مترجم: قبس زعفرانی
انجیل برنابا به یکی از شاگردان خاص عیسی مسیح(ع) منسوب میشود و پیرامون آن بحثهای بسیاری موجود است، که نارضایتی خود مسیحیان را نیز ایجاد کرده است؛ چون این انجیل با انجیلهای چهارگانه دیگر فرق میکند. این انجیل به ظهور مهد اسلام اشاره میکند و دعوی الوهیت مسیح وارد میکند و تأکید مینماید، مسیح از به صلیب کشیده شدن نجات مییابد و سرانجام ایده به صلیب کشیده شدن را رد میکند، همانگونه که پولس را محکوم و بشارت او را رد میکند.
اما مسیحیانی که در حقیقت یاران و پیروان پولس یهودی و نه عیسی مسیح(ع) به شمار میآیند، آنچه در انجیل برنابا آمده است را رد میکنند و آن را کفر به شمار میآورند.
در مقابل پناه بردن برخی از صلیبیها به تلاش جهت تحریف قرآن و چاپ نسخه تحریف شده آن و توزیع آن در کشورهای اسلامی، برخی از اندیشمندان مسلمان از جمله دکتر عبدالله عثمان پیشنهاد چاپ انجیل «برنابا» و توزیع آن میان مسیحیان را دادند.
اما انجیل برنابا چیست؟
و آیا این انجیل در معرض جمعآوری از سوی مسیحیان قرار گرفته تا اثری از آن بر جای نماند؟
و چرا مسیحیان این انجیل را به مسلمانان نسبت میدهند و آن را غیر معتبر به شمار میآورند؟ و آیا دعوت به چاپ آن مسیحیان را آزرده خواهد ساخت؟
مسیح(ع) هم خواندن و هم نوشتن میدانست، اما به دستور و امر خداوند متعال اقدام به تدوین و نگارش انجیل نکرد و انجیلهای کنونی صد سال پس از اینکه خداوند عزوجل حضرت مسیح(ع) را نزد خویش و به آسمانها برد، نگارش شدند که انجیل برنابا یکی از این انجیلهاست.
پس از عروج مسیح، رقابت میان پیروانش افزایش یافت، بهگونهای که برخی از ایشان، از جمله برنابا به لزوم پیروی از تعالیم و آموزهها و اصول و مبادی مسیح(ع) بدون ایجاد هیچ تغییری در آن اعتقاد داشتند، در حالی که دیگران، که در رأس آنها پولس قرار داشت، چشمپوشی و صرف نظر از برخی از آن تعالیم و اصول و مبادی را جهت نشر آیین جدید و مورد پسند و مقبول قرار دادن آن میان مللی که بر آن وارد میشد، به ویژه یونانیهای رومی ترجیح میداد.
برای بهترین مثال در این باره میتوان به این گفته مسیح(ع) که مربوط به قوانین و انبیای عهد قدیم است اشاره کرد:
من نیامدهام آیین پیشینیان را لغو کنم، بلکه آمدهام آنها را به مورد اجرا بگذارم.۱
و این دقیقاً همان چیزی است که خداوند متعال بر زبان مسیح(ع) در آیه ۵۰ سوره عمران میآورد:
و مصّدقاً لما بین یدیّ من التّوره.
و تصدیق کننده تورات میباشم.
و هنگامیکه مردی از او پیرامون چگونگی رسیدن به جاودانگی سؤال کرد، به او دستور داد، از اوامر عهد قدیم تبعیت کند.۲
اما پولس به محض اینکه توانست جای پای خود را در میان حواریان مستحکم کند، اقدام به لغو آن قوانین نمود، آنجا که میگوید:
زیرا هرکه به مقتضای قوانین عمل کند، لعن و نفرین شده است.۳
و هم چنین باشد، ای کسانیکه از قوانین تبعیت میکنید، از رحمت خداوند محروم شوید.۴
با اینکه وقتی میخواست زنان را ساکت نماید، از قوانین حمایت نمود و گفت:
زنانتان را در کنیسهها ساکت کنید، چرا که آنها حق سخن گفتن ندارند، و بهسان آنچه که قانون میگوید، باید اطاعت و فرمانبرداری نمایند.۶
این رقابت میان این دو طایفه برای قرنها ادامه یافت و به کشته شدن بسیاری انجامید. در سال ۳۲۵ یاران و پیروان پولس توانستند، بر مجمع کلیسایی منعقد در «نیزا» استیلا یابند و فوراً دستور سوزاندن انجیلهای چهارگانه یونانی از جمله تنها انجیلی که به زبان آرامی- زبان حضرت مسیح(ع) – نوشته شده بود را صادر کردند.
مجمع کلیسایی نیزا، بر عقیده تثلیث که کاهن اسکندری اشکاسیوس، ابداع کرده بود، به عنوان مهمترین عقیده آیین مسیحیت تکیه کرد. همچنین روز تولد مسیح(ع) را به ۲۵ دسامبر تغییر داد تا با روز تولد الهه خورشید، میترا، مطابقت داشته باشد و روز عبادت هفتگی را از شنبه به یکشنبه تغییر داد.
انجیل برنابا امروزه یکی از صحیح ترین انجیلها به شمار میآید، برنابا همراه و انیس مسیح(ع) بود، اما در قبال پنج انجیل دیگر که از سوی کلیساهای مسیحی معتبر به شمار میآید، اکثر کارشناسان اتفاق نظر دارند که نام مؤلفان واقعی آن ناشناخته و نامعروف است. این انجیلها به دست پیروان قدیس پولس نوشته شدند و برای کسب مصداقیت و احترام نامهای معروف و مشهودی به آن اطلاق گردید.
معرفی برنابا، صاحب انجیل
نام واقعی برنابا «یوسف ژوزف بن لووی بن ابراهیم» یهودی از سبط لووی، از قبرس است. وی مزرعهاش را فروخت و آن را به پای شاگردان مسیح ریخت.۵ به تقوا و درستکاری شناخته شد و سفر اعمال او را «یوسفی که از جانب فرستادگان برنابا خوانده شد» نامید.۶ و هنگامیکه پولس ادعا کرد، مسیح را دیده و به اورشلیم بازگشت تا به شاگردان نزدیک شود، برنابا مسئولیت معرفی او را به شاگردان بر عهده گرفت.۷
و برنابا برای تبلیغ و دعوت نیکوکار و صالحی بود که مملو از روح القدس و ایمان به خدای بود، بنابراین جمع قابل توجهی به خدای ایمان آوردند.۸ سپس به همراه شائول (پولس) یک سال کامل به طرسوس رفت (اعمال ۱۵/۲۹)، پس از این مشاجره نام برنابا از عهده جدید محو شد.
مورخان یادآوری میکنند که وفات او به سال ۶۱ م. در قبرس به وقوع پیوست. بتپرستان او را سنگسار کردند و همین باعث مرگ او شد، پسر خواهرش «مرقس انجیلی» نیز او را به خاک سپرد.
آیا انجیل برنابا در حال حاضر موجود است؟
منابع تاریخی به برنابا، انجیل، رساله و کتابی را نسبت میدهند که از مسافرتها و آموزههای فرستادگان و پیامبران سخن میگوید. دانشمند آلمانی «چندروف».10 به رساله برنابا در دستنوشتههای سینا دست یافت که به مقدس به شمار آوردن این رساله برای مدتها اشاره میکرد.
اما هیچ یک از رسالهها و کتابهایش مقدس به شمار نمیآید، اینجاست که باید گفت جای تعجب دارد، رسالههای پولس و «لوقا» که هیچ یک مسیح را ندیدهاند، چگونه معتبر به شمار میآیند، در حالی که سخنان برنابا که در ایمان و درستی و مصاحبت و همنشینی با مسیح برایشان سبقت نمود، معتبر نیست!
در سال ۳۶۶ دستوری از «پاپ دماسوس» پیرامون عدم مطالعه انجیل برنابا صادر شد، مجلس کلیساهای غربی نیز در سال ۳۸۲ و «پاپ انوسنت» در سال ۴۶۵ و «پاپ گلاسیوس اول» در سال ۴۹۲ مطالعه برخی از انجیلها را تحریم کردند که انجیل برنابا نیز جزء این انجیلها بود.
دستیابی به نسخهای از انجیل برنابا
کلام انجیل برنابا برای قرنهای طولانی محو شد، تا اینکه «فرامینو» راهب ایتالیایی، در اواخر قرن شانزدهم بر نسخهای از آن در کتابخانه «پاپ استکوس پنجم» در واتیکان دست یافت، که آن را مخفی نمود و با آن خارج شد و اسلام آورد و دیگر نامی از این نسخه برده نشد.
در سال ۱۷۰۹ «کریمر» یکی از مستشاران تزار روسیه بر تنها نسخهای دست یافت که امروزه از انجیل برنابا در دست است که در سال ۱۷۳۸ به وین منتقل شد، این نسخه در ۲۲۵ صفحه، در دو جلد و به زبان ایتالیایی نوشته شده است.
و در آغاز این قرن به دست استاد «خلیل سعادت» ترجمه شد. در مقدمه استاد سعادت توضیحاتی داده است که از آن برای شناخت و فهم اصول و مبادی این نسخه استفاده میکنیم. هم چنین از وجود ترجمه اسپانیایی نام برده شده که تعدادی از شرق شناسان در اوایل قرن هجدهم آن را دست به دست میکردند و سرانجام به دست دکتر هوایت رسید که عنوان کرد، این نسخه ترجمهای است از نسخه ایتالیایی آن و مترجم اسپانیایی آن فردی مسلمان به نام «مصطفی العرندی» است که این نسخه را نیز دکتر هوایت از دست داد. بنابراین اینکه نویسنده تنها نسخه ایتالیایی و نویسنده انجیل چه کسی است، معلوم نیست.
پی نوشت:
۱. مقی ۱۷:۵.
۲. قرمس ۱۹:۱۰-۱۷.
۳. جلاتیان ۱۰:۳.
۴. جلاتیان ۴:۵.
۵. اعمال ۳۷-۳۶.
۶. اعمال ۴/۳۶.
۷. اعمال ۹/۲۷.
۸. اعمال ۱۱/۲۴-۲۲.
۹. اعمال ۱۵/۲۹.
۱۰. ۱۸۵۹ میلادی.
ماهنامه موعود شماره ۶۰