وظیفه «نفس زکیه» در ظهور حضرت مهدی(عج) و تفاوت او با «سید حسنی»

برای ظهور و قیام حضرت صاحب الامر(عج) پنج علامت حتمی وجود دارد؛ یعنی به طور حتم این پنج نشانه در رابطه با ظهور اتفاق خواهد افتاد. یکی از علائم حتمی ظهور، «قتل نفس زکیه» است.

«نفس زکیه» شخصی به نام محمد بن حسن است و به دلیل عبادت و زهد بسیار، ‌ در روایات به او لقب «نفس زکیه» داده شده است. وی از اولاد امام حسین(ع) بوده و به عبارتی سید حسینی محسوب می‌شود.(۱)

اما برخی به گمان اینکه نام حسن -که جزو اسم است- نام جد اوست، وی را سید حسنی می‌نامند، در حالی که او با سید حسنی متفاوت است! زیرا سید حسنی کسی است که وقتی به اذن خدا فرمان ظهور به حضرت بقیهالله(عج) می‌رسد، او به وسیله بعضی از خواص حضرت متوجه می‌شود که حضرت می‌خواهند ظهور کنند، لذا نزد حضرت آمده و از ایشان استفسار می‌کند و آن حضرت ایشان را آگاه می‌کند، سپس او قبل از امام خروج می‌کند و به دست مردم کشته می‌شود و سرش را به شام می‌فرستند(۲) و همچنین با نفس زکیه‌‌ای که طبق روایات در پشت کوفه به همراه ۷۰ نفر از یارانش شهید می‌شود(۳) متفاوت است، برخی از نویسندگان معاصر آن را به شهید حکیم و یارانش که در نجف (که در پشت کوفه قرار دارد) شهید شده‌اند تطبیق داده‌اند.(۴)

*قتل نفس زکیه از علایم حتمی

برای ظهور و قیام حضرت صاحب الامر(عج) پنج علامت حتمی وجود دارد: یعنی به طور حتم این پنج علامت در رابطه با حضرت اتفاق خواهد افتاد، یکی از علائم حتمی ظهور قتل نفس زکیه است.(۵)

*وظیفه نفس زکیه

بنابر آنچه از روایات و اخبار به دست می‌آید، وظیفه نفس زکیه پیام‌رسانی برای امام بوده است، همان طور که در روایت بیان شده است، حضرت ولی عصر(عج) وقتی ظهور می‌کند و توسط صیحه دعوتشان علنی و جهانی می‌شود به یارانشان می‌فرمایند که مردم مکه مرا نمی‌خواهند، در حالی که برای هدایت فرستاده شده‌ام و شایسته است که شخصی همچون من این مطالب را برای ایشان بگوید تا برای آن‌ها حجت تمام شود، سپس یکی از یارانش را می‌طلبد و به ایشان می‌فرماید: برو نزد اهل مکه و به ایشان بگو ای اهل مکه! من فرستاده فلانی هستم و او به شما می‌گوید: ما اهل بیت رحمت و معدن رسالت و خلافت هستیم و از ذریه محمد(ص) و سلاله پیامبرانیم، ما مظلوم واقع شده‌ایم و مردم به ما ستم کرده‌اند و ما را آواره ساخته‌اند و از هنگام رحلت رسول خدا(ص) تا امروز حق ما غصب شده است. اکنون ما از شما چشم یاری داریم و از شما یاری می‌طلبیم. پس ما را یاری کنید، وقتی او شروع به صحبت می‌کند، مردم مکه بر او هجوم می‌آورند و او را بین رکن و مقام به شکل خاصی سر می‌برند.(۶)

از زمان هبوط آدم تا آن زمان هیچ کس یک چنین بی‌احترامی‌به خانه کعبه نکرده و در آن زمان است که برای اشرار نه عذرخواهی در آسمان می‌ماند و نه یاوری بر روی زمین(۷) و پانزده شب پس از این حادثه، واقعه قیام رخ می‌دهد همانگونه که امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: انسان محترمی از قریش را در روزی محترم و در شهری محترم به قتل می‌رسانند، قسم به پروردگاری که دانه را شکافت و بشر را آفرید بعد از این جریان از سلطنت ظالمان بیش از ۱۵ روز باقی نمی‌ماند.(۸)

حضرت پس از سه ماه و هفده روز که از ظهور گذشته و به‌اندازه کافی اطلاع‌رسانی کرده و حجت را نیز بر مردم تمام کرده‌اند، فعالیتشان را آغاز می‌کنند.

همچنین نفس زکیه برادری داشته است که ایشان هم در مکه به شهادت می‌رسد، همانگونه که از عمار یاسر منقول است: زمانی که نفس زکیه و برادرش به قتل می‌رسند، به واسطه این ضایعه فرشته‌ای مقرب ندا می‌دهد که امیر و سرپرست شما مهدی است و وی کسی است که زمین را پر از حق و عدل می‌کند.(۹)

*پی‌نوشت‌ها:

۱- بحار، ج ۵۲، ص ۲۲۴

۲-محمد بن ابراهیم نعمانى، الغیبه، تهران، مکتبه الصدوق، ۱۳۹۷ هجرى قمرى؛ ص۱۸۱

۳-رضوانی، علی‌اصغر، موعود شناسی، قم، انتشارات مسجد جمکران، ۱۳۸۴، چاپ اول، ص ۵۲۳

۴-کورانی، علی، عصر ظهور، ترجمه: مهدی حقی، تهران، چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۸۵، چاپ چهارم، ص ۱۳۹

۵-علامه مجلسى، ملامحمدباقر؛ بحارالأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ هجرى قمرى؛ ج ۵۲؛ ص ۲۲۰

۶-بحارالأنوار، همان، ج ۵۲؛ ص۳۰۷

۷-طوسی، محمد ابن الحسن، غیبت شیخ طوسی، ترجمه: مصطفی عزیزی، قم، انتشارات مسجد جمکران، ۱۳۸۶، چاپ اول، ص ۷۷۹

۸-بحارالأنوار، همان، ج ۵۲؛ ص ۲۳۴

الغیبه، همان؛ ص ۲۵۸

۹- الکورانی العاملی، الشیخ علی؛ معجم أحادیث الإمام المهدی(عج)، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، ۱۴۱۱، ج ۱ ص ۴۷۸

السید ابن طاووس، الملاحم والفتن، اصفهان، مؤسسه صاحب الأمر عجل الله فرجه، ۱۴۱۶ ه ق، چاپ اول، ص ۱۳۲