چکیده:
در حالی که شرکتهای داروسازی آمریکایی سالانه قریب به ۳۰ میلیارد دلار صرف ارائه انواع هدایا نظیر خودکار و دفتر یادداشت و تقویم، تا خرید بلیط هواپیما و تقبل هزینه شرکت در سمینارهای بازآموزی به پزشکان مینمایند، اما هنوز هم هیچ قانون مدونی در جهت محدود کردن این اقدامات ارائه نشده است؛ چرا که لابی این صنعت بسیاری از نمایندگان را قانع نموده که این چنین کمکهایی، هیچ تأثیری در تجویز دارو توسط پزشک ندارند. اما منتقدان با اشاره به حجم گسترده بودجه اختصاص یافته به این هدایا، معتقدند که شرکتهای داروسازی، تنها در صورت ایجاد منافع مالی دست به این فعالیتها خواهند زد.
در حالی که هیچ رازی در زمینه حاتم بخشیهای شرکتهای داروسازی به پزشکان (شامل هر چیزی نظیر دفترهای یادداشت و خودکار تا هزینه غذا و سفرهای آنان به سمینارها) وجود ندارد، اما هنوز هم بسیاری از بیماران، در خصوص این گونه تبلیغات چیزی نمیدانند. شاید کنگره بتواند بالاخره به این روابط پایان دهد و بیماران بتوانند به راحتی مسیر این هدایا را دنبال کنند. در ماه ژوئن سال جاری، کمیته ویژه سنا طرحی ارائه نمود که در صورت تصویب نهایی، شرکتهای صنایع داروسازی از هرگونه پرداختی به پزشکان منع خواهند شد. اما هنوز هم بسیاری از مسئولان این طرح را «غیردقیق» میدانند، چرا که در سایه این قانون، باز هم تصویری واقعی از چرخش پولهای موردنظر به دست نخواهد آمد.
صنعت داروسازی در سال ۲۰۰۳ میلادی، تقریباً ۳/۲۵ میلیارد دلار در جهت فروش مستقیم داروهایش هزینه نموده که مبلغی بیش از آن را به اهدای نمونههای رایگان، هزینه صرف غذا، تقبل هزینه شرکت در سمینارها، تخفیف در پروازهای هوایی و مشارکت مالی در برنامههای بازآموزی پزشکان، اختصاص داده است. باید دانست که صنعت داروسازی در قبال عمل به مقررات انجمن داروسازی آمریکا (AMA)، تعهدی غیر الزامآور داشته و براساس سایر مقررات کنونی، آنان تنها در برابر پرداخت هدایای مجرمانه ۱۰۰ دلاری و یا کمتر، محدودیت دارند!
البته صنعت داروسازی همواره ادعا میکند که این هدایا تأثیری بر تجویز داروهای پزشکان ندارد. اما شواهدی متعدد حاکی از آن است که این اقدامات میتواند در هنگام تجویز دارو توسط پزشک، مؤثر باشد.
دکتر سیدنی ولف مدیر گروه پژوهشی سلامت شهروندان میگوید: «مدیران شرکتهای داروسازی، سالانه ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار را جهت تبلیغات داروهای تجویزی هزینه میکنند، چرا که آنان مطمئن هستند که با این کار، به سودآوری بیشتری دست مییابند. لذا بدون توجه به اینکه پزشکان تا چه حد از هدایای تبلیغاتی تأثیر میپذیرند، این هدایا آنان را به تجویز داروهایی خاص ترغیب میکند.»
کارشناسان همچنان معتقدند که باید قوانین ایالتی جدیدی در این زمینه تصویب گردد. در ماه مارس سال جاری هم دکتر ولف مقالهای مشترک در نشریه انجمن پزشکی آمریکا (AMA) منتشر نمود که براساس آن، عملکرد قوانین دو ایالت «ورمونت» و «مینسوتا» در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته بود. نتیجه این پژوهش نشان داد که در تبلیغات شرکتهای داروسازی، مردم به اطلاعات اندکی دست مییابند و ابهامات متعددی نیز در مورد پرداختهای اهدایی به پزشکان وجود دارد.
امروزه بسیاری از کارشناسان معتقدند که باید همه بیماران بتوانند میزان هدایای دریافتی پزشک خویش را از ابر شرکتهای داروسازی دریابند. هرچند در بخشهایی از خاک ایالات متحده، شرکتها در سایه قانون حفاظت از اسرار تجاری، راه را بر این شفافیت بستهاند. بدین ترتیب، بیماران در صورت بررسی، تنها با لیستهایی فاقد نام از کمکهای صورت گرفته مالی و هدایای مختلف روبهرو میشوند.
از سوی دیگر، در جلسات هماندیشی سنا بر روی منافع این شفافسازی، مباحث زیادی مطرح شده است. در صورتی که بیماران این روابط مالی را دریابند، آنان چه تصوری از پزشک خود پیدا خواهند کرد؟ به علاوه، پزشکان در برابر این شفافیت، چه عکسالعملی از خود نشان خواهند داد؟
همانطور که آقای ولف معتقد است، در سایه تصویب قوانین ایالتی مناسب، بیماران از امنیت بیشتری برخوردار خواهند بود؛ چرا که میتوانند با اطمینان از میزان هدایای نقدی و یا غیرنقدی دریافت شده توسط پزشک مورد نظر خویش، اطلاع یابند. اما آیا آنچه که از سوی سنا در صورت ایجاد یک توافق نهایی به تصویب خواهید رسید، میتواند کاملاً روشنگر و مناسب باشد؟ بسیاری معتقدند که خیر.
چندی پیش، یکی از مدیران یک انجمن حمایت از حقوق بیماران، اعلام کرده بود که ما ابتدا به شرکتهای داروسازی این حق را داده ایم که به پزشکان، هدیه و یا کمک نقدی بدهند و سپس درصدد برطرف کردن مشکلات به وجود آمده برآمدهایم. امروزه ما با ابعاد مختلف این مشکل آشنا شدهایم، لذا وقت آن رسیده که برای دستیابی به یک راهحل مؤثر، دست به اقدام زد.
منبع: www.Prospect.org
به نقل از: ماهنامه سیاحت غرب، شماره ۵۵