محبّت به امام

دل‌بستگی و محبّت به امام از نظر روانی در اختیار ما نیست؛ ولی شرایط و مقدّماتی که سبب تحقّق آن امر غیر اختیاری است، تحت ارادۀ ماست اگر ما واقعاً در حقّ امام معرفت پیدا کنیم و ارزش راستین وی را درک کنیم، قطعاً دوستدار وی خواهیم شد و نمی‌توانیم نسبت به او که در سعادت ابدی ما سهیم بوده است، بی‌تفاوت باشیم.

محمّد بن فضیل می‌گوید: از امام رضا(ع) معنای آیۀ زیر را پرسیدم: «قُلْ بِفَضْلِ اللّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیَفْرَحُواْ هُوَ خَیْرٌ مِّمَّا یَجْمَعُونَ؛ ۱ بگو به فضل و رحمت‏ خداست که [مؤمنان] باید شاد شوند و این از هر چه گرد مى‏آورند، بهتر است.»حضرت فرمود: «به دوستی پیامبر و خاندان او باید شادمان باشند که آن بهتر است از دنیایی که آنها جمع کنند.»۲ همچنین فرمود: «که جدّم رسول خدا فرموده است: «هر کس دوست می‌دارد به دین من دست یازیده، پس از من بر کشتی نجات سوار بشود، باید که به حضرت علی(ع) اقتدا کند و با دشمنش، دشمنی نماید و با دوست او، پیوند دوستانه برقرار کند، زیرا که او وصیّ من و جانشینم بر امّتم در زندگانی‌ام و پس از وفاتم است و اوست امیر (امام) هر مسلمان و امیر هر مؤمن بعد از من، گفته‌اش گفتۀ من و امرش، امر من و نهی او، نهی من است و پیرو او، پیرو من و یاری کننده‌اش، یاور من و خوار کننده‌اش، خوار کنندۀ من است.»

سپس رسول خدا(ص) فرمود: «هر کس بعد از من از حضرت علی(ع) جدا شود، روز قیامت مرا نخواهد دید، من نیز او را نخواهم دید و هرکه با حضرت علی(ع) مخالفت کند، خداوند بهشت را بر وی حرام نماید و عاقبتش را جهنّم قرار دهد [و بد جایگاهی است] و هر آنکه حضرت علی(ع) را خوار نماید، خداوند او را نصرت نماید، روزی که او بر خداوند عرضه شود و هرکس حضرت علی(ع) را نصرت دهد، خداوند او را نصرت نماید، روزی که او را ملاقات کند و به هنگام سؤال و جواب، دلیلش را به وی تلقین کند.» آنگاه آن حضرت فرمود: «امام حسن و امام حسین دو امام امّت من، بعد از پدرشانند. دو سیّد جوانان اهل بهشت و مادرشان، بهترین زنان عالمیان، نهمینشان، قائم(عج) از فرزندان من است. اطاعتشان، اطاعت از من است و معصیتشان، معصیّت من است، به خداوند شکوه می‌کنم از منکران فضیلت ایشان و تضییع کنندگان حقّ [حرمت] آنان پس از من و خداوند بس است که ولی و یاور عترت من و امامان امّتم باشد و از منکران حقّ ایشان انتقام کشد.»۳

امام رضا(ع) از جدّ بزرگوارش، علی(ع) نقل کرده که فرمود: «هر که دوست دارد، خدای را ملاقات کند در حالی که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، ‌ محبّت حجّت صاحب الزّمان را پیشۀ خود قرار دهد که او و دیگر پیشوایان، چراغ‌های روشن در تاریکی‌های زندگی و امامان هدایت و نشانه‌های تقوایند. هر کس آنان را دوست بدارد، ولایتشان را دارا شود، برای او از خدای تعالی ضمانت بهشت می‌کنم.»۴

• بیزاری جستن از دشمنان امام

امام رضا(ع) فرموده است: «پیروان ما به امر ما گردن می‌نهند و به گفتار ما عمل می‌کنند و با دشمنان ما مخالفت می‌ورزند و هر که چنین نباشد، ‌ از ما نیست.»۵ یکی از اهالی «کرمند»، شتربان حضرت امام رضا(ع) بود، زمانی که آن حضرت عازم خراسان بودند و این مرد ساربان که از عامّه [اهل سنّت] بوده، چون می‌خواست از خراسان برگردد، به حضرت عرض می‌کند: ای پسر رسول خدا! مرا به مقداری مختصر از خطّ مبارکت مشرّف گردان تا به آن تبرّک جویم! و حضرت این عبارت را برای او مرقوم فرمودند: «دوستدار آل محمّد باش اگر چه فاسق باشی!‌ و دوستدار دوستان ایشان باش، اگر چه آنها فاسق باشند.»۶

همچنین امام رضا(ع) در روایتی فرموده است: «وارد شدن به دستگاه دشمنان و کمک به آنها و کوشش در تأمین نیازهایشان معادل کفر است و توجّه (روی آوردن) عمدی به ایشان، در زمرۀ گناهان بزرگی است که آتش دوزخ سزای آن است.»

محسن کتابچی
ماهنامه موعود شماره ۱۲۲

پی‌نوشت‌ها:
با استفاده از: مهدی منتظَر یا ناموس اعظم حق در کلام امام هشتم(ع).
۱. سورۀ‌ یونس(۱۰)، آیۀ ۵۸.
۲. اصول کافی، کتاب الحجّه، ح ۵۵؛ تفسیر نورالثّقلین، ج۲، ص ۳۰۷.
۳. کمال الدّین و تمام النّعمه، ج ۱، ص ۲۶۰.
۴. بحار الانوار، ج ۳۶، ص ۲۹۶.
۵. همان، ج ۶۵، ص ۱۶۷؛ جامع الاحادیث الشّیعه، ج ۱، ص ۳۱۰.
۶. بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۲۸۴.
۷. همان، ج ۷۵، ص ۳۷۴؛ وسائل الشّیعه، ج ۱۲، ص ۱۳۸.