موعود پایگاه اینترنتی موعود
در مورد شباهت آن حضرت به انبیا و رسولان سلف، باقر آل محمد علیه السلام فرمود: «اِنَّ فِی الْقائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله شَبَهاً مِنْ خَمسَهٍ مِنَ الرُّسُل یونُسُ بْنُ مَتی وَ یوسُفُ بْنُ یعْقُوب وَ موسی وَ عیسی وَ مُحَمَّد صَلَواتُ اللّه عَلَیهِمْ اَجْمَعینَ…؛ (۱) به راستی در قائم از آل محمد صلی الله علیه و آله شباهتی است به پنج تن از رسولان، یونس و یوسف و موسی و عیسی و محمد علیهم السلام»
مهدی موعود علیه السلام هم شباهت تام به انبیای گذشته دارد و هم میراثدار تمام انبیاء است.
الف. جامع کمالات
در مورد شباهت آن حضرت به انبیا و رسولان سلف، باقر آل محمد علیه السلام فرمود: «اِنَّ فِی الْقائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله شَبَهاً مِنْ خَمسَهٍ مِنَ الرُّسُل یونُسُ بْنُ مَتی وَ یوسُفُ بْنُ یعْقُوب وَ موسی وَ عیسی وَ مُحَمَّد صَلَواتُ اللّه عَلَیهِمْ اَجْمَعینَ…؛ (۱) به راستی در قائم از آل محمد صلی الله علیه و آله شباهتی است به پنج تن از رسولان، یونس و یوسف و موسی و عیسی و محمد علیهم السلام»
اما شباهتش به یونس بن متی علیهماالسلام، بازگشت او از غیبت است در حالی که با وجود سن زیاد، جوان باشد. و اما شباهتش به یوسف بن یعقوب علیهماالسلام، پنهان زیستن آن حضرت از خاص و عام و مخفی شدن از برادران و پوشیده شدن امر او بر پدرش، یعقوب علیه السلام باشد و این در حالی بود که بین او و پدر، بستگان و پیروانش، فاصله کمی‌بود (امام زمان علیه السلام در بین مردم با فاصله کم از آنها مخفی و پنهان است.)
و اما شباهتش به موسی علیه السلام، ترس دائمی داشتن از دشمنان و طولانی بودن غیبت و پنهانی بودن تولد اوست و این که پیروانش پس از او از اذیت و خواری در رنج بودند تا اینکه سرانجام خدای عز و جل، ظهورش را اجازه فرمود و او را بر دشمنانش یاری و نصرت بخشید.
و اما شباهتش به عیسی علیه السلام، اختلاف کسانی است که درباره او اختلاف کردند. گروهی گفتند: به دنیا نیامد، و برخی گفتند: مرد و از دنیا رفت و عده ای گفتند: کشته و به دار آویخته شد.
و اما شباهتش به جدش محمد مصطفی صلی الله علیه و آله، خروج او با شمشیر و کشتن دشمنان خدا و دشمنان رسول صلی الله علیه و آله و جباران و سرکشان است.» (۲)
در بخشی از روایت طولانی ای که از حضرت صادق علیه السلام توسط مفضل بن عمر نقل شده است چنین می خوانیم: «وَ سَیدُنَا الْقائِمُ علیه السلام مُسْنِدٌ ظَهْرَهُ اِلَی الْکَعْبَهِ وَ یقُولُ: یا مَعْشَرَ الْخَلائِقِ اَلا وَ مَنْ اَرادَ اَنْ ینْظُرَ اِلی آدَمَ وَ شَیثَ، فَها اَنَا ذا آدَمُ وَ شَیثُ، اَلا وَ مَنْ اَرادَ اَنْ ینْظُرَ اِلی نُوحٍ وَ وَلَدِهِ سامْ فَها اَنَا ذا نُوحٌ وَ سامُ، اَلا وَ مَنْ اَرادَ اَنْ ینْظُرَ اِلَی اِبْراهیمَ وَ اِسْماعیلَ فَها اَنَا ذا اِبْراهیمُ وَ اِسْماعیلُ اَلا وَ مَنْ اَرادَ اَنْ ینْظُرَ اِلی مُوسی وَ یوشَعَ فَها اَنَا ذا مُوسی وَ یوشَعُ اَلا وَ مَنْ اَرادَ اَنْ ینْظُرَ اِلی عیسی وَ شَمعونَ فَها اَنَا ذا عیسی وَ شَمعونُ. اَلا وَ مَن اَرادَ اَن ینْظُرَ اِلی مُحَمَّدٍ وَ اَمیرِ الْمُؤمِنین صَلَواتُ الله عَلَیهما فَها اَنَا ذا مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله وَ اَمیر الْمُؤمِنین علیه السلام اَلا وَ مَن اَرادَ اَن ینْظُرَ اِلی الْحَسَنِ وَ الْحُسَین علیهماالسلام فَها اَنَا ذَا الْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ اَلا وَ مَن اَرادَ اَن ینْظُرَ اِلی الائمهِ مِنْ وُلْدِ الحُسَینِ علیه السلام فَها اَنا ذاالاَئِمَّهُ علیهم السلام؛ (۳) آقای ما قائم علیه السلام پشت خود را به کعبه تکیه زده می فرماید: ای گروه مردم! بیدار باشید! هر کس می خواهد آدم و شیث را ببیند، اینک منم آدم و شیث، بیدار باشید! هر کس می خواهد نوح و فرزندش سام را به تماشا نشیند، اینک منم نوح و سام، آگاه باشید! هر کس می خواهد ابراهیم و اسماعیل را ببیند، اینک منم ابراهیم و اسماعیل، بیدار باشید! کسی که می خواهد موسی و یوشع را بنگرد، اینک منم موسی و یوشع، آگاه باشید! هر کس می خواهد عیسی و شمعون را بنگرد، این منم عیسی و شمعون، بیدار باشید! هر کس می خواهد محمد و امیر مؤمنان را بنگرد، اینک منم محمد و علی، بیدار باشید! و هر کس می خواهد حسن و حسین را بنگرد، اینک منم حسن و حسین، بیدار باشید! هر کس می خواهد امامان از فرزندان حسین را تماشا کند، اینک من همان [عصاره [ائمه از فرزندان حسینم.»
«چهارده معصوم را یکجا منم // عترت و قرآن به یک معنی منم»
حقا که با آواز جلی باید گفت:
«هر چه خوبان همه دارند تو یکجا داری // زین سبب هست که‌اندر دل ما جا داری»
قابل دقت است که مراد از نزدیکی آن حضرت به انبیا و یا شباهت او، همان همرنگی و همگونی کمالی و جمالی است؛ یعنی آنچه از صفات کمال و اخلاق ستوده در انبیا بوده، در او نیز جمع است؛ چنان که در بخشی از لوح فاطمه زهرا علیهاالسلام که توسط جابر نقل شده است، می خوانیم: «وَ الْخازِنَ لِعِلْمِی الْحَسَنَ (ثُمَّ) وَ اَکْمَلَ ذلِکَ بِابْنِهِ (م ـ ح ـ م ـ د) رَحْمَهً لِلْعالَمینَ عَلَیهِ کَمالُ مُوسی وَ بَهاءُ عیسی وَ صَبْرُ اَیوبَ؛ (۴) گنجینه دار علم من حسن (عسکری) است و کامل می‌شود آن (سلسله امامت) با فرزندش مهدی که رحمت است بر جهانیان و دارای کمال موسی و عظمت عیسی و بردباری ایوب است.»
این همه تأکیدات برای آن است که مردم در دوران ظهور، جامعیت امام زمان علیه السلام را درک کنند و بفهمند که همه انبیا و اولیا در او خلاصه شده‌اند و تمام علوم انبیا و کتب آسمانی آنها در نزد او جمع می‌باشد. لذا امام صادق علیه السلام فرمود: «کُلّ نَبِی وَرِثَ عِلماً اَوْ غَیرَهُ فَقَدِ انْتَهی اِلی مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله؛ (۵) هر پیغمبری علم یا غیر آن را به ارث برده، به محمد منتهی می‌شود.» و علوم حضرت محمد به وارثان او و آخرین وارث و وصیش می رسد. چنان که امام باقرفرمود: «اِنَّ الْعِلْمَ بِکِتابِ اللّه عَزَّ وَ جَلَّ وَ سُنَّهِ نَبِیهِ صلی الله علیه و آله لَینْبُتُ فی قَلْبِ مَهْدِینا کما ینْبُتُ الزَّرعُ عَلی اَحْسَنِ نَباتِهِ فَمَنْ بَقی مِنْکُم حَتّی یراهُ فَلْیقُلْ حینَ یراهُ السَّلامُ عَلَیکُم یا اَهلَ بَیتِ الرَّحمَهِ وَ مَعدِنِ الْعِلمِ وَ مَوْضِعِ الرِّسالَهِ اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا بَقیهَ اللّه فی اَرْضِهِ؛ (۶) به راستی آگاهی به کتاب خدای عزیز و جلیل و سنت پیامبرش صلی الله علیه و آله، در قلب مهدی ما می روید! مانند، روییدن زراعت بر نیکوترین حالت؛ پس کسی که از شما باقی بماند تا او را ببیند، باید در آن هنگام بگوید: سلام بر شما ای اهل بیت رحمت و معدن دانش و محل رسالت، سلام بر تو ای باقی مانده خدا در زمین او»
در نتیجه حضرت مهدی علیه السلام، نه تنها جامع صفات کمال و جمالِ انبیای گذشته است، بلکه جامع علوم آنها و آگاه به کتب آسمانی آنان نیز می‌باشد. چنان که امام صادق علیه السلام می فرماید: امام زمان علیه السلام می‌گوید: هر کس که کتابها (ی آسمانی) و صحف (انبیا) را می خواند، پس باید از من بشنود. سپس ابتدا می‌کند به (خواندن) صحفی که خداوند بر آدم و شیث نازل فرمود و امت (و پیروان) آدم و شیث می‌گویند: «به خدا سوگند این همان صحف واقعی است و به راستی ما را نشان داد آنچه نمی دانستیم و در آن وجود دارد، و آنچه بر ما مخفی مانده بود و آنچه از آن افتاده بود و تبدیل و تحریف شده بود.» آنگاه تورات و انجیل و زبور را می خواند و اهل تورات و زبور می‌گویند: «هذِهِ وَ اللّهِ التُّوراهُ الْجامِعَهُ وَ الزَّبورُ التَّمامُ وَ الاِنجیلُ الْکامِلُ وَ اِنَّهااَضْعافُ ما قَرَأْنا مِنْها؛ (۷) به خدا سوگند تورات جامع و زبور تمام و انجیل کامل این است و به راستی آن چندین برابر آنچیزی است که ما قبلا خوانده بودیم.»
ب. میراثدار انبیاء
بر اساس اخبار و روایات رسیده، حضرت حجت علیه السلام، به هنگام ظهور، تمام مواریث انبیاء که دارای خاصیت منحصر به فرد می‌باشد همراه دارد، پیراهن ابراهیم و یوسف علیهماالسلام، عصای موسی علیه السلام، انگشتر سلیمان علیه السلام، تابوت سکینه، پرچم و شمشیر پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله، در نزد او خواهد بود.
ابی الجارود از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «اِذا ظَهَرَ الْقائِمُ علیه السلام ظَهَرَ بِرایهِ رَسول اللّهِ صلی الله علیه و آله وَ خاتَمِ سُلَیمانَ وَ حَجَرِ مُوسی وَ عَصاهُ ثُم یأمُرُ مُنادیهِ فَینادی اَلا لایحمِلُ رَجَلٌ مِنْکُم طَعاماً وَ لا شَراباً وَ لا عَلَفاً فَیقولُ اَصحابُهُ: اِنَّهُ یریدُ اَن یقْتُلَنا وَ یقْتُلَ دَوابَّنا مِنَ الجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَیسیرُ وَ یسیرونَ مَعَهُ فَاَوَّلُ مَنْزِلٍ ینزِلُهُ یضْرِبُ الْحَجَرَ فَینْبَعُ مِنْهُ طَعامٌ وَ شَرابٌ وَ عَلَفٌ فَیاْکُلُونَ وَ یشْرَبونَ وَ دَوابُّهُمْ حَتی ینزِلُوا النَّجَفَ بِظَهْرِ الکُوفَهِ؛ (۸) هنگامی‌که قائم ظهور کند، با پرچم رسول خدا و انگشتر سلیمان و سنگ و عصای موسی ظهور خواهد کرد. سپس منادی او به فرمان آن حضرت ندا می دهد: فردی از شما غذا و آب و علف با خود حمل نکند. پس یارانش می‌گویند: او قصد دارد ما و چهارپایان ما را بر اثر گرسنگی و تشنگی هلاک کند. پس او حرکت می‌کند و آنها نیز با او حرکت می‌کنند. پس در اولین منزلی که آن حضرت فرود می آید، آن سنگ را (به زمین) می زند، پس غذا و آب و علف از آن بیرون می آید و یاران و حیوانات آنان از آن می خورند و می نوشند (وضع به همین منوال است) تا به نجف پشت کوفه می رسند.»
امام صادق علیه السلام فرمود: «وَاِنَّهُ کانَ کُلُّه فِی السَّفطِ وَ تَرَکاتُ جَمیعِ النَّبیینَ حَتّی عَصاآدَمَ وَ نوحَ علیه السلام وَ تَرَکَهُ هودَ وَ صالِحَ علیه السلام وَ مَجموعُ اِبراهیم علیه السلام وَ صاعُ یوسُفَ علیه السلام وَ مِکیالُ شُعَیبَ علیه السلام وَ میزانُهُ وَعَصی موسی علیه السلام وَ تابُوتُه الَّذی فیهِ بَقیهُ ما تَرَکَ الُ موسی وَ آلُ هارونَ تَحْمِلُهُ الْمَلائِکهُ وَ دِرعُ داوُدَ علیه السلام وَخاتَمُهُ وَ خاتُمُ سُلیمانَ علیه السلام وَ تاجُهُ وَ رَحْلُ عیسی علیه السلام وَ میراثُ النَبیین وَ الْمُر سَلینَ فی ذلک السَّفطِ؛ (۹) همه آن اشیا (در نزد حضرت مهدی) داخل آن جامه دان قرار دارد و همین طور تمامی ماترک انبیا حتی عصای آدم و نوح و ماترک هود و صالح و مجموع ابراهیم و جام یوسف و پیمانه و ترازوی شعیب و عصای موسی و تابوت [سکینه] او که ماترک (یادگارهای) آل موسی و هارون در آن قرار دارد و ملائکه آن را حمل می‌کنند و زره داود علیه السلام و انگشترش و انگشتر حضرت سلیمان و تاجش و رحل (۱۰) عیسی و میراث انبیاء و رسولان (همه) در آن جامه دان قرار دارند.»
مواریث انبیاء فقط یک مجموعه اشیای قیمتی و عتیقه نیست که فقط جنبه مالی و آثار باستانی داشته باشد، بلکه اشیایی است منحصر به فرد و دارای خواص فوق العاده عجیب و پیشرفته که حضرت را در تحقق حکومت جهانی و بر پایی عدالت فراگیر، کمک و یاری می رساند.
آنچه به خوبان جهان داده‌اند // قسم تو را بهتر از آن داده‌اند
آنچه بنازند بر آن دلبران // جمله تو را هست زیادت بر آن
قابل تذکر است مواریث انبیاء فقط یک مجموعه اشیای قیمتی و عتیقه نیست که فقط جنبه مالی و آثار باستانی داشته باشد، بلکه اشیایی است منحصر به فرد و دارای خواص فوق العاده عجیب و پیشرفته که حضرت را در تحقق حکومت جهانی و بر پایی عدالت فراگیر، کمک و یاری می رساند. برای روشن شدن، برخی از آنها را بررسی می‌کنیم.
۱. پیراهن ابراهیم خلیل و حضرت یوسف علیهماالسلام
این پیراهن، پیراهن بهشتی و بی نهایت خوشبو و حفظ کننده و شفا بخش است. همین پیراهن بود که ابراهیم را از آتش نجات داد و بعد از او به اسحاق و آنگاه به یعقوب و یوسف رسید. این همان پیراهن بود که بوی آن را یعقوب از مصر که تا کنعان فاصله زیادی داشت استشمام کرد. (۱۱) چنان که قرآن از زبان او نقل می‌کند که «اِنّی لاَجِدُ ریحَ یوسُفَ لَو لا اَنْ تُفَنِّدون»؛ (۱۲) «به راستی من بوی یوسف را استشمام می‌کنم اگر مرا کم خرد ندانید.»
این همان پیراهن است که وسیله ای برای شفای چشمان نابینای یعقوب شد، که بنابر نقل مرحوم طبرسی، بیش از شش سال نابینا بود (۱۳) و قرآن نیز می فرماید: «وَ اَبْیضَّتْ عَیناهُ مِنَ الْحُزنِ»؛ «و دیدگانش از غم و اندوه سفید شد.»
وقتی حضرت یوسف از حال پدر جویا شد، برادران گفتند: پدر از فراق تو چشمانش را از دست داده، حضرت یوسف فرمود: «اِذْهَبُوا بِقَمیصی هَذا فَاَلقُوُهْ عَلی وَجهِ اَبی یأْتِ بَصیراً»؛ (۱۴) «این پیراهن مرا ببرید و بر صورت پدرم بیاندازید که بینا می‌شود.»
و چون بشارت دهنده به کنعان رسید، پیراهن را بر صورت یعقوب افکند و او در جا بینا شد و آنگاه بود که حضرت یعقوب فرمود: «اَلَم اَقُلْ لَکُم اِنّی اَعْلَمُ مِنَ اللّه مالا تَعْلَمون»؛ (۱۵) «آیا به شما نگفتم که من از خداوند چیزی می دانم که شما نمی دانید.»
درباره سابقه و خاصیت و نهایت این پیراهن، حضرت صادق علیه السلام به مفضل فرمود:«اَتَدری ماکانَ قَمیصُ یوسُفَ علیه السلام قالَ: قُلْتُ: لا. قالَ: اِنَّ اِبراهیمَ علیه السلام لَمّا اُوْقِدَت لَهُ النّارُ نَزَلَ اِلَیهِ جَبْرَئیلُ علیه السلام بِالْقَمیصِ وَ الْبَسَهُ اِیاهُ فَلَمْ یضُرَّهُ مَعَهُ حَرٌّ وَ لا بَرْدٌ فَلَمّا حَضَرَتْهُ الوَفاهُ جَعَلَهُ فی تَمیمَهٍ وَعَلَّقَهُ عَلی اِسحاقَ علیه السلام وَ عَلَّقَهُ اِسحاقُ عَلی یعْقوبَ علیه السلام فَلَّما وُلِدَ یوسُفُ عَلَّقَهُ عَلَیهِ وَ کانَ فی عَضُدِهِ حَتی کانَ مِن اَمْرِهِ ما کانَ فَلَمّا اَخْرَجَهُ یوسُفُ مِنَ التَّمیمَهِ وَجَدَ یعْقوبُ ریحَهُ وَ هُوَ قَولُهُ عَزَّ وَ جَلَّ «اِنّی لاََجِدُ ریحَ یوسُفَ لَوْ لا اَنْ تُفَنِّدُونَ فَهو ذلِکَ الْقَمیصُ الَّذی مِنَ الجَّنَهِ قُلتُ: جُعِلْتُ فِداکَ فَاِلی مَنْ صارَ هذَا القَمیصُ قال اِلی اَهْلِهِ وَ هُوَ مَعَ قائِمِنا اِذا خَرَجَ؛ (۱۶) می دانی پیراهن یوسف چه بود؟ گفت: نه. حضرت فرمود: وقتی آتش برای ابراهیم افروخته شد، جبرئیل با این پیراهن به سوی او فرود آمد و آن را بر او پوشاند. پس با آن پیراهن، گرما و سرما به او زیان نمی رساند. چون وفات او نزدیک شد، آن را در جلدی قرار داده و به (گردن) اسحاق آویخت و اسحاق (نیز) بر یعقوب آویخت و چون یوسف متولد شد، یعقوب آن را به یوسف آویخت. هنگامی‌که آن بلاها به یوسف رسید، آن جلد در بازوی او بود، وقتی که یوسف آن پیراهن را از جلد خارج کرد، یعقوب بوی آن را استشمام کرد و این سخن خدای عزیز و جلیل [از قول یعقوب] است که می‌گوید: «همانا من بوی یوسف را استشمام می‌کنم اگر مرا کم خرد ندانید.» پس آن همان پیراهن بهشتی است.
مفضل می‌گوید: عرض کردم: فدایت شوم! این پیراهن به چه کسی رسید؟ فرمود: به اهلش رسید و هنگامی‌که قائم ما قیام کند، آن پیراهن با او خواهد بود.»
از روایات فوق به خوبی به دست می آیدکه آن پیراهن، پیراهن معجزه آسا و ودیعه الهی است.
قابل ذکر است که این پیراهن در همان حالی که امام صادق علیه السلام سابقه و خصوصیات آن را بیان می‌کرد نزد خود حضرت موجود بود، شاهد این مطلب و مطلب اصلی ـ که آن پیراهن همراه حضرت مهدی علیه السلام خواهد بود ـ روایت یعقوب بن شعیب است که می‌گوید: نزد امام صادق علیه السلام بودم، حضرت فرمود:«اَلا اُریکَ قَمیصَ الْقائِم الَّذی یقومُ عَلَیه؟ فَقُلْتُ: بَلی. فَدَعا بِقَمْطَرٍ فَفَتَحَهُ وَ اَخْرَجَ مِنه قَمیصَ کَرابیسَ فَنَشَرَهُ فَاِذا فی کُمِّهِ الاَیسَرِ دَمٌ فَقالَ: هذا قَمیصُ رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله الَّذی عَلَیهِ یوْمَ ضُرِبَتْ رباعیتُهُ وَ فیهِ یقَوْمُ الْقائِمُ فَقَبَّلتُ الدَّمَ وَ وَضَعْتُهُ عَلی وَجْهی ثُمَّ طَواهُ اَبو عَبْدِ اللّه علیه السلام وَ رَفَعَهُ؛ (۱۷) آیا نمی خواهی پیراهن قائم را که در آن قیام می‌کند به تو نشان دهم؟ عرضه داشتم: چرا.
پس حضرت جعبه ای را خواست و آن را گشود و یک پیراهن کرباس از داخل آن بیرون آورد و آن را باز کرد. پس دیدم که آستین چپ آن خون آلود است. حضرت فرمود: این پیراهن پیامبر است، روزی که دندانهای رباعی آن حضرت در جنگ شکست، آن را بر تن داشت و در آن قائم قیام می‌کند. یعقوب می‌گوید: من خون را بوسیدم و آنرا به صورت خود گذاشتم و آن گاه حضرت پیراهن را پیچیده و بر داشت.»
۲. عصای حضرت موسی علیه السلام
دومین میراثی که حضرت مهدی علیه السلام همراه دارد، عصای موسی علیه السلام است. این عصا نیز طبق نقل قرآن و روایات، یکی از معجزات حضرت موسی بوده است که بعد از ظهور مهدی علیه السلام در اختیار او قرار می‌گیرد تا در تحقق اهدافش او را یاری رساند. محمد بن فیض از محمد بن علی باقر العلوم علیهماالسلام نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: «کانَ عَصی موسی علیه السلام لادَمَ فَصارَت الی شُعَیبٍ ثُمَّ صارَت الی موسی بنِ عِمرانَ عَلَیهِ السَّلام وَ اِنَّها لَعِندَنا وَ اِنَّ عَهدی بِها آنِفا وَ هِی خَضْراءٌ کَهَیئَتِها حینَ انْتَزَعَتْ مِنْ شَجَرِها وَ اِنَّها لَتَنْطِقُ اِذَا اسْتُنطِقَتْ. اُعِدَّتْ لِقائِمِنا لِیضَعَ کَما کانَ موسی یضعُ بِها وَ اِنَّها لَتَروُعُ وَ تَلْقَفُ ما یأْفِکوُنَ وَ تَصْنَعُ کَما تُؤمَرُ وَ اِنَّها حَیثُ اَقْبَلَتْ تَلْقَفُ ما یأْفِکُونَ تَفْتَحُ لَها شَفَتانِ اِحدیهما فِی الاَرْضِ وَ الاُخْری فِی السَّقْفِ وَ بَینَهُما اَرْبَعونَ ذِراعاً وَ تَلْقَفُ ما یأْفِکُونَ بلسانِها؛ (۱۸) عصای موسی از آدم بود و بعد به دست شعیب رسید و سرانجام به دست موسی بن عمران علیه السلام و اکنون در دست ماست و الان در دست من است. و آن عصا همانند روزی است که از درخت سبز بریده شده است و به راستی آن عصا هرگاه استنطاق شود سخن می‌گوید. این عصا برای قائم ما آماده شده تا همچون موسی بن عمران آنرا به کار برد و این عصا [اهل باطل را] می ترساند و هر چه بیاندازند می‌بلعد و همان کاری را انجام می دهد که فرمان داده شده است و هر جا رو کند می‌بلعد آنچه را که به طرفش بیاندازند، دو لب باز می‌کند (در بعضی از نسخه ها وارد شده به دو شعبه می‌شود) که یکی روی زمین و دیگری تا سقف است که بین آن دو لب (یا دو شعبه) چهل ذراع است و هر چه به طرفش بیاندازند با زبانش می‌بلعد.»
قرآن نیز به بزرگی و خصوصیات این عصا اشاره دارد. (۱۹) این عصا همان است که به اذن خداوند، به اژدها تبدیل شد و آنچه که جادوگران از ریسمانها و چوبها به شکل مار درآورده بودند را بلعید و با چشمان دهشتناک خود متوجه فرعون شد. فرعون از ترس بی هوش شد (۲۰) و بر اثر این حمله و فرار جمعیت، هزاران نفر زیر دست و پا از بین رفتند. (۲۱)
۳. انگشتر حضرت سلیمان
یکی دیگر از مواریث انبیاء، انگشتر حضرت سلیمان است که در اختیار حضرت مهدی علیه السلام قرار می‌گیرد. آن حضرت از سمت صفا ظاهر می‌شود در حالی که انگشتر سلیمان و عصای موسی با اوست. (۲۲)
این انگشتر دارای ویژگیهای معجزه آساست؛ چرا که به وسیله آن به سادگی می توان مؤمن را از کافر تشخیص داد و قدرت تسلطی که حضرت سلیمان بر موجودات جهان یافته بود، از طریق این انگشتر بود، چنان که امام صادق علیه السلام فرمود: «جَعَلَ اللّه عَزَّ وَ جَلَّ مُلْکَ سُلَیمانَ فی خاتَمِهِ فَکانَ اِذا لَبِسَهُ حَضَرَتْهُ الجِنُّ وَ الاِنْسُ وَ الشَّیاطینُ وَ جَمیعُ الطَّیرِ وَ الْوَحشُ وَ اَطاعُوهُ•••؛ (۲۳) خداوند پادشاهی سلیمان را در انگشترش قرار داده بود. پس هرگاه آن انگشتر را در دست می‌کرد، جن و انس و شیاطین و همه پرندگان و وحشیان نزد او حاضر می‌شدند، و از او اطاعت می‌کردند.»
این انگشتر در دوران ظهور کاربردهایی دارد، از جمله تشخیص کافر از مؤمن؛ چنانکه علی علیه السلام فرمود: «تّضَعُ الْخاتَمَ عَلی وَجْهِ کلِّ مؤمن فَیطْبَعُ فیه هذا مؤمِنٌ حَقَّاً وَ تَضَعُهُ عَلی وَجْهِ کُلِّ کافِرٍ فیکْتَبُ فیهِ هذا کافِرٌ حقّاً. اِنَّ المُؤمِنَ لَینادی اَلْوَیلُ لَکَ یا کْافِرُ وَ إِنَّ الْکافِرَ ینادی طوبی لَکَ یا مؤمِنُ وَدَدْتُ اَنّی الْیوْمَ مِثْلُکَ فَاَفوزَ فَوزاً؛ (۲۴) [و امام زمان هر گاه] انگشتر را بر روی هر مؤمنی قرار می دهد نوشته می‌شود. «این واقعا مؤمن است» و آن را بر صورت هر کافری قرار می دهد، پس بر صورتش نوشته می‌شود: «این واقعا کافر است» تا آنجا که مؤمن صدا می زند: ای کافر! وای بر تو باد (ولی) کافر داد می زند ای مؤمن! خوشا به حالت، دوست داشتم امروز مثل تو بودم تا رستگار می‌شدم.»
۴. تابوت سکینه
چهارمین میراثی که از انبیای گذشته به حضرت مهدی علیه السلام می رسد تابوت سکینه و یا «صندوق عهد» است که هنگام ظهور همراه آن حضرت می‌باشد.
این تابوت همان صندوقی است که مادر موسی او را در آن گذاشت و به دریا افکند و هنگامی‌که بوسیله عمال فرعون از دریا گرفته شد و موسی را از آن بیرون آوردند، همچنان در دستگاه فرعون نگهداری می‌شد و سپس به دست بنی اسرائیل افتاد، بنی اسرائیل این صندوق خاطره انگیز را محترم می‌شمردند و به آن تبرک می جستند.
موسی در واپسین روزهای عمر خود، الواح مقدس که احکام خدا بر آن نوشته بود به ضمیمه زره خود و یادگارهای دیگری را در آن نهاد و به وصی خویش «یوشع بن نون» سپرد و به این ترتیب، اهمیت این صندوق در نزد بنی اسرائیل بیشتر شد. آنها در جنگهایی که میان آنان و دشمنان واقع می‌شد، آنرا با خود می‌بردند و اثر روانی و معنوی خاصی داشت. از اینرو گفته‌اند تا زمانی که این صندوق خاطره انگیز با آن محتویات مقدس در میانشان بود، با سر بلندی زندگی می‌کردند. (۲۵)
و در منابع روایی آمده است که این تابوت، بعد از ظهور، در اختیار حضرت مهدی علیه السلام قرار می‌گیرد، از جمله حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله فرمود: «اِنَّ الْمَهْدی مُستَخرِجٌ تابُوتَ السَّکینهِ مِن غارِ اَنْطاکیه وَ اَسْفارَ التّوراهِ مِنْ جَبَلٍ بِالشّامِ یحاجُّ بِهَا الْیهُودَ فَیسْلِمُ کَثیرٌ مِنهُم؛ (۲۶) به راستی مهدی علیه السلام تابوت سکینه را از غار انطاکیه و سِفْرهای تورات را از کوهی درشام بیرون می آورد و به وسیله آن با یهود محاجّه می‌کند، سپس عده زیادی از یهودیان مسلمان می‌شوند.»
کاربرد تابوت سکینه در زمان ظهور
از خواص منحصر به فرد تابوت سکینه در دوران ظهور حضرت مهدی علیه السلام آن است که آنرا به هر شهری (که از فرمان آن حضرت تخلف کرده است) و یا کشوری ارسال کند، طعمه حریق شده و از جغرافیای جهان محو خواهد شد و بدین سان خدای قهار، حضرت را با عصای موسی، انگشتر سلیمان و تابوت سکینه، مجهز ساخته که پیشرفته ترین اسلحه بشری نیز در مقابل آن، توان مقابله و استقامت را نخواهد داشت. (۲۷)
۵. زره، پرچم، و شمشیر و… پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله
از دیگر میراثهای پیامبران که به حضرت مهدی می رسد، مجموعه ای از ما ترک و میراث گرانبهای پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله می‌باشد، مانند: زره، پرچم و براق آن حضرت که در مورد زره آن حضرت که به مهدی موعود علیه السلام می رسد، امام صادق علیه السلام به ابا بصیر فرمود: ای ابا محمد! پدرم زره رسول خدا را پوشید و آن را به زمین می‌کشید و من نیز آن را پوشیدم که نزدیک بود به‌اندازه باشد، آنگاه فرمود: «وَ اَنَّهاتَکونُ مِنَ الْقائِم کَما کانَتْ مِنْ رَسولِ اللّه صلی الله علیه و آله مُشَمِّرَهً کَاَنَّهُ تُرْفَعُ نِطاقُها بِحَلْقَتَینِ؛ (۲۸) و آن زره بر بدن و قامت قائم علیه السلام، همانگونه که بر بدن رسول خدا صلی الله علیه و آله بود، می‌باشد و دامن آن زره از زمین بالاتر است به نحوی که گویا جلوی آن با دو حلقه بالا رفته است.»
در مورد پرچم و شمشیر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «ثُمَّ یهُزُّ الرّایهَ الْجَلیهَ وَ ینشرُها وَ هِی رایهُ رَسولِ اللّه صلی الله علیه و آله السَّحابه وَ دِرْعُ رَسولِ اللّه صلی الله علیه و آله السّابِغَهَ، وَ یتَقَلَّدُ بِسَیفِ رَسولِ اللّه ذِی الْفَقارِ؛ (۲۹) سپس پرچم روشن را به اهتزار در می آورد و آن را می‌گشاید و آن همان پرچم رسول خدا صلی الله علیه و آله به نام سحابه است و (همچنین) زره پیامبر صلی الله علیه و آله به نام سابغه را همراه دارد و شمشیر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به نام ذوالفقار را به گردن می آویزد.»
همچنین جابر بن عبدالله انصاری از امام باقر علیه السلام نقل می‌کند که آن حضرت فرمود: «یظهَرُ الْمَهدی بِمَکَّهَ عِندَ الْعِشاءِ وَ مَعَهُ رایهُ رسول اللّه وَ قَمیصُهُ وَ سَیفُهُ؛ (۳۰) مهدی علیه السلام در مکه به هنگام نماز عشا ظهور می‌کند در حالی که پرچم و لباس و شمشیر رسول خدا همراه اوست.»
قابل ذکر است که یادگارهای خاتم انبیاء و میراث او نیز کاربرد فوق العاده ای برای حضرت مهدی علیه السلام دارد که در روایات بدان اشاره شده است؛ از جمله ابان بن تغلب از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «کَاَنّی بِالْقائِم علیه السلام عَلی نَجَفِ الکوفهِ وَقَد لَبِسَ دِرْعَ رَسولِ اللّه صلی الله علیه و آله فَینتَفِضُ هُوَ بِها فَتَسْتَدیرُ عَلَیهِ فَیغَشّیها بِخَداجَهٍ مِن اِسْتَبرَقٍ وَ یرْکَبُ فَرَساً اَدْهَمُ بَینَ عَینَیهِ شِمراخٌ فَینْتَفِضُ بِهِ اِنتِفاضَهً لایبقی اَهْلُ بِلادٍ اِلاّ وَ هُمْ یرَوْنَ اَنَّهُ مَعَهُم فی بِلادِهِمْ فَینْشُرُ رایهَ رَسُولِ اللّه صلی الله علیه و آله عَمُودُها مِنْ عَمُودِالعَرْشِ وَ سائِرُها مِن نصرِاللّه لا یهوی بها اِلی شَی ءٍ اَبَداً إلاّ اَهْلَکَهُ اللّه فَاِذا هَزَّها لَم یبْق مؤمِنٌ ِالاّ صارَ قَلْبُهُ کَزُبُرِالْحَدید وَ یعطِی المُؤمِنَ قُوَّهَ اَربَعینَ رَجُلاً؛ (۳۱) گویا من قائم را می‌بینم در نجف کوفه، در حالی که زره پیامبر صلی الله علیه و آله را پوشیده، پس آن حضرت با آن زره که بر او احاطه دارد حرکت می‌کند و لباس ضخیمی (و یا حریری همراه با پنبه که زره را منور ساخته) بر آن می پوشد و بر اسب تیره رنگ و ابلق که میان پیشانی تاگلویش سفید است سوار شده است، پس اسبش او را به حرکت در آورد؛ به گونه ای که مردم هر شهری می‌بینند، قائم در میان شهرهای آنهاست؛ پس پرچم رسول خدا را باز می‌کند [که [دستگیره آن از عمود عرش [الهی] است و حرکت دهنده آن از یاری خدا است. با آن پرچم به سوی هر چیزی رو کند، خداوند آن را به هلاکت می رساند، پس هنگامی‌که آن پرچم را به اهتزاز در آورد مؤمنی باقی نمی ماند مگر اینکه قلبش همچون پاره آهنی [سخت و محکم [می‌شود و به مؤمن، توان چهل نفر را اعطا می‌کند.»
پی نوشت:
۱)- بحار الانوار، ج۵۱، ص۲۱۷؛ کشف الغمه، ج۲، ص۵۲۳.
۲)- همان.
۳)- همان، ج۵۳، ص۹.
۴)- کافی ج۱، ص۵۲۷؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۹؛ عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج۱، ص۴۱؛ الاحتجاج، ج۱، ص۶۷.
۵)- بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۲۸، ذیل حدیث ۴۵.
۶)- همان، ج۵۲، ص۳۱۷ ـ ۳۱۸، روایت ۱۶.
۷)- همان، ج۵۳، ص۹.
۸)- همان، ج۵۲، ص۳۵۱، حدیث ۱۰۵.
۹)- همان، ج۵۳، ص۳۶.
۱۰)- رخت و اسباب همراه مسافر را گویند.
۱۱)- ر. ک: ابو علی طبرسی، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۲۶۲.
۱۲)- یوسف/ ۹۴.
۱۳)- همان.
۱۴)- یوسف/ ۹۳.
۱۵)- یوسف/ ۹۶.
۱۶)- بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۷، روایت ۴۵.
۱۷)- همان، ج۵۲، ص۳۵۵، روایت ۱۱۸.
۱۸)- بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۱۸، حدیث ۱۹؛ کافی، ج۱، ص۲۳۱؛ کمال الدین، ج۲، ص۳۹۱.
۱۹)- طه/ ۱۹ و شعراء/ ۴۳.
۲۰)- بحارالانوار، ج۳، ص۱۵۰؛ خصائص المهدی، ص۳۰۵.
۲۱)- به نقل از ناسخ التواریخ، ج۱، هبوط، ص۳۷۵، تعداد هشتصد هزار و بنابر نقل روضه الصفا، ج۱، ص۲۲۶ تعداد کشتگان ششصد هزار نفر بوده است. و قابل تذکر است که از بین هشتاد هزار نفر جادوگر، هفت هزار و از میان هفت هزار نفر، هفتاد نفر و از بین هفتاد نفر دو نفر کهنه کار برای مصاف و مقابله با حضرت موسی انتخاب شد. «بحارالانوار، ج۱۳، ص۱۶۸، و کودک نیل، ص۱۳۴گفتنی است بسیاری از جزئیات قصص انبیای گذشته، مطالبی ضعیف و اصطلاحا از اسرائیلیات است.
۲۲)- بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۵۱، حدیث ۱۰۵.
۲۳)- همان، ج۱۴، ص۹۹.
۲۴)- همان، ج۵۲، ص۱۹۴.
۲۵)- ر. ک: ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه (تهران، دارالکتب الاسلامیه) ج۲، ص۱۷۳ـ۱۷۴.
۲۶)- صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص۳۰۹.
۲۷)- محمد راجی، خصائص المهدی، ص۳۱۰؛ کامل سلیمان، روزگار رهایی، ج۱، ص۵۲۰.
۲۸)- حسین نوری طبرسی، نجم الثاقب (چاپ جمکران) ص۱۷۱ و محمد بن حسن، بصائر الدرجات، ص۱۸۸.
۲۹)- بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ذیل روایت ۸۱.
۳۰)- نجم الثاقب، ص۱۲۶؛ غیبت نعمانی ص۱۶۱؛ الصراط المستقیم، ج۲، ص۲۲۵.
۳۱)- بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۸، روایت ۴۸.
منبع : ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره ۶۱.