در شب ولادت منتهی الامال جمیع اولیاء وآخرین نجات دهنده بشریت، حضرت ولی عصر(عج) به خود آییم و اگر هیچ زمان دیگری به یاد آقا و مولایمان نیستیم، حداقل با احیای این شب، از صمیم قلب برای تعجیل در فرجش دست به دعا برداریم.
براساس روایات اهل بیت(ع) شب نیمه شعبان بعد از شب قدر، با فضیلت ترین شب هاست و نبی مکرم اسلام(ص) و ائمه معصوم(ع) بر احیای این شب پر خیر و برکت تاکید فراوانی فرمودهاند. در اثبات این ادعا نیز می توان به روایتی از امیرالمومنین(ع) که آن را از پیامبر اعظم(ص) محمد مصطفی(ص) نقل کردهاند، استناد کرد. “علی علیه السلام عن رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: إِذَا کَانَ لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَقُومُوا لَیْلَهَا وَ صُومُوا نَهَارَهَا فَإِنَّ اللَّهَ …یَقُولُ أَ لَا مُسْتَغْفِرٍ فَاغْفِرْ لَهُ أَ لَا مسترزق فأرزقه حَتَّى یَطْلُعَ الْفَجْر/ امام علی علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل کردند که فرمودند: شب نیمه شعبان را احیاء بدارید و روز نیمه شعبان روزه بگیرید که خداوند در این شبانه روز می فرماید آیا توبه کننده ای هست تا توبه او را بپذیرم آیا فردی طلب روزی دارد تا او را بی نیاز کنم(اقبال الاعمال: ج۳ ص۳۲۳)
امام صادق(ع) نیز در این رابطه فرمودهاند “إِذَا کَانَ النِّصْفُ مِنْ شَعْبَانَ نَادَى مُنَادٍ مِنَ الْأُفُقِ الْأَعْلَى أَلَا زَائِرِی قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام ارْجِعُوا مَغْفُوراً لَکُمْ وَ ثَوَابُکُمْ عَلَى رَبِّکُمْ وَ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکُمْ/ زمانی که نیمه ماه شعبان فرا می رسد، منادی از بالای عرش ندا می دهد: ای زائران قبر حسین علیه السلام، (به شهر های خود) بازگردید در حالی که گناهانتان بخشیده شده و پاداشتان بر خدا و پیامبراعظم صلی الله علیه و آله است(الکافی: ج۴ ص۵۸۹ ح۹)
براین اساس با تأسی به سیره نبی مکرم اسلام(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، با احیای شب با فضیلت نیمه شعبان، شب ولادت آخرین منجی عالم بشریت حضرت مهدی موعود(عج) به خود آییم و اگر هیچ زمان دیگری به یاد آقا و مولایمان نیستیم، لااقل در شب میلاد موفور السرورشان جای خالی حضرت را حس کنیم و از صمیم قلب تعجیل در فرجش را خداوند متعال بخواهیم.
آنچه در پی می آید، احادیث و روایاتی پیامبر اعظم(ص) و اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در خصوص اهمیت شب نیمه شعبان و فضیلت احیای آن است. باشد که این نسخه های معنوی چراغ راه همه منتظران حضرت ولی عصر(عج) باشد.
ارزش شب زنده داری
رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ أَحْیَا لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ/ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: هرکس شب نیمه شعبان را به شب زنده داری سپری کند، در روزی که دلها مرده است، دل او زنده است. (ثواب الاعمال: ص۷۷)
سیره امیرالمومنین(ع)
الشیخ المفید: روی أن أمیر المؤمنین علیه السلام لم یکن ینام فیها (لیله النصف من شعبان) محییا لعباده الله عز و جل بالصلاه و الدعاء و تلاوه القرآن/ در روایات نقل شده است که امام علی علیه السلام شب نیمه شعبان نمی خوابید و آن شب را تا به صبح به نماز، دعا و تلاوت قرآن مشغول بود. (المقنعه: ص۷۷)
نسخه امام سجاد(ع)
زَیْدِ بْنِ عَلِیٍّ : کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلام یَجْمَعُنَا جَمِیعاً لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ ثُمَّ یُجَزِّی بِاللَّیْلِ أَجْزَاءً ثَلَاثَهً فَیُصَلِّی بِنَا جُزْءاً ثُمَّ یَدْعُو فَنُؤَمِّنُ عَلَى دُعَائِهِ ثُمَّ یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ نَسْتَغْفِرُهُ وَ نَسْأَلُهُ الْجَنَّهَ حَتَّى یَنْفَجِرَ الْفَجْرُ/ زید شهید از شیوه زندگی پدر بزرگوار خود امام زین العابدین علیه السلام نقل میکند “در شب نیمه شعبان امام سجاد علیه السلام همه اهل بیت را جمع کرده و آن شب را به سه قسمت تقسیم میکردند. قسمتی از شب را نماز می خواندیم و در قسمتی از شب ایشان دعا میکردند و ما بر آن دعا امین میگفتیم و سپس در قسمت سوم استغفار میکردند و ما استغفار میکردیم و از خداوند طلب بهشت داشتیم تا اذان صبح گفته میشد. (مصباح المتهجد ص۸۵۳)
درهای توبه باز است
امام علی علیه السلام عن رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: إِذَا کَانَ لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَقُومُوا لَیْلَهَا وَ صُومُوا نَهَارَهَا فَإِنَّ اللَّهَ …یَقُولُ أَ لَا مُسْتَغْفِرٍ فَاغْفِرْ لَهُ أَ لَا مسترزق فأرزقه حَتَّى یَطْلُعَ الْفَجْر/ امام علی علیه السلام از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل کردند که فرمودند: شب نیمه شعبان را احیاء بدارید و روز نیمه شعبان روزه بگیرید که خداوند در این شبانه روز می فرماید آیا توبه کننده ای هست تا توبه او را بپذیرم، آیا فردی طلب روزی دارد تا او را بی نیاز کنم. (اقبال الاعمال: ج۳ ص۳۲۳)
نجات از آتش جهنم
الحسن بن علی بن فضال: سَأَلْتُ عَلِیَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا علیه السلام عَنْ لَیْلَهِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ قَالَ هِیَ لَیْلَهٌ یُعْتِقُ اللَّهُ فِیهَا الرِّقَابَ مِنَ النَّارِ وَ یَغْفِرُ فِیهَا الذُّنُوبَ الْکِبَار/ ابن فضال میگوید: از امام رضا علیه السلام در مورد شب نیمه شعبان سوال کردم حضرت فرمودند: این شبی است که خداوند گناهان بزرگ را میبخشد و افراد را از آتش جهنم نجات می دهد. (عیون اخبار الرضا علیه السلام: ج۱ ص۲۹۳ ح۴۵)
تأمین حوائج دینوی و اخروی
الامام الباقر علیه السلام: إِنَّهَا (لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ) للَّیْلَهُ الَّتِی جَعَلَهَا اللَّهُ لَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ بِإِزَاءِ مَا جَعَلَ لَیْلَهَ الْقَدْرِ لِنَبِیِّنَا ع فَاجْتَهِدُوا فِی الدُّعَاءِ وَ الثَّنَاءِ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّهُ مَنْ سَبَّحَ اللَّهَ تَعَالَى فِیهَا مِائَهَ مَرَّهٍ وَ حَمِدَهُ مِائَهَ مَرَّهٍ وَ کَبَّرَهُ مِائَهَ مَرَّهٍ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا سَلَفَ مِنْ مَعَاصِیهِ وَ قَضَى لَهُ حَوَائِجَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ مَا الْتَمَسَهُ وَ مَا عَلِمَ حَاجَتَهُ إِلَیْهِ وَ إِنْ لَمْ یَلْتَمِسْهُ مِنَّهً وَ تَفَضُّلًا عَلَى عِبَادِه/ امام باقر علیه السلام می فرمایند “شب نیمه شعبان را خداوند برای ما اهل بیت قرار دارد همان گونه که شب قدر را برای پیامبر قرار داد. پس در این شب بر دعا و مدح پروردگار کوشش کنید. همانا هر کس در این شب صد مرتبه سبحان الله و صد مرتبه الحمد الله و صد مرتبه الله اکبر بگوید خداوند گناهان گذشته او را میبخشد و درخواست های دینوی و اخروی او را بر آورده میکند چه آنهائی که به زبان آورده و چه آنچه بر زبان نیاورده خداوند از لطف و فضل خود بر بندگان اش عطا میکند”. (مصباح المتهجد: ص۲۹۷)
توصیه پیشوای هشتم
الامام الرضا علیه السلام: لَیْسَ فِیهَا (لیله النصف من شعبان) شَیْءٌ مُوَظَّفٌ وَ لَکِنْ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ تَتَطَوَّعَ فِیهَا بِشَیْءٍ فَعَلَیْکَ بِصَلَاهِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام وَ أَکْثِرْ فِیهَا مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاءِ فَإِنَّ أَبِی ع کَانَ یَقُولُ الدُّعَاءُ فِیهَا مُسْتَجَابٌ / امام رضا علیه السلام فرمودند: در شب نیمه شعبان عبادت خاصی اضافه بر دیگر شبها واجب نیست، ولى اگر دوست دارى در آن شب عمل مستحبّى بجا آورى، نماز جعفر طیّار بخوان، و ذکر خدا و استغفار و دعا بسیار انجام بده، زیرا پدرم می فرمود: دعا در آن شب مستجاب است. (عیون اخبار الرضا علیه السلام: ج۱ ص۲۹۳ ح۴۵)
بهشت؛ پاداش شب زنده داران
الامام الْبَاقِرِ علیه السلام: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و اله: مَنْ صَلَّى لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ مِائَهَ رَکْعَهٍ وَ قَرَأَ فِی کُلِّ رَکْعَهٍ الْحَمْدَ مَرَّهً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یَرَى مَنْزِلَهُ مِنَ الْجَنَّهِ أَوْ یُرَى لَه/ امام باقر علیه السلام به نقل از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله نقل میکنند: هر کس در شب نیمه شعبان، صد رکعت نماز که در هر رکعت یک بار حمد و یازده بار سوره توحید را بخواند نمی میرد تا این که جایگاهش را در بهشت ببیند یا جایگاه او را در بهشت برای او ببینند. (مصباح المتهجد: ص۷۳۸)
ندای عرشی
هَارُونَ بْنِ خَارِجَهَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام: إِذَا کَانَ النِّصْفُ مِنْ شَعْبَانَ نَادَى مُنَادٍ مِنَ الْأُفُقِ الْأَعْلَى أَلَا زَائِرِی قَبْرِ الْحُسَیْنِ علیه السلام ارْجِعُوا مَغْفُوراً لَکُمْ وَ ثَوَابُکُمْ عَلَى رَبِّکُمْ وَ مُحَمَّدٍ نَبِیِّکُمْ/ زمانی که نیمه ماه شعبان فرا می رسد، منادی از بالای عرش ندا می دهد: ای زائران قبر حسین علیه السلام، (به شهر های خود) بازگردید در حالی که گناهانتان بخشیده شده و پاداشتان بر خدا و پیامبراعظم صلی الله علیه و آله است. (الکافی: ج۴ ص۵۸۹ ح۹)
پیام جبرئیل به نبی اعظم(ص)
رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: قَالَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ هَبَطَ عَلَیَّ حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ علیه السلام فَقَالَ لِی یَا مُحَمَّد صلی الله علیه و آله ُ مُرْ أُمَّتَکَ إِذَا کَانَ لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ أَنْ یُصَلِّیَ أَحَدُهُمْ عَشْرَ رَکَعَاتٍ فِی کُلِّ رَکْعَهٍ یَتْلُو فَاتِحَهَ الْکِتَابِ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ عَشْرَ مَرَّاتٍ ثُمَّ یَسْجُدُ وَ یَقُولُ فِی سُجُودِهِ اللَّهُمَّ لَکَ سَجَدَ سَوَادِی وَ جِنَانِی وَ بَیَاضِی یَا عَظِیمَ کُلِّ عَظِیمٍ اغْفِرْ ذَنْبِیَ الْعَظِیمَ وَ إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ غَیْرُکَ یَا عَظِیمُ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِکَ مَحَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ اثْنَیْنِ وَ سَبْعِینَ أَلْفَ سَیِّئَهٍ وَ کَتَبَ لَهُ مِنَ الْحَسَنَاتِ مِثْلَهَا وَ مَحَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ وَالِدَیْهِ سَبْعِینَ أَلْفَ سَیِّئَهٍ/ پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله فرمودند: در شب نیمه شعبان دوستم جبرئیل بر من نازل شد و گفت یا محمد به امتت دستور بده که چون شب نیمه شعبان فرا رسد، ده رکعت نماز بخوانند که در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد و یازده مرتبه سوره توحید باشد و بعد از نماز به سجده بروند و در سجده بگویند « اللَّهُمَّ لَکَ سَجَدَ سَوَادِی وَ جِنَانِی وَ بَیَاضِی یَا عَظِیمَ کُلِّ عَظِیمٍ اغْفِرْ ذَنْبِیَ الْعَظِیمَ وَ إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ غَیْرُکَ یَا عَظِیمُ» پس هر کس این نماز را بخواند خداوند هفتاد و دو هزار گناه او را محو میکند و همانند آن اعمال نیکو در نامه اعمالش ثبت میکند و هفتاد هزار گناه پدر و مادرش را نیز بیامرزد. (مصباح المتهجد: ص۸۳۹)
هیچ درخواستی رد نمیشود، مگر …
الامام الصادق علیه السلام: سُئِلَ الْبَاقِرُ علیه السلام عَنْ فَضْلِ لَیْلَهِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَقَالَ هِیَ أَفْضَلُ لَیْلَهٍ بَعْدَ لَیْلَهِ الْقَدْرِ فِیهَا یَمْنَحُ اللَّهُ الْعِبَادَ فَضْلَهُ وَ یَغْفِرُ لَهُمْ بِمَنِّهِ فَاجْتَهِدُوا فِی الْقُرْبَهِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى فِیهَا فَإِنَّهَا لَیْلَهٌ آلَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى نَفْسِهِ لَا یَرُدُّ سَائِلًا فِیهَا مَا لَمْ یَسْأَلِ اللَّهَ مَعْصِیَهً/امام صادق علیه السلام فرمودند: در مورد فضیلت شب نیمه شعبان از امام باقر علیه السلام سوال شد پدرم فرمود: آن شب برترین شبها بعد از شب قدر است که در آن خداوند از فضلش به بندگان عطا میکند و گناهان را میبخشد. پس در آن شب برای نزدیکی تلاش کنید. به خدا که آن شبی است که خداوند سوگند خورده است، هیچ درخواست کننده ای را رد نکند، مگر این که درخواست معصیتی داشته باشد. (مصباح المتهجد: ص۸۳۱)
استجابت دعا
الامام الصادق علیه السلام: «إِذَا کَانَ لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ أَذِنَ اللَّهُ لِلْمَلَائِکَهِ بِالنُّزُولِ إِلَى الْأَرْضِ مِنَ السَّمَاءِ، وَ فَتَحَ فِیهَا أَبْوَابَ الْجِنَانِ، وَ اسْتَجَابَ فِیهَا الدُّعَاءَ/امام صادق علیه السلام می فرمایند: زمانی که شب نیمه شعبان فرا رسد، خداوند به ملائکه اجازه می دهد که از آسمان به زمین نازل شوند و درهای بهشت در این شب باز میشود و دعا در آن مستجاب است.(مجموعه النفیسه: ص۶۳)
برآورده شدن سه درخواست مهم
رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ تَطَهَّرَ لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَأَحْسَنَ الطُّهْرَ وَ لَبِسَ ثَوْبَیْنِ نَظِیفَیْنِ ثُمَّ خَرَجَ إِلَى مُصَلَّاهُ فَصَلَّى الْعِشَاءَ الْآخِرَهَ ثُمَّ صَلَّى بَعْدَهَا رَکْعَتَیْنِ …. قَضَى اللَّهُ تَعَالَى لَهُ ثَلَاثَ حَوَائِجَ إِمَّا فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا أَوْ فِی آجِلِ الْآخِرَهِ ثُمَّ إِنْ سَأَلَ أَنْ یَرَانِی مِنْ لَیْلَتِهِ رَآنِی/ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: هر کس در شب نیمه شعبان خود را به بهترین صورت تطهیر کند و لباس تمیز بپوشد و نماز عشاء را بخواند و بعد از آن دو رکعت نماز بجا آورد. خداوند سه درخواست از حاجت های او در مورد دنیا یا در مورد آخرت را بر آورده میکند و اگر از خداوند در خواست کند که من را ببیند، خواهد توانست. (مصباح المتهجد: ص۷۳۸)
آموزش دعای کمیل
کمیل: کُنْتُ جَالِساً مَعَ مَوْلَایَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فِی مَسْجِدِ الْبَصْرَهِ وَ مَعَهُ جَمَاعَهٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَقَالَ بَعْضُهُمْ مَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ قَالَ علیه السلام لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَان … مَا مِنْ عَبْدٍ یُحْیِیهَا وَ یَدْعُو بِدُعَاءِ الْخَضِرِ علیه السلام إِلَّا أُجِیبَ [لَهُ] فَلَمَّا انْصَرَفَ طَرَقْتُهُ لَیْلًا فَقَالَ علیه السلام مَا جَاءَ بِکَ یَا کُمَیْلُ قُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ دُعَاءُ الْخَضِرِ فَقَالَ اجْلِسْ یَا کُمَیْلُ إِذَا حَفِظْتَ هَذَا الدُّعَاءَ فَادْعُ بِهِ کُلَّ لَیْلَهِ جُمُعَهٍ أَوْ فِی الشَّهْرِ مَرَّهً أَوْ فِی السَّنَهِ مَرَّهً أَوْ فِی عُمُرِکَ مَرَّهً تُکْفَ وَ تُنْصَرَ وَ تُرْزَقَ وَ لَنْ تُعْدَمَ الْمَغْفِرَه/ کمیل میگوید: همراه با مولایم امام علی علیه السلام در مسجد بصره همراه تعدادی از اصحاب حضرت نشسته بودیم بعضی از اصحاب از معنای آیه «فیها یفرق کل امر حکیم» سوال کردند امام علی علیه السلام فرمودند: مراد شب نیمه شعبان است… هیچ بنده ای نیست که آن شب را احیاء بدارد و دعای حضرت خضر(کمیل) را بخواند مگر آنکه خداوند دعای او را اجابت میکند. وقتی حضرت به منزل باز گشتند شبانه به منزل ایشان رفتم و در زدم حضرت فرمودند ای کمیل به چه منظور آمده ای، عرض کردم یا امیرالمومنین(ع) برای یاد گیری دعای حضرت خضر آمده ام، حضرت فرمودند بنشین، زمانی که این دعا را حفظ کردی پس آن را در هر شب جمعه و یا هر ماه و یا در سال یک بار و یا در عمرت یک بار بخوان که خداوند تو را کفایت میکند و روزی می دهد و هرگز از مغفرت او محروم نمیشوی. (اقبال الاعمال: ج۳ ص۳۳۱)
رهایی از جهنم و ورود به بهشت
رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: کُنْتُ نَائِماً لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَأَتَانِی جَبْرَئِیلُ علیه السلام فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ أَ تَنَامُ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ فَقُلْتُ یَا جَبْرَئِیلُ وَ مَا هَذِهِ اللَّیْلَهُ قَالَ هِیَ لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ قُمْ یَا مُحَمَّدُ فَأَقَامَنِی ثُمَّ ذَهَبَ بِی إِلَى الْبَقِیعِ فَقَالَ لِیَ ارْفَعْ رَأْسَکَ فَإِنَّ هَذِهِ لَیْلَهٌ تُفْتَحُ فِیهَا أَبْوَابُ السَّمَاءِ فَیُفْتَحُ فِیهَا أَبْوَابُ الرَّحْمَهِ وَ بَابُ الرِّضْوَانِ وَ بَابُ الْمَغْفِرَهِ وَ بَابُ الْفَضْلِ وَ بَابُ التَّوْبَهِ وَ بَابُ النِّعْمَهِ وَ بَابُ الْجُودِ وَ بَابُ الْإِحْسَانِ یُعْتِقُ اللَّهُ فِیهَا بِعَدَدِ شُعُورِ النَّعَمِ وَ أَصْوَافِهَا … یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَحْیَاهَا بِتَسْبِیحٍ وَ تَهْلِیلٍ وَ تَکْبِیرٍ وَ دُعَاءٍ وَ صَلَاهٍ وَ قِرَاءَهٍ وَ تَطَوُّعٍ وَ اسْتِغْفَارٍ کَانَتِ الْجَنَّهُ لَهُ مَنْزِلًا وَ مَقِیلًا وَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ [مِنْ ذَنْبِهِ] مَا تَقَدَّمَ وَ مَا تَأَخَّر/پیامبر خدا صلی الله و آله می فرمایند: در شب نیمه شعبان خواب بودم که جبرئیل نازل شد و گفت ای محمد صلی الله علیه و اله آیا در این شب خوابیده ای، گفتم مگر امشب چه شبی است؟ گفت: امشب شب نیمه شعبان است. سپس با هم به بقیع رفتیم. جبرئیل به من گفت: سرت را بالا بگیر که در این شب درهای آسمان باز میشود و در این شب درهای مغفرت، رضوان، فضل، توبه، نعمت، بخشش و احسان باز میگردد و خداوند خلق کثیری را از آتش جهنم آزاد میکند… ای محمد کسی که این شب را به تسبیح و تهلیل و تکبیر و دعا و نماز و قرائت قرآن و استغفار و اعمال مستحب احیاء بدارد، جایگاه اش بهشت خواهد بود و خداوند گناهان گذشته و آینده او را میبخشد.( اقبال الاعمال: ج۳ ص۳۲۰)
از قافله محرومین نباشیم
جبرئیل علیه السلام: أَحْیِهَا (لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ) یَا مُحَمَّدُ وَ أْمُرْ أُمَّتَکَ بِإِحْیَائِهَا وَ التَّقَرُّبِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِالْعَمَلِ فِیهَا فَإِنَّهَا لَیْلَهٌ شَرِیفَهٌ وَ قَدْ [لقد] أَتَیْتُکَ یَا مُحَمَّدُ وَ مَا فِی السَّمَاءِ مَلَکٌ إِلَّا وَ قَدْ صَفَّ قَدَمَیْهِ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ تَعَالَى قَالَ فَهُمْ بَیْنَ رَاکِعٍ وَ قَائِمٍ وَ سَاجِدٍ وَ دَاعٍ وَ مُکَبِّرٍ وَ مُسْتَغْفِرٍ وَ مُسَبِّحٍ یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَطَّلِعُ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ فَیَغْفِرُ لِکُلِّ مُؤْمِنٍ قَائِمٍ یُصَلِّی وَ قَاعِدٍ یُسَبِّحُ وَ رَاکِعٍ وَ سَاجِدٍ وَ ذَاکِرٍ وَ هِیَ لَیْلَهٌ لَا یَدْعُو فِیهَا دَاعٍ إِلَّا اسْتُجِیبَ لَهُ وَ لَا سَائِلٌ إِلَّا أُعْطِیَ وَ لَا مُسْتَغْفِرٌ إِلَّا غُفِرَ لَهُ وَ لَا تَائِبٌ إِلَّا یَتُوبُ عَلَیْهِ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا یَا مُحَمَّدُ فَقَدْ حُرِم/ جبرئیل به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض کرد: ای محمد شب نیمه شعبان را احیاء بدار و پیروان خود را به شب زنده داری در این شب و تقرب به خداوند با اعمالشان دستور بده؛ که این شب، شب با شرافتی است. اکنون که به نزد تو آمدم در آسمان هیچ فرشته ای نبود، مگر آنکه مشغول عبادت و نماز بود. ای پیامبر خداوند در این شب بر بندگان نظر میکند و هر مومنی که مشغول نماز و دعا و شب زنده داری باشدرا میبخشد. این شب، شبی است که هیچ کس دعا نمیکند مگر آنکه اجابت میشود؛ و هیچ درخواست کننده ای نیست مگر آنکه حاجت او عطا میشود؛ و هیچ استغار کننده ای نیست مگر آنکه آمرزیده میشود، و توبه هر توبه کننده قبول میشود. ای پیامبر محروم واقعی کسی است که از نعمت های این شب محروم گردد. (اقبال الاعمال: ج۳ ص۳۲۰)
۳۰ فرشته نگهبان
رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ صَلَّى لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ مِائَهَ رَکْعَهٍ بِأَلْفِ مَرَّهٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ یَمُوتُ الْقَلْبُ وَ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یَرَى مِائَهَ مَلَکٍ یُؤْمِنُونَهُ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ ثَلَاثُونَ مِنْهُمْ یُبَشِّرُونَهُ بِالْجَنَّهِ وَ ثَلَاثُونَ کَانُوا یَعْصِمُونَهُ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ ثَلَاثُونَ یَسْتَغْفِرُونَ لَهُ آنَاءَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ عَشَرَهٌ یَکِیدُونَ مَنْ کَادَهُ/پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: کسی که در شب نیمه شعبان صد رکعت نماز به همراه هزار سوره توحید بخواند در روزی که قلبها می میرند قلب او زنده است و نمی میرد تا اینکه صد فرشته را ببیند که او را از عذاب الهی ایمنی می دهند، سی فرشته او را به بهشت بشارت می دهند؛ سی فرشته او را از شر شیطان حفظ میکنند؛ سی فرشته در طول شبانه روز برای او استغفار میکنند؛ و ده فرشته نیرنگ و حیله گران را از او دفع میکنند. (بحار الانوار: ج۹۵ ص۴۱۵ ح۱۴)
روزه نیمه شعبان
بَکْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ الامام الصادق علیه السلام: قُلْتُ مَا تَقُولُ فِی صِیَامِ شَعْبَانَ فَقَالَ صُمْهُ قُلْتُ فَالْفَضْلُ قَالَ یَوْمٌ بَعْدَ النِّصْفِ ثُمَّ صِلْ/ از امام صادق علیه السلام در مورد روزه ماه شعبان سوال کردم و پرسیدم بهترین روز آن کدام است فرمودند “روز نیمه شعبان بهترین روز برای روزه و نماز است”. (قرب الاسناد: ص۳۸ ح۱۲۲)
چشم امید به فضل و احسان خالق
الامام الصادق علیه السلام- فی ادعیه لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ – : إِلَهِی تَعَرَّضَ لَکَ فِی هَذَا اللَّیْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ قَصَدَکَ الْقَاصِدُونَ، وَ أَمَّلَ فَضْلَکَ وَ مَعْرُوفَکَ الطَّالِبُونَ، وَ لَکَ فِی هَذَا اللَّیْلِ نَفَحَاتٌ وَ جَوَائِزُ وَ عَطَایَا وَ مَوَاهِبُ، تَمُنُّ بِهَا عَلَى مَنْ تَشَاءُ مِنْ عِبَادِکَ، وَ تَمْنَعُهَا مَنْ لَمْ تَسْبِقْ لَهُ الْعِنَایَهُ مِنْکَ وَ هَا أَنَا ذَا عَبْدُکَ الْفَقِیرُ إِلَیْکَ، الْمُؤَمِّلُ فَضْلَکَ وَ مَعْرُوفَکَ فَإِنْ کُنْتَ یَا مَوْلَایَ تَفَضَّلْتَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ عَلَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ، وَ عُدْتَ عَلَیْهِ بِعَائِدَهٍ مِنْ عَطْفِکَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ، الْخَیِّرِینَ الْفَاضِلِینَ، وَ جُدْ عَلَیَّ بِطَوْلِکَ وَ مَعْرُوفِکَ یَا رَبَّ الْعَالَمِین/ امام صادق علیه السلام در یکی از دعاهای شب نمیه شعبان می فرمایند: خداوندا متعرضان در این شب به درگاه تو درآمده، و قاصدان آهنگ تو کرده، و طالبان به فضل و احسان تو امید بستهاند، و تو را در این شب نسیم هاى رحمت و جوائز و عطاها و بخششهایى است که بر هر یک از بندگانت بخواهى مىبخشى و از آن کس که عنایت تو دستگیرش نشده، دریغ مىدارى، هان که من همان بنده نیازمند تو و آرزومند به فضل و احسان توأم، پس- مولاى من- اگر بناست در این شب بر کسى از آفریدگانت بخشش کنى و با بهرهاى از کرمت بدو روى آورى پس (نخست) بر محمد و خاندان پاک و پاکیزه و بهترین و برترین وى درود فرست، و (سپس) به احسان و نیکىات بر من جود نما. اى پروردگار عالمیان. (المزار الکبیر للمشهدی: ص۴۰۸)
شیوه زیارت امام حسین(ع) از راه دور
الْإِمَامِ الصَّادِقِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: أَنَّهُ تُغْفَرُ لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ جَمِیعُ ذُنُوبِ مَنْ زَارَ الْإِمَامَ الْحُسَیْنَ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی تِلْکَ اللَّیْلَهِ، وَ أَقَلُّ زِیَارَتِهِ أَنْ تَصْعَدَ فَوْقَ سَطْحِکَ ثُمَّ تَلْتَفِتُ یَمْنَهً وَ یَسْرَهً، ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ إِلَى السَّمَاءِ، ثُمَّ تَتَحَرَّى نَحْوَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلَامَ، وَ أَشِرْ بِإِصْبَعِکَ إِلَیْهِ وَ قُلْ: السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ/ امام صادق علیه السلام می فرمایند: در شب نیمه شعبان تمامیگناهان زائران قبر امام حسین علیه السلام بخشیده میشود و کمترین زیارت امام حسین علیه السلام در شب نیمه شعبان آن است که بر روی بلندی رفته به سمت چپ و راست نگاه کنی سپس روی به آسمان بلند کنی و متوجه قبر امام حسین علیه السلام گرددی و با انگشت به آن جهت اشاره کرده بگوئی: « السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ ». (زاد المعاد: ص۵۳)
سخن پایانی
در شب ولادت موفور السرور آخرین امید انبیای الهی و منجی عالم بشریت حضرت ولی عصر(عج) به خود آییم و اگر هیچ زمان دیگری به یاد آقا و مولایمان نیستیم، حداقل با احیای این شب با فضیلت، جای خالی حضرت را حس کنیم و از صمیم قلب برای تعجیل در فرجش دست به دعا برداریم.
____
حوزه