چرا تلاش…!؟

سیدمحمد خردمند
آنچه بسیار شنیده مى شود سؤالى است که غالبا هم دلسوزان و علاقه مندان به اسلام و قرآن مطرح مى کنند.
گرچه این پرسش جوابهاى بسیار دارد اما در وهله اول منطقى و غیرقابل پاسخ به نظر مى رسد.
بعضى مى پرسند: «واقعا این همه تلاش و کوشش براى چیست؟ مگر نه این است که در روایات متواتر شیعى و غیرشیعى آمده است که جهان به سوى «ملئت ظلما و جورا» (۱) پیش مى رود و مگر نه این است که گرداب زشتى و ناحقى و هواپرستى بر همه خواهد تاخت و بر نابودى همه تلاش خواهد کرد (۲) و مگر نه این است که تنها معدودى خواهند توانست از این هیاهوى آخرالزمان جان بدر ببرند!؟ (۳) و مگر نه اینکه پیامبر اکرم، صلى الله علیه وآله، فرمودند: مثل آنان (اهل حق در مقابل اهل باطل) در میان امت من مثل یک تار موى سفید بر بدن گاوى سیاه در شب یلداست (۴) و مگر رسول خدا، صلى الله علیه وآله، حال آن عده را که مى خواهند دین خود را در آخرالزمان حفظ کنند به کسانى که آهن گداخته در کف دست دارند تشبیه نکرده اند!؟ (۵) پس چرا براى نشر معارف حقه الهیه تلاش مى کنیم و چرا در گسترش نام و یاد امام عصر، ارواحنافداه، از همه چیز بگذریم!؟»به جهت رعایت اختصار پاسخ این سؤال را در سه بخش عرض مى کنیم گرچه مى دانیم در برابر این سؤالات بسیار سخنها و دردها و غصه ها قابل بیان است که باید در فرصتى دیگر به آن بپردازیم.
الف) اولا ما در یک مقدمه که مبناى سؤال است توافقى نداریم.
سؤال زمانى مطرح شده که فرض مسلمى در تقدیر بوده و آن «تلاش بسیار» است. بزرگواران! آیا واقعا باور دارید که اگر تلاش بسیارى صورت مى گرفت ما همین وضعیت را داشتیم؟! آیا تلاش عده معدودى دلسوز از خودگذشته براى به اهتزاز درآوردن نام ولى عصر، ارواحنافداه، در گستره جهان مادى بى احساس; تلاش بسیارى است؟! آیا اگر در میان میلیونها نوشته ضددینى یا حداقل غیردینى یک نوشته به نام صاحب العصر و الزمان حضرت مهدى، علیه السلام، بود یعنى تلاش بسیار!؟
آیا اگر همانقدر که دشمنان اسلام علوى و قرآن و حضرت مهدى، علیه السلام، تلاش کرده اند و در همه جوانب راههایى را براى انحراف افکار مهیا ساخته اند ما لااقل به همان میزان تلاش کرده بودیم اینقدر از معنویات و معارف الهى دور بودیم!؟
آیا اگر عده اى چون شمع سوخته اند و عده اى نیز آخرین نفسهاى وجودیشان را مى کشند، تلاش همه جانبه همگانى است! ؟
آیا خونهایى که براى اسلام و پاسدارى از حریم ها ریخته شده یعنى فداکارى همه!؟
ب) ما هم قبول داریم که گرداب نافهمى و غفلت از امام عصر، ارواحنافداه، و دورى از اسلام علوى و قرآن، غران و بى مهابا در حرکت است و همانگونه که مى توان در روایات مشاهده نمود این حرکت تا آغاز دولت کریمه دوازدهمین جانشین رسول الله، صلى الله علیه وآله، ادامه خواهد داشت.
پس این گفته نه سخن ما که تمامى احادیث متفقا گویاى همین مطلب است. اما در کنار این روایات، گفته هایى از معصومین، علیهم السلام، وجود دارد که با تامل در آنها جاى هیچ شبهه و سؤالى نمى ماند.
از آن میان به روایتى از سیدالمظلومین و امیرالمؤمنین على بن ابى طالب، علیه السلام، تمسک مى جوییم:
علیک بالجد و ان لم یساعد الجد. (۶)
بر توست که کوشش نمایى هر چند بخت با تو یار نباشد و آن امر حاصل نشود.
علیک بالسعى و لیس علیک بالنجح. (۷)
تو موظف هستى به سعى و تلاش اما پیروزى و غالب آمدن با تو نیست.
با اندکى تامل بر این دو حدیث شیوا از مولا و مرادمان در خواهیم یافت که:
امیرالمؤمنین، علیه السلام، در حدود ۱۴۰۰ سال پیش ما و تمامى دوستدارانش را مخاطب قرار داده است که بدانید تا تحقق آیه:
و نرید ان نمن على الذین استضعفوا فى الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین. (۸)
و تا درخشش خورشید مهدوى در آسمان سیاه و ظلمانى (و اشرقت الارض بنور ربها) (۹) باید تلاش کنید و براى رشد معنویات و زدودن ظلمات بکوشید و بدانید که شما موظف به کوشش و تلاشید و البته آگاه باشید و هشیار که:
و اخرى تحبونها نصر من الله و فتح قریب و بشر المؤمنین (۱۰)
ج) حال بیاییم و تنها با منطق عقل بیندیشیم:
آیا اگر با عنایت به آنچه تاکنون گفته شد همه تلاش کنیم و دست در دست یکدیگر براى گسترش نام و یاد امام عصر، ارواحنافداه، بکوشیم و همه در اطاعت از آنچه آن عزیز مى پسندد و آنچه آن بزرگوار کراهت دارد; جد و جهد نماییم آیا نخواهیم توانست لااقل خود و جمعى از اطرافیان را از فرو رفتن بیشتر در مرداب دنیا و دنیایى شدن حفظ کنیم!؟
اگر عقل را بر اندیشه خود قاضى کنیم جواب درستى خواهیم یافت.
و در این حال درمى یابیم که قرآن نیز بیان صریح روشنى دارد که:
ان الله لا یغیر ما بقوم حتى یغیروا ما بانفسهم. (۱۱)
در این مجال جواب یک سؤال مى ماند که با هم درباره آن خواهیم اندیشید و آن این است که: حال چگونه باید تلاش کرد و از چه طریقى مى توانیم دل مولا و صاحبمان حضرت مهدى، علیه السلام، را شاد کنیم و خود و دیگران آنگونه شویم که او مى خواهد؟! این سؤال پاسخ مهمى دارد زیرا:
جواب این سؤال مشخص کننده و راهگشاى اهداف و افکار و اعمالمان در زندگیمان خواهد بود.

پى نوشتها:
۱. در این زمینه مى توان به کتابهاى زیر مراجعه نمود: مهدى موعود، علیه السلام، ترجمه ج ۱۳ بحارالانوار مرحوم مجلسى، رضوان الله تعالى علیه. اصول کافى، مرحوم کلینى، اعلى الله مقامه، کتاب الحجه، علیه السلام. اتفاق در مهدى موعود، سیدعلى اکبر قرشى، انتشارات جامعه مدرسین. کمال الدین و تمام النعمه، مرحوم صدوق، به عنوان نمونه حدیثى در ص ۲۸۷ این کتاب. منتخب الاثر، آیه الله صافى گلپایگانى.
۲. در این زمینه مى توان به کتابهاى زیر مراجعه نمود: مهدى موعود، علیه السلام، ترجمه ج ۱۳ بحارالانوار مرحوم مجلسى، رضوان الله تعالى علیه. اصول کافى، مرحوم کلینى، اعلى الله مقامه، کتاب الحجه، علیه السلام. اتفاق در مهدى موعود، سیدعلى اکبر قرشى، انتشارات جامعه مدرسین. کمال الدین و تمام النعمه، مرحوم صدوق، به عنوان نمونه حدیثى در ص ۲۸۷ این کتاب. منتخب الاثر، آیه الله صافى گلپایگانى.
۳. یکى از منابع اشاره شده در بالا کتاب منتخب الاثر است.
در این کتاب در ۳۱۸ روایت طول عمر آن حضرت مطرح شده که در برخى از آنها تصریح شده که عمر شریفش آنقدر طولانى مى شود که جز مؤمنان راستین کسى در اعتقاد خود استقرار نمى ماند.
۴. عیون اخبارالرضا، علیه السلام، ج ۲، ص ۱۳۰.
۵. ر.ک: معجم احادیث الامام المهدى، علیه السلام، ج ۱، ص ۳۰۷، ح ۲۰۰.
۶. غررالحکم و دررالکلم مرحوم آمدى، ج ۴، انتشارات دانشگاه تهران، بهمن ۱۳۶۶، ص ۲۹۸ و ص ۲۹۹.
۷. غررالحکم و دررالکلم مرحوم آمدى، ج ۴، انتشارات دانشگاه تهران، بهمن ۱۳۶۶، ص ۲۹۸ و ص ۲۹۹.
۸. سوره قصص، آیه ۵.
۹. سوره زمر، آیه ۶۹، امام رضا، علیه السلام، در تاویل این آیه مى فرمایند: «او چهارمین فرزند من، پسر بهترین کنیزان است که زمین را از هر جور و ستمى پاکیزه مى کند. مردم در ولادت او دچار تردید مى شوند. او را غیبتى طولانى است چون ظاهر شود زمین با نور پروردگارش روشن مى گردد. (ینابیع الموده، ص ۴۴۸)
۱۰. سوره صف، آیه ۱۳.
۱۱. سوره رعد، آیه ۱۱.