حضرت صاحبالامر(ع) با دستخط مبارک خویش برای نائب اول خویش ـ محمد بن عثمان عمری ـ مرقوم فرمودند: … اما اموال شما را نمیپذیرم مگر برای این که شما پاکیزه شوید. پس هر که میخواهد صله کند و هر که میخواهد قطع نماید که آنچه خداوند به ما عطا نموده بهتر از آن چیزی است که به شما داده است.
اشاره:
همواره در طول تاریخ رسم شیعیان بر این بوده که بخشی از اموال خود را یا به معصومین(ع) تقدیم نموده یا در مسیر مورد نظر ایشان صرف میکردهاند و این اموال غیر از خمس و حقوق واجبی است که بر عهده آنها بوده است. اکنون که ما در دوره غیبت کبری به سر میبریم همچنان بسیارند شیعیان و عاشقانی که بخشی از اموال خود را در راه ترویج وتبلیغ دین و هرآنچه به ولی زمان حضرت مهدی(ع) مربوط میشود؛ چه در قالب جلسات و حلقههای وصل و چه انتشارات و امثال آن هزینه میکنند. آنچه در این جا ارائه شده مطلبی درباره همین عمل است.
وظیفه هر مؤمن منتظری است که بخشی از دارایی خود را برای امام زمانش(ع) هدیه کند و هر سال نسبت به این عمل مداومت نماید. در این عمل شریف، غنی و فقیر و مرد و زن یکسانند؛ جز این که ثروتمند به مقدار تواناییش تکلیف دارد و فقیر به مقدار استطاعت خود. چنان که خداوند متعال فرموده است:
لایکلّف الله نفساً إلّا وسعها.۱
خداوند هیچ کس را جز به مقدار توانش تکلیف نمیکند.
و یا این که در آیه دیگری بیان نموده:
لایکلّف الله نفساً إلّا ما آتیها.۲
خداوند هیچ کس را جز به آنچه توانایی داده تکلیف نمیکند.
در روایات، اهل بیت(ع) صرف مال در راه امام زمان(ع) از مستحبات مؤکدی است که از آن به عنوان «فریضه» تعبیر شده است. برای نمونه از حضرت امام صادق(ع) نقل شده است که فرمودند:
هیچ چیز نزد خدا محبوبتر از اختصاص دادن درهمها برای امام(ع) نیست. و به درستی که خداوند [یک] درهم را برای او [اهداکننده] در بهشت، مانند کوه احد میگرداند.
سپس آن حضرت(ع) فرمودند:
خداوند در کتابش فرموده است: «من ذا الذی یقرض الله قرضاً حسناً فیضاعفه له أضعافاً کثیرهً؛ ۳ چه کسی است که به خداوند وامی نیکو دهد تا خدا [عوض] آن وام را چندین برابر، بسیار سازد.» به خدا سوگند که این در خصوص صله امام است.۴
همچنین از ایشان نقل شده که فرمودند:
به درستی که خداوند، آنچه را در اختیار مردم است، به دلیل نیاز به آن نخواسته بلکه هر حقی که خداوند دارد، از آن ولیّ اوست.۵
از حضرت امام کاظم(ع) درباره مفهوم آیه
من ذا الذی یقرض الله قرضاً حسناً فیضاعفه له و له أجرٌ کریمٌ؛ ۶
کیست آنکه به خداوند قرض نیکویی بدهد تا او آن را برایش چندین برابر سازد و به آن کس پاداشی گرامی عطا نماید.
فرمودند:
درباره صله امام نازل شده است.۷
درباره فضیلت این امر، روایت شده که یک درهم خرج کردن در راه حج، از یک میلیون درهم در غیر آن بالاتر است و یک درهم که به امام(ع) برسد، مانند خرج کردن یک میلیون درهم در [راه] حج است.۸
در روایات اهل بیت(ع) منظور از این آیه:
الذین یصلون ما أمر الله به أن یوصل؛ ۹
کسانی که آنچه را خداوند به پیوستنش دستور داده، میپیوندند.
صله امام در هر سال شمرده شده است کم باشد یا فراوان.
ائمه اطهار(ع) حکمت انجام این صله مبارک را تزکیه شخص پرداختکننده و تعالی بیان کردهاند و چنانچه شخصی گمان کند که امام(ع) به آنچه او میپردازد، نیاز دارد، به حیطه کفر وارد شده زیرا مردم نیازمند پذیرش صله خویش از جانب امام(ع) هستند و نه بالعکس.۱۰
نقل شده که امام صادق(ع) خطاب به شیعیان فرمودند:
صله آل محمد(ص) را از اموالتان وامگذارید. هر کس غنی است، به مقدار مکنتش و هر کس فقیر است به مقدار فقرش. پس هر که میخواهد خداوند مهمترین خواستهاش را برآورد، باید که آل محمد(ص) و شیعیانشان را به وسیله آنچه از همه بیشتر به آن نیاز دارد، صله نماید.۱۱
حضرت صاحبالامر(ع) با دستخط مبارک خویش برای نائب اول خویش ـ محمد بن عثمان عمری ـ مرقوم فرمودند:
… اما اموال شما را نمیپذیرم مگر برای این که شما پاکیزه شوید. پس هر که میخواهد صله کند و هر که میخواهد قطع نماید که آنچه خداوند به ما عطا نموده بهتر از آن چیزی است که به شما داده است.۱۲
پینوشتها:
* با استفاده از: مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم(ع)، ج۲، صص۳۶۵ـ۳۵۷.
۱. سوره بقره (۲)، آیه ۲۸۶.
۲. سوره طلاق (۶۵)، آیه ۷.
۳. سوره بقره (۲)، آیه ۲۴۵.
۴. کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۵۳۷.
۵. همان.
۶. سوره حدید (۵۷)، آیه ۱۱.
۷. کلینی، همان، ج۱، ص۵۳۸.
۸. کلینی، فروع کافی، ج۴، ص۲۶۰، ح۳۱.
۹. سوره رعد (۱۳)، آیه ۲۱.
۱۰. همان.
۱۱. کلینی، فروع کافی، ج۴، ص۲۶۰، ح۳۱.
۱۲. طبرسی، الإحتجاج، ج۲، ص۲۸۱.
وظیفه هر مؤمن منتظری است که بخشی از دارایی خود را برای امام زمانش(ع) هدیه کند و هر سال نسبت به این عمل مداومت نماید. در این عمل شریف، غنی و فقیر و مرد و زن یکسانند؛ جز این که ثروتمند به مقدار تواناییش تکلیف دارد و فقیر به مقدار استطاعت خود. چنان که خداوند متعال فرموده است:
لایکلّف الله نفساً إلّا وسعها.۱
خداوند هیچ کس را جز به مقدار توانش تکلیف نمیکند.
و یا این که در آیه دیگری بیان نموده:
لایکلّف الله نفساً إلّا ما آتیها.۲
خداوند هیچ کس را جز به آنچه توانایی داده تکلیف نمیکند.
در روایات، اهل بیت(ع) صرف مال در راه امام زمان(ع) از مستحبات مؤکدی است که از آن به عنوان «فریضه» تعبیر شده است. برای نمونه از حضرت امام صادق(ع) نقل شده است که فرمودند:
هیچ چیز نزد خدا محبوبتر از اختصاص دادن درهمها برای امام(ع) نیست. و به درستی که خداوند [یک] درهم را برای او [اهداکننده] در بهشت، مانند کوه احد میگرداند.
سپس آن حضرت(ع) فرمودند:
خداوند در کتابش فرموده است: «من ذا الذی یقرض الله قرضاً حسناً فیضاعفه له أضعافاً کثیرهً؛ ۳ چه کسی است که به خداوند وامی نیکو دهد تا خدا [عوض] آن وام را چندین برابر، بسیار سازد.» به خدا سوگند که این در خصوص صله امام است.۴
همچنین از ایشان نقل شده که فرمودند:
به درستی که خداوند، آنچه را در اختیار مردم است، به دلیل نیاز به آن نخواسته بلکه هر حقی که خداوند دارد، از آن ولیّ اوست.۵
از حضرت امام کاظم(ع) درباره مفهوم آیه
من ذا الذی یقرض الله قرضاً حسناً فیضاعفه له و له أجرٌ کریمٌ؛ ۶
کیست آنکه به خداوند قرض نیکویی بدهد تا او آن را برایش چندین برابر سازد و به آن کس پاداشی گرامی عطا نماید.
فرمودند:
درباره صله امام نازل شده است.۷
درباره فضیلت این امر، روایت شده که یک درهم خرج کردن در راه حج، از یک میلیون درهم در غیر آن بالاتر است و یک درهم که به امام(ع) برسد، مانند خرج کردن یک میلیون درهم در [راه] حج است.۸
در روایات اهل بیت(ع) منظور از این آیه:
الذین یصلون ما أمر الله به أن یوصل؛ ۹
کسانی که آنچه را خداوند به پیوستنش دستور داده، میپیوندند.
صله امام در هر سال شمرده شده است کم باشد یا فراوان.
ائمه اطهار(ع) حکمت انجام این صله مبارک را تزکیه شخص پرداختکننده و تعالی بیان کردهاند و چنانچه شخصی گمان کند که امام(ع) به آنچه او میپردازد، نیاز دارد، به حیطه کفر وارد شده زیرا مردم نیازمند پذیرش صله خویش از جانب امام(ع) هستند و نه بالعکس.۱۰
نقل شده که امام صادق(ع) خطاب به شیعیان فرمودند:
صله آل محمد(ص) را از اموالتان وامگذارید. هر کس غنی است، به مقدار مکنتش و هر کس فقیر است به مقدار فقرش. پس هر که میخواهد خداوند مهمترین خواستهاش را برآورد، باید که آل محمد(ص) و شیعیانشان را به وسیله آنچه از همه بیشتر به آن نیاز دارد، صله نماید.۱۱
حضرت صاحبالامر(ع) با دستخط مبارک خویش برای نائب اول خویش ـ محمد بن عثمان عمری ـ مرقوم فرمودند:
… اما اموال شما را نمیپذیرم مگر برای این که شما پاکیزه شوید. پس هر که میخواهد صله کند و هر که میخواهد قطع نماید که آنچه خداوند به ما عطا نموده بهتر از آن چیزی است که به شما داده است.۱۲
پینوشتها:
* با استفاده از: مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم(ع)، ج۲، صص۳۶۵ـ۳۵۷.
۱. سوره بقره (۲)، آیه ۲۸۶.
۲. سوره طلاق (۶۵)، آیه ۷.
۳. سوره بقره (۲)، آیه ۲۴۵.
۴. کلینی، اصول کافی، ج۱، ص۵۳۷.
۵. همان.
۶. سوره حدید (۵۷)، آیه ۱۱.
۷. کلینی، همان، ج۱، ص۵۳۸.
۸. کلینی، فروع کافی، ج۴، ص۲۶۰، ح۳۱.
۹. سوره رعد (۱۳)، آیه ۲۱.
۱۰. همان.
۱۱. کلینی، فروع کافی، ج۴، ص۲۶۰، ح۳۱.
۱۲. طبرسی، الإحتجاج، ج۲، ص۲۸۱.
ماهنامه موعود شماره ۶۷