موعود پایگاه اینترنتی موعود
شخصی از امام صادق(ع) پرسید: آیا ما برای خطاب قرار دادن حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه)، باید ایشان را به نام امیرالمؤمنین بخوانیم؟ حضرت فرمودند:
«نه، این نام، نامی است که خدا، امیرالمؤمنین، علیّ‌بن ابی‌طالب(ع) را به آن نامیده و کسی پیش از او، به این نام، نامیده نشده و بعد از او کسی به این نام خود را نمینامد، مگر کافر.
هرچند در تاریخ چند صد ساله مسلمانان، بسیاری از انسان‌های ناشایسته، لقب «امیرالمؤمنین» را برای خود برگزیدند؛ امّا از نظر خداوند و رسول گرامی‌اش (ص)، تنها یک نفر، لایق چنین لقبی است: حضرت علیّ‌بن ابی‌طالب(ع).
شخصی از امام صادق(ع) پرسید: آیا ما برای خطاب قرار دادن حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه)، باید ایشان را به نام امیرالمؤمنین بخوانیم؟ حضرت فرمودند:
«نه، این نام، نامی است که خدا، امیرالمؤمنین، علیّ‌بن ابی‌طالب(ع) را به آن نامیده و کسی پیش از او، به این نام، نامیده نشده و بعد از او کسی به این نام خود را نمینامد، مگر کافر.»۱
حتماً در «قرآن کریم» با عبارت «یا ایّها الذین آمنوا…» مواجه شده‌اید. این عبارت که به معنای «ای مؤمنان» است، ۸۹ مرتبه در قرآن تکرار شده است. بسیاری از مفسّران، معتقدند که این عبارت، در شأن حضرت علی(ع) نازل شده است.
مجاهد، که شاگرد ابن‌عبّاس و از مفسّران به نام قرن دوم هجری، بود، می‌گوید:
«هرچه در قرآن «یا ایها الذین آمنوا» آمده، سابقه و فضیلت آن برای علی است.»۲
امام صادق(ع) می‌فرمایند:
«هیچ آیهای در قرآن نیست که اول آن: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا باشد، جز اینکه علیّ‌بن ابی‌طالب(ع) امیر و پیشوا و شریف و اوّلین مؤمن در آن آیه است و هر آیه ای که راهنمائی به سوی بهشت است. درباره پیامبر و اهل بیت آن جناب و شیعیان و پیروان آنها است. و هر آیهای که [در آن] سخن از جهنّم است درباره دشمنان ایشان و مخالفان آنها است؛ اگرچه آیه درباره پیشینیان باشد. هر آیه که مربوط به نیکوکاران است درباره نیکان این امّت نیز جاری است و هر آیه که درباره شرّی است، درباره اهل شرّ جاری است.»۳
علّامه حسکانی، از علمای به نام حنفی، که آیات مربوط به امام علی(ع) را جمع‌آوری کرده است، در ذیل عبارت «یا ایّها الذین آمنوا…»، حدود ۲۰ روایت، از راویان اهل سنّت آورده است که همه آنها تصریح دارند که این آیات، در شأن امام علی(ع) نازل شده است.۴
برای نمونه، به دو روایت اشاره می‌کنیم:
الف) علی(ع)، شریف‌ترین مؤمن
جماعتی از عیسی‌بن راشد این حدیث را نقل کردهاند:
هیچ آیهای با الفاظ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا نازل نشد؛ مگر اینکه علی(ع) امیر آن مؤمنان و شریف‌ترین آنان است. خدای سبحان، اصحاب محمّد(ص) را در آیات متعدّدی مورد عتاب و سرزنش قرار داد، ولی علی(ع) را همیشه به نیکی و خیر یاد کرده است.۵
ب) علی(ع)، نخستین مؤمن
مجاهد از ابن‌عبّاس چنین روایت کرده است:
هیچ آیهای در قرآن با خطاب یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا نازل نشده مگر اینکه علی(ع) امیر و شریف آن مؤمنان است؛ چون او اوّلین اسلام آورنده و نخستین مؤمن به دین اسلام و آیین محمّد(ص) و کتاب خدا بود.۶
پی نوشت‌ها:
۱. کلینی، محمّدبن یعقوب، «تحفه الأولیاء (ترجمه أصول کافی)»، قم، دارالحدیث، چ ۱، ۱۳۸۸ ش، ج۲، ص ۴۰۹.
۲. حسکانی، عبید الله بن عبد الله، ترجمه «شواهد التنزیل»؛ ص۳۲.
۳. مجلسی، محمّدباقر، «بخش امامت (ترجمه ج ۲۳ تا ۲۷بحار الأنوار)»، تهران، اسلامیه، ج۲، ص۲۶۸.
۴.حسکانی، عبیدالله‌بن عبدالله، همان، صص۳۰-۳۲.
۵. همان، ترجمه روحانی، ص ۲۷.
۶. همان.
