چشم چرانی

یکی از امراض روحی “چشم چرانی” است که پیامدهای ناگواری برای خود فرد و اطرافیان دارد و در آموزه های دینی هم به شدت مورد نهی قرار گرفته است.

بدون شک مهمترین گناهی که دیدگان آدمی مرتکب می‌شود و بزرگترین حرامی‌که آدمی از ناحیه چشم بدان آلوده می‌شود نگاه به نامحرم است. نگاه ناپاک روح و روان آدمی را در بر می‌گیرد، انسان را برای گناه آماده می‌کند و از مسیر تعالی باز می دارد. همین پیامدهای سوء باعث شده که آیات و روایات زیادی مردم را به تقوای چشم دعوت می‌کنند و از نگاه های حرام و زهرآگین شیطان منع می نمایند.
همه ما باید توجه کنیم که شیطان همیشه با روش ها و راه های گوناگون به فریب دادن انسانها می پردازد که یکی از این راه های گمراه کننده “چشم چرانی” است؛ امری که متاسفانه در جامعه ما هم وجود دارد و گاهی باعث مشکلات خانوادگی و اختلافات می‌شود.
چشم چرانی برای انسان اثرات مخربی دارد، از جمله اینکه انسان را به خودنمایی ترغیب خواهد کرد. هر نعمتی که خداوند در اختیار انسان قرار داده به گردن انسان حق و حقوقی دارد و انسان نباید از این نعمات و حقوق الهی غافل باشد. بدی چشم چرانی آنقدر زیاد است که پیامبر اسلام (ص) می فرمایند: زنای چشم نگاه کردن است. (۱
اگر انسان از چشم خود بدرستی مراقبت نکند و چشم خود را آزاد بگذارد دچار عواقب بد دنیوی و اخروی می‌شود. بسیاری از نگاه ها برای انسان ندامت و بدبختی به بار می آورد و انسان در همه حال باید از نگاه خود مراقبت به عمل آورد و چشم خود را به منظره های حرام آلوده نکند.
رسول اکرم (ص) در ضمن روایتی فرموده‌اند: چشم چرانی تیری است زهرآلود که از ناحیه شیطان که ایمان را هدف می‌گیرد.(۲)
نگاه آلوده مساوی است با فاصله گرفتن از رحمت خداوند
اگر آدمی نگاهی ناپاک و آلوده داشته باشد از رحمت الهی دور خواهد شد و لعنت خداوند شامل حال او خواهد شد. پیامبرگرامی اسلام (ص) می فرمایند: خداوند لعنت کند مردان و زنان هوس باز و چشم چران را.
همچنین حضرت محمد (ص) می فرمایند: بین زنان و مردان فاصله و جدایی ایجاد کنید، زیرا زمانی که دیدار و نگاه ها رد و بدل می‌گردد و با هم رفت و آمد داشتند در جامعه درد بی درمان بوجود می آید.(۳)
پیامبر بزرگوار اسلام در جایی دیگر (ص) می فرمایند: خشم خدا بر زن شوهرداری که به غیر از همسرش به نامحرمی چشم بدوزد. شدیدتر است پس در آن صورت خداوند متعال تمامی اعمال نیک او را بیهوده و باطل سازد.(۴)
تاملی در احادیث بالا که همگی از پیامبر اسلام (ص) هستند بر این نکته مهم تاکید دارد که آدمی در هر حال باید عنایت داشته باشد پاک نگه داشتن چشم مقدمه حفظ دامن از هر نوع آلودگی به حرام (از قبیل زنا و …) است و این به ویژه در جوانی که در اثر طغیان غریزه شهوت زمینه آلودگی فراهم تر است ضروری تر و حساس تر است.

———————
۱- نهج الفصاحه، صفحه ۳۲۵
۲- اسرار الصلاه، صفحه ۱۴۵
۳- کشف الغفاء، جلد یک، صفحه ۲۷۹
۴- وسائل الشیعه، جلد ۱۴، صفحه ۱۷۲