی آسمانی و یک ندایی که حضرت جبرییل میدهد و این معجزه است و ماهواره و غیر ماهواره نداریم. ندای آسمانی در آغاز شب است و در پشت آن ندای امام است.
به طور کلی یکی از اتفاقاتی که قبل از ظهور حضرت مهدی (عج) رخ میدهد، ندایی آسمانی است که مردم جهان به زبان خود آن را میشنوند. صدایی است قوی و نافذ که از آسمان و از هر سمت میآید، خفته را بیدار میکند و نشسته را برپا میدارد، مردم از این صیحه آسمانی به ناله و فریاد درآمده و از خانههایشان بیرون میآیند تا ببینند چه خبر است؟ آن ندا، مردم را به خودداری از ظلم و کفر و درگیری و خونریزی و پیروی از امام مهدی (عج) دعوت میکند. حضرت را با نام خود و پدرش صدا میخواند.
در روایات آمده است که تمام انسانها در برابر این نشانه الهی وعده داده شده، سر تسلیم فرود میآورند.
و از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: دو صیحه رخ میدهد، یکی در آغاز شب و دیگری در پایان شب دوم. هشام بن سالم گوید: پرسیدم چگونه است؟ فرمود: صیحهای از آسمان است و صیحه دیگر از سوی ابلیس. پرسیدم چگونه این یکی از دیگری بازشناخته میشود؟
فرمود: کسی که به آن گوش فرا دهد، بیش از آن که به وجود آید، آن را تشخیص میدهد.
در مورد ندای آسمانی که بزرگترین نشانه ظهور حضرت مهدی (عج) است، باید بگویم که این ندا در ۲۳ ماه رمضان شنیده میشود.
طبق روایات، پس از ندای آسمانی، حضرت مهدی (عج) به طور سری با برخی از یاران و هواداران خود ارتباط برقرار مینماید و درباره آن بزرگوار در سراسر گیتی سخن بسیاری به میان آمده و نام وی زبان زد همگان گشته و محبتش در دلها جای میگیرد.
دشمنان وی از ظهور آن حضرت سخت بیمناک شده و از این رو برای دست یافتن به او به تلاش و کوشش میپردازند. در میان مردم شایع میشود که آن حضرت در مدینه منوره اقامت گزیده و حکومت حجاز با نیروهای خارجی جهت کنترل اوضاع داخلی حجاز و پایان دادن به کشمکش قبایل با حکومت وقت لشکریان سفیانی را از سوریه به یاری میطلبند.
به هر حال آن چه از روایات برمیآید، این است که دوره شش ماهه، یعنی از خروج سفیانی و ندای آسمانی حضرت مهدی (عج) سرشار از تلاش و فعالیت امام (ع) و یاران ایشان است. و کرامات و معجزاتی به دست یاران و پیوستگان به آنها به وقوع میپیوندد و آن رویدادی جهانی خواهد بود که ذهن مردم و دولتها را به طور یکسان مشغول میدارد.
بفرمایید آیا آخرالزمان شامل برهه خاصی از زمان میشود یا لفظی مشترک برای برهههای مختلفی از زمان است؟
حجت الاسلام کورانی: برهه و وقت مشخص نیست. آخرالزمان، آخرین مقطع از زمان وجود بشر در روی زمین است.
یعنی فرض کنید خداوند نقشه دارد که انسان در این زمین مثلا پانصد هزار سال عمر کند. فرض کنید در این پانصد هزار سال تکه آخرش بیست هزار سال میشود آن تکه آخرش آخر زمان میشود و …
…تعبیر روشن عصر ظهور مربوط به روزهایی است که حضرت مهدی (عج)در کوفه مستقر میشوند و لشکرها را از آن جا به سراسر عالم میفرستند. این عصر از این زمان آغاز میشود و سیصد و نه سال ادامه پیدا میکند، طبق روایات صحیح، مدت حکومت آقا بقیه الله، ۳۰۹ سال است. به تعداد سالهایی که اصحاب کهف در غار بودهاند و بعد از آن دوران رجعت شروع میشود.
دوره آخر زمان و عصر ظهور چه تفاوتی ماهوی با یکدیگر دارند؟
حجت الاسلام کورانی: ظهور یک حرکت در دوره آخرالزمان است. این دوره مرحلهای است که خداوند دیگر اجازه ظلم و ستم نمیدهد. آمدن عدل الهی در زمین یعنی پایان نهایت ظلم وستم بشر، از اول خداوند به ملائکه گفتند که انسان خلیفه الله در زمین است و ملائکه اعتراض کردند و به خداوند گفتند آیا در روی زمین کسی را قرار میدهی که خون ریزد و فساد کند؟
خداوند تبارک و تعالی فرمود: نه، فساد و ظلم روی زمین دریک مرحله تمام میشود و عصر امام مهدی (عج) آغاز عدل الهی است. هم چنین خداوند حضرت مسیح را برای کمک به امام مهدی (عج) نگه داشته است. و این مرحله یعنی پایان ظلم و ستم بشر و برقراری عدل الهی.
لطفا بفرمایید مدت حکومت امام مهدی (عج) چند سال است؟
حجت الاسلام کورانی: روایات دلالت دارد که نهضت و انقلاب مقدس حضرت مهدی ارواحنا فداه در مدت چهارده ماه، کامل میگردد، در شش ماهه اول، امام (عج) در اضطراب و نگرانی به سر میبرند و حوادث را به طور نهان، توسط یاران خود رهبری میکند و در هشت ماه بعدی در مکه ظهور میکند و رهسپار مدینه و آنگاه راهی عراق و قدس میگردد و با دشمنان خود وارد نبرد میشود، جهان اسلام را بطور یکپارچه تحت فرمان و اطاعت خود در می آورد. آنگاه با رومیان (غربیها) پیمان آتش بس میبندد.
امام حسن (ع) می فرمایند که : حداقل دو برابر حکومت بنی امیه حکومت امام مهدی (عج) است و بعد از امام مهدی (عج) مراحل دیگری هم هست و روایت داریم که امام مهدی در عصرش سیصدونه سال حکومت میکند و این دقیقتر است. چون در عصر ایشان با زمین با موجودات، کون و مکان ارتباط برقرار میشود. همچنین روایت شده از امام مهدی (عج) ۱۲ نفر از فرزندان امام می آیند و بعد از آن حکومت به افراد دیگر می رسد.
در مورد مرحله رجعت نیز توضیحاتی بفرمایید؟
حجت الاسلام کورانی: رجعت به معنانی این که بعضی از افراد وقت ظهور حضرت زنده بشوند و از قبور خود خارج شده و یار حضرت بشوند این رجعت کوچک یا رجعت صغری است و رجعت دیگر رجعت کبری و موعود است که بعد از حکومت و مراحل حکومت حضرت امام زمان (عج) بین این زمین و زمین های دیگر ارتباط بوجود می آید. روایتی داریم که امام زمان با این زمین ها ارتباط دارد در آنجا رفت و آمد میشود و این زمین ها چهارتا است، دو تا زمین آباد و دو تای آنها خالی است که بعدا در آنها هم رفت و آمد میشود، یعنی عالم ما باز میشود بر این عوالم سپس کل عالم حیات دنیا بر عالم آخرت هم باز میشود این حالت جانی و کونی رفت و آمد میشود و رجعت در آن مرحله متحقق میشود.
حجت الاسلام کورانی: رجعت به معنانی این که بعضی از افراد وقت ظهور حضرت زنده بشوند و از قبور خود خارج شده و یار حضرت بشوند این رجعت کوچک یا رجعت صغری است و رجعت دیگر رجعت کبری و موعود است که بعد از حکومت و مراحل حکومت حضرت امام زمان (عج) بین این زمین و زمین های دیگر ارتباط بوجود می آید. روایتی داریم که امام زمان با این زمین ها ارتباط دارد در آنجا رفت و آمد میشود و این زمین ها چهارتا است، دو تا زمین آباد و دو تای آنها خالی است که بعدا در آنها هم رفت و آمد میشود، یعنی عالم ما باز میشود بر این عوالم سپس کل عالم حیات دنیا بر عالم آخرت هم باز میشود این حالت جانی و کونی رفت و آمد میشود و رجعت در آن مرحله متحقق میشود.