موعود پایگاه اینترنتی موعود
در روزگار امام هادی به مرحله رشد و پختگی رسیده بود اما خطر تند روی که از طریق فرهنگهای وارداتی از سوی شرق در عمق جان برخی از مسلمانان نفوذ یافته بود، نیازمند نیرویی ایمانی برای پاسخ به این خطر بود تا مبادا به خاطر تبلیغ دشمنان و به ویژه خلفای عباسی که جایگاه ائمه را نمی‌شناختند و آنان و یا هواخواهانشان را متهم به غلو می‌کردند روح معنویت در مردم کاستی بگیرد. نیاز دیگر مذهب اهل بیت این بود که محتاج متون جامعی بود تا به منزله درسهای توجیهی باشد که بدون افزونی و کاستی اصول عقاید را در برگیرد. از این روست که زیارت جامعه از ناحیه امام هادی(ع) مطرح می‌شود. در این زیارت، ائمه (ع) به دور از هر گونه غلو و در همان جایگاه حقیقی خود، معرفی و بازشناخته شده‌اند. حال در برخی از کلمات نورانی این زیارت که می تواند بهترین وسیله برای تحکیم مهر و محبت ائمه در دل ما باشد، تدبر می‌کنیم. این محبت و مهر در واقع امتداد محبت مؤمن به پروردگارش محسوب می‌شود و به هیچ وجه جایگزین آن نیست
السلام علیکم یا أهل بیت النبوه، وموضع الرساله، ومختلف الملائکه، ومهبط الوحی، ومعدن الرحمه، وخزان العلم، ومنتهی الحلم، واصول الکرم، وقاده الأمم، واولیاء النعم، وعناصرالأبرار، ودعائم الأخیار، وساسه العباد، وارکان البلاد، وابواب الایمان، و أمناء الرحمن، وسلاله النبیین، وصفوه المرسلین، وعتره خیره رب العالمین، و رحمه الله و برکاته، السلام علی ائمه الهدی، و مصابیح الدجی، واعلام التقی، و ذوی النهی، و أولی الحجی، و کهف الوری، و ورثه الأنبیاء، والمثل الأعلی، والدعوه الحسنی، و حجج الله علی اهل الدنیا والأخره والأولی، و رحمه الله و برکاته. السلام علی محال معرفه الله، و مساکن برکه الله، و معادن حکمه الله، و حفظه سرالله، و حمله کتاب الله، واوصیاء نبی الله و ذریه رسول الله صلی الله علیه وآله و رحمه الله و برکاته. السلام علی الدعاه إلی الله، و الأدلاء علی مرضات الله، و المستقرین فی امرالله، و التامین فی محبه الله، و المخلصین فی توحید الله، و المظهرین لأمرالله و نهیه، و عباده المکرمین الذین لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون و رحمه الله وبرکاته"(1)
امام شناسی در زیارت جامعه کبیره" درود بر شما ای خاندان نبوت و جایگاه رسالت و ( مرکز) آمد و شد فرشتگان و محل فرود وحی و مکان رحمت و گنجوران دانش و غایت خویشتنداری و حلم و بنیانهای کرم و رهبران امتها و صاحبان نعمتها و ریشه های نیکان و ستونهای گزیدگان و تربیت کنندگان بندگان و ارکان کشورها و دروازه های ایمان و امینان خدای رحمان و تبار پیامبران و گزیده رسولان و عترتی منتخب پروردگار جهانیان، و رحمت و برکات خدا بر شما باد! درود بر پیشوایان هدایت و چراغهای (روشن) در ظلمت و پرچمهای پرهیزگاری و صاحبان عقل و خرد و پناه مردمان و وارثان پیامبران و نمونه های برتر و دعوت نکو و حجتهای خداوند بر مردم دنیا و آخرت و اولی و رحمت و برکات خدا بر شما باد! درود بر جایگاههای معرفت خدا و خانه های برکت خدا و معدنهای حکمت خدا و پاسداران سرّ خدا و حاملان کتاب خدا و جانشینان پیامبران خدا و فرزندان رسول خدا(ص) و رحمت و برکات خدا بر شما باد! درود بر دعوت کنندگان به خدا و راهنمایان به خشنودیهای خدا و پایداران در فرمان خدا و کاملان در محبت خدا و مخلصان در توحید خدا و یاوران امر و نهی خدا و بندگان گرامی‌که در گفتار بر خدا پیشی نگرفتند و به فرمان او کار می رانند و رحمت و برکات خدا بر شما باد"! اندرزهای درخشانآن حضرت در اندرز به یکی از دوستان خود فرمود:" ای فتح! آن که فرمان آفریدگار را گردن نهاد از خشم آفریده به خود باک راه نداد و آن که آفریدگار را به خشم آورد، یقین کن که آفریدگار خشم آفریده را بر وی مستولی بدارد، و آفریدگار وصف نشود جز بدانچه خویشتن را بدان وصف کرده است و کجا توصیف شود آفریدگاری که حواس از یافتنش و گمانها از رسیدن به او و آنچه در دل می‌گذرد از توصیفش و دیدگان از احاطه به او، درمانند. والاست از آنچه وصف کنندگان، توصیفش می‌کنند و برتر است از آنچه ستایندگان می ستایندش. در نزدیکی اش دور، کیفیت( چگونگی) را او چگونگی بخشید پس گفته نشود خود او چگونه است؟ و مکان را او پدید فرمود پس گفته نشود خود او کجاست؟ چون او از چگونگی و کجایی( مکان) به دور است."(2)و نیز فرمود:" هر که خدای را بپرهیزد در امان نگاه داشته شود و هر که خدا را فرمان برد، مورد اطاعت قرار گیرد و هر که آفریدگار را اطاعت کند از خشم مخلوق نترسد، هر که از مکر خدا و دردناک گرفتنش ایمن شد گردن کشی کرد تا آنجا که قضای خدا و امر نافذش بر وی فرود آمد و هر که دلیلی روشن از پروردگارش داشته باشد دشواریهای دنیا بر وی سبک آید و گرچه تکه تکه شود و پراکنده گردد. سپاسگزار به خود سپاس ستعادتمندتر است از نعمتی که باعث سپاس شده زیرا نعمت کالای این جهانی است و سپاس نعمت دنیا و آخرت است. خداوند دنیا را سرای آزمایش و آخرت را خانه فرجام قرار داد و بلای دنیا را وسیله ثواب آخرت گرداند و ثواب آخرت را عوض بلای دنیا قرار داد. ستمگر بردبار بسا که به وسیله حلم خود از ستمش گذشت شود و حق دار نابخرد بسا که به سبکسری خود نور حق خویش را خاموش سازد. هر که از روی دوستی به تو نظری دهد همه جانبه اطاعت او کن. هر که قدر خود نداند از شر او خود را آسوده مدان. دنیا بازاری است که مردمی از آن سود برند و مردمی دیگر زیان بینند."(3)" جدل، دوستی قدیم را تباه سازد و گره استوار( در راه دوستی) پدید آرد، کمترین چیز در جدل برتری جستن است و همین برتری جستن از عوامل قطع رابطه است". " نکوهش، کلید دشمنی است، با این حال از حقد و کینه بهتر است".و نیز فرمود: شب زنده داری گواراتر از خواب است و گرسنگی در خوبی خوارک بیفزاید.( آن حضرت این سخن را در تشویق بر نماز شب و روزه گرفتن فرمود)" یادآر مرگ خویش را در میان خانواده ات که نه پزشکی تو را در آن هنگام از مرگ باز می دارد و نه دوستی تو را سود می رساند."" خشم بر آن که مالک اویی، پستی است."" حکمت در سرشتهای فاسد، کامیاب نشود."" بهتر از خیرو نیکی، کننده آن است و زیباتر از زیبا گوینده آن و برتر از دانش، حامل آن است و بدتر از شر، جلب کننده آن و خوفناک تر از ترس، آن که بر آن سوار است."" تو را از حسد پرهیز می دهم که- آثار- آن در تو آشکار می‌گردد ولی در دشمنت کارگر نمی‌شود."" اگر زمانی برسد که عدل در آن بر ستم غلبه داشته باشد حرام است کسی به دیگری گمان بد ببرد مگر آن که کاملاً آگاهی پیدا کند و اگر زمانی برسد که ستم در آن بر عدل چیرگی داشته باشد کسی نمی تواند به دیگری گمان خوب ببرد تا زمانی که به خوبی آن کس علم پیدا نکرده است." (4)
پی نوشت ها:
۱- زیارت جامعه از کتاب " الانوار اللامعه فی شرح زیاره الجامعه"، عبدالله شبر، ص۱۲۳.۲- بحارالانوار، ج۵۰، صص۱۷۷- ۱۷۸.۳- فی رحاب ائمه اهل البیت(علیهم السلام )، ج۴، ص۱۸۰.۴- همان، ص ۱۸۱.
