- نگاهی به زندگی و مدارج علمی
آن ماری شیمل در ۱۸ فروردین سال ۱۳۰۱ شمسی در شهر ارفورت آلمان دیده به جهان گشود . در مدرسه، آموختن زبان فرانسه و لاتین را آغاز کرد و در پانزده سالگی تصمیم گرفت زبان عربی را فرابگیرد; در ضمن آموختن زبان قرآن، با فرهنگ اسلامی و برخی متون مسلمانان آشنا گردید. در شانزده سالگی موفق به اخذ دیپلم شد. در دوران دانشجویی همزمان با فراگیری دروس دانشگاهی در کلاسهای «تاریخ هنر اسلامی» که ارنست کوهن تدریس مینمود، شرکت میکرد; همچنین تحصیل زبان عربی را پیش والتر بیورکمن پی گرفت. دوران تحصیل این دانشجوی باهوش به سرعتسپری گشت.
استاد وی وقتی مشاهده کرد شیمل مشتاق آشنایی با فرهنگ اسلامی است، به وی توصیه نمود به جای پیگیری علوم طبیعی، مطالعات خویش را بر متون اسلامی متمرکز سازد. سپس تاکید کرد بهترین کار برای رسیدن به چنین مقصدی، شروع به تدوین پایان نامه دکتراست. شیمل در نوزده سالگی در رشته مطالعات اسلامی موفق به اخذ درجه دکترا، از دانشگاه برلین آلمان گردید و پنجسال بعد استادیار دانشگاه ماربورگ گشت و تلاشهای دانشگاهی خود را با تدریس در مباحث اسلامی آغاز کرد.
این بانوی آلمانی موفق گردید مدت ۶۰ سال در دانشگاههای چندین کشور به تدریس اسلامشناسی و فرهنگ مسلمانان بپردازد. تعداد آثارش به حدود صد و ده جلد بالغ میگردد اما مقالهها، ترجمهها و مقدمههایی که وی بر کتابهای دیگران نوشته به قدری زیاد است که تاکنون کسی نتوانسته فهرست کاملی از آنها تهیه کند. شیمل از معدود مشاهیر جهان است که به پاس فعالیتهای علمی، ۲۰ مدال و نشان افتخار از مراکز علمی و پژوهشی کشورهای جهان دریافت نموده است. وی در اسفندماه سال ۱۳۸۱ دارفانی را وداع گفت و در آلمان به خاک سپرده شد.
- «دعا» ; مناجاتی صمیمیبا خداوند
خانم آن ماری شیمل در یکی از آثار خود، پس از مطرح کردن بحثهایی درباره اهمیت نماز در اسلام و تاثیر آن بر رشد افراد، مینویسد: در پایان نماز، پس از سلام و صلوات بر پیامبران، فرشتگان و انسانهای مؤمن، آدمی میتواند دعاهای مورد نظر خویش را بر زبان آورد . درخواستهایی شخصی یا مناجات که صحبتی صمیمی و از روی انس و الفتبا خداست . البته این دعاها را همواره میتوان بر زبان آورد اما پس از نماز اثر بیشتری دارد چرا که انسان هنوز در وضعیت پاکی بدنی و روحی است .
این بانوی محقق اضافه میکند:
یکی از دعاهایی که همیشه اجابت میشود، دعایی است که انسان در حق دیگران میکند و نه تنها اعضای خانواده و دوستان را شامل میگردد، بلکه تمامی مخلوقات را در بر میگیرد .
سپس مناجاتهای امام سجاد علیهالسلام را به عنوان دعاهایی با عبارات بسیار عالی اما روان و با نثری مسجع مطرح میکند و خاطر نشان مینماید ترجمهای بسیار جالب به زبان انگلیسی از این دعاها در دسترس میباشد. (۱)
وی در مصاحبهای میگوید:
«من همواره دعاها را از اصل عربی میخوانم و به هیچ ترجمهای مراجعه نمیکنم. البته بخشهایی از صحیفه سجادیه را به زبان آلمانی ترجمه کردهام. وقتی مشغول برگردانیدن این دعاها به زبان مذکور بودم، مادرم به دلیل کسالت در بیمارستانی بستری بود و من مدام به او سر میزدم و کاملا در جریان احوالش بودم. پس از اینکه او به خواب میرفت، در گوشهای از اتاق مشغول پاکنویس نمودن ترجمهها میشدم. اضافه کنم که اتاق مادرم دو تختی بود و در تخت دیگر خانمیکه عقاید کاتولیکی محکم و راسخ و در عین حال متعصبانه داشت، بستری بود . او از روی ایمانی که به مذهب خویش داشت، وقتی متوجه شد من مشغول ترجمه دعاهایی از یک متن شیعی هستم، آزرده خاطر گردید و با ناگواری و نگرانی گفت: مگر در مسیحیت و در کتب مقدس خودمان از نظر ادعیه کمبودی داریم که تو اکنون به دعاهای مسلمانان روی آوردهای؟! جوابی به وی ندادم اما وقتی کتابم چاپ شد، نسخهای از آن را برایش فرستادم. مدتی بعد با من از طریق تلفن تماس گرفت و خاطر نشان ساخت: بسیار صمیمانه از این هدیه جالب متشکرم، زیرا هر روز به جای دعاهای انجیل آن را میخوانم!
آری واقعا ترجمه «ادعیه معصومین علیهمالسلام» مخصوصا صحیفه سجادیه میتواند تا این حد در میان غربیها تحول آفرین و کارساز باشد .
پینوشتها:
۱ . تبیین آیات خداوند، ص ۳۴۲ و ۳۴۳ .
غلامر رضا گلی زواره، ماهنامه از دیگران، ش ۵، مرداد ۱۳۸۰، بااندکی تصرف
تبیان