سعید مقدس
اشاره :
سیماى درخشان ائمه هدى(ع) در قرآن کریم، همواره روشنگر راه شیعیان و پیروان ایشان بوده و هست و در این میان آیات مربوط به موعود آخرالزمان(ع) دریاى نورى است که تلألؤ آن افقهاى آینده جامعه بشرى را آشکار مىکند و به قلب مؤمنین اطمینان مىبخشد.
در این رهاورد قطرهاى از این دریا را هدیه به پیشگاهش مىکنیم. از هرجزء قرآن کریم یک آیه که براساس روایات درباره آن وجود مقدس است همراه با حدیثى از امامان معصوم(ع) استخراج کردهایم.(۱۱)
»و یقولون لولآ أنزل علیه آیه من ربّه فقل إنّما الغیب للَّه فانتظروا إنّى معکم من المنتظرین«1.
و گویند چرا آیتى از پروردگارش بر او نازل نمىشود، پس بگو همانا غیب مخصوص خداوند است؛ پس منتظر باشید که من نیز از منتظران هستم.
امام صادق(ع) فرمود:
المتقون شیعه على(ع) والغیب فهوالحجه القائم(ع)۲.
»متقون« شیعیان على(ع) هستند و »غیب« آن حجت قائم(ع) است.(۱۲)
»و لئن أخّرنا عنهم العذاب إلى أمّه معدوده لیقولنّ ما یحبسه«3.
و چنانچه عذاب را تا هنگام معینى به تأخیر اندازیم گویند چه چیز موجب تأخیر عذاب شده است؟
حضرت صادق(ع) فرمود:
العذاب خروج القائم(ع) والامه المعدوده اهل بدر و اصحابه۴.
»عذاب« خروج قائم(ع) است و »امه معدوده« اهل بدر و اصحاب آنند.(۱۳)
»و ذکّرهم بأیّام اللَّه«5.
و روزهاى خدا را به یاد آنها بیاور.
حضرت امام باقر(ع) فرمود:
أیام اللَّه عزّوجل ثلاثه: یوم یقوم القائم(ع) و یوم الکرّه و یومالقیامه۶.
»ایاماللَّه« سه تاست: روزى که قائم(ع) قیام مىکند و روز رجعت و روز قیامت.(۱۴)
»و لقد آتیناک سبعاً من المثانى والقرآن العظیم«7.
و ما هفت آیت مثانى (سبع مثانى) و قرآن عظیم را بر تو نازل کردیم.
حضرت امام صادق(ع) فرمود:
إنّ ظاهرها الحمد و باطنها ولد الولد والسابع منها القائم(ع)۸.
ظاهر آن سوره حمد است و باطن آن فرزند فرزند و هفتمین آنها حضرت قائم(ع) است.(۱۵)
»عسى ربّکم أن یرحمکم و إن عدتّم عدنا و جعلنا جهنّم للکافرین حصیراً«9.
امید است پروردگارتان باز بر شما مهربانى کند و چنانچه باز به عصیان و گناه بازگردید ما هم به عقوبت شما بازگردیم و جهنم را زندان کافرین قرار دهیم.
امام صادق(ع) فرمودند:
»عسى ربّکم أن یرحمکم« أى ینصرکم على عدوّکم (ثم خاطب بنىامیه) »و إن عدتّم عدنا« یعنى عدتّم بالسفیانى عدنا بالقائم من آل محمد(ع) »و جعلنا جهنم للکافرین حصیراً« اى حبساً یحضرون فیها۱۰.
»امید است پروردگارتان بر شما مهربانى کند«؛ یعنى شما را بر دشمنانتان پیروز کند سپس خطاب به بنىامیه فرمود: »چنانچه به عصیان و گناه برگردید ما هم به عقوبت شما برگردیم«؛ یعنى به وسیله سفیانى بازگردید و ما به وسیله قائم آل محمد(ع) بازگردیم و »جهنم را زندان کافران قرار دهیم«؛ یعنى زندانى که در آن محصور بمانند.(۱۶)
»یعلم مابین أیدیهم و ما خلفهم ولا یحیطون به علماً«11.
خداوند از آنچه بر خلایق گذشته و از آنچه در آینده مىگذرد خبر دارد و هیچکس را به او احاطه و آگاهى نیست.
امام صادق(ع) فرمودند:
»ما بین أیدیهم« ما مضى من أخبار الأنبیاء »و ما خلفهم« من أخبار القائم(ع)«12.
»آنچه بر آنان گذشته«؛ یعنى آنچه از اخبار و جریانات پیامبران گذشته است و »آنچه در آینده خواهد آمد«؛ یعنى آنچه از اخبار حضرت قائم(ع)« خواهد آمد (۱۷)
{mospagebreak}
»و لقد کتبنا فى الزّبور من بعد الذکر أنّ الأرض یرثها عبادى الصالحون«13.
و به راستى که ما پس از نوشتن در ذکر در زبور نیز نگاشتیم که البته بندگان صالح من زمین را به ارث خواهند برد.
امام صادق(ع) فرمودند:
»الکتب کلّها ذکر (اللَّه)، »أنّ الأرض یرثها عبادى الصالحون« قال: القائم(ع) و أصحابه۱۴.
کتابها همه »ذکر« خدایند (کتابهاى آسمانى)، [اما اینکه فرمود:] »البته زمین را بندگان صالح من به ارث خواهند برد«. منظور حضرت قائم(ع) و اصحاب اویند.(۱۸)
»و عد اللَّه الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنّهم فىالأرض کما استخلف الذین من قبلهم و لیمکننّ لهم دینهم الذى ارتضى لهم و لیبدلنّهم من بعد خوفهم أمناً یعبدوننى لا یشرکون بى شیئاً و من کفر بعد ذلک فأولئک هم الفاسقون«15.
خداوند به کسانى از شما که ایمان آوردهاند و عمل صالح انجام مىدهند وعده کرده است که آنها را در زمین جانشین قرار خواهد داد؛ همانطور که پیشینیان آنها را جانشین قرار داد و دین و آئینى رإ؛ آ؛ ؛ ک که براى آنان پسندیده پابرجا و ریشهدار خواهد ساخت و ترس آنها را به امنیت و آرامش تبدیل مىکند، (آنچنان) که تنها مرا عبادت مىکنند و به من شرک نمىورزند و کسانى که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند.
امام صادق(ع) فرمودند:
»وعداللَّه… من قبلهم«… نزلت فى على ابن ابیطالب(ع) و الائمه من ولده(ع)، »ولیمکننّ… یشرکون بىشیئاً«… عنى به ظهورالقائم(ع)۱۶.
[اینکه فرمود:] »وعده مىدهد خدا به کسانى از شما که ایمان آوردهاند و عمل صالح انجام مىدهند که آنها را جانشین کند همانطور که پیشینیان آنها را کرد« درباره امیرالمؤمنین(ع) و ائمه فرزندان او(ع) نازل شده است، و [اینکه فرمود:] »قدرت مىدهد دینى را که براى آنها پسندیده شده و ترس آنها را تبدیل به امنیت مىکند، مرا عبادت مىکنند و به من شرک نمىورزند« درباره ظهور قائم(ع) است.(۱۹)
»الملک یومئذ الحق للرحمن و کان یوماً علىالکافرین عسیراً«17.
فرمانرواى حق در آن روز خداوند مهربان است و آن روز بر کافران سخت خواهد بود.
معصوم(ع) فرماید:
إنّ »الملک للرحمن« الیوم و قبل الیوم و بعد الیوم و لکن إذا قام القائم(ع) لم یعبد إّلا اللَّه عزوجل«18.
محققاً فرمانروایى آن روز و قبل از آن و بعد از آن براى خداست، اما وقتى قائم ظهور نماید به جز خداى بزرگ عبادت نخواهد شد.(۲۰)
»أمّن یجیب المضطرّ إذا دعاه و یکشف السوء و یجعلکم خلفاء الأرض ءأله مع اللَّه قلیلاً ما تذکرون«19.
آن کیست که دعاى بیچاره مضطر را به اجابت مىرساند و رنج را برطرف مىکند و شما را جانشین قرار مىدهد؟ آیا خدایى با خداوند یکتا هست؟ اندکى از شما متذکر شوند.
حضرت صادق(ع) فرمودند:
إنّ قائمنا إذا خرج دخل المسجد الحرام و یستقبل القبله و یجعل ظهره إلى المقام یصلّى رکعتین ثم یقوم فیقول: یا أیّهاالناس: أنا أولى الناس بآدم(ع)؛ أیّها الناس أنا أولى الناس بابراهیم(ع)؛ أیها الناس أنا أولى باسماعیل(ع)؛ أیّها الناس أنا أولى بمحمد(ص). ثم رفع یده إلى السماء و یدعو و یتضرع حتى یقع على وجهه و هو قولاللَّه عزوجل »أمّن یجیب… تذکرون«20.
محققاً حضرت قائم(ع) وقتى خروج کند در مسجد الحرام داخل مىشود و رو به کعبه و پشت به مقام دو رکعت نماز مىگزارد سپس مىایستد و مىگوید:
اى مردم! من نزدیکترین مردم به آدم(ع) هستم.
اى مردم! من نزدیکترین مردم به ابراهیم(ع) هستم.
اى مردم! من نزدیکترین مردم به اسماعیل(ع) هستم.
اى مردم! من نزدیکترین مردم به محمد(ص) هستم.
سپس دست را به آسمان بلند مىکند و دعا مىکند و تضرع مىنماید تا اینکه به روى خود مىافتد و این گفته خداست: »أمّن یجیب المضطرّ إذا دعاه…«.
ماهنامه موعود شماره ۳۷
پىنوشتها :
× شایان ذکر است که در شماره ۳۵ موعود قسمت چهارم این سلسله مقالات به اشتباه به جاى قسمت سوم به چاپ رسیده است.
۱ . جزء ۱۱، سوره یونس(۱۰)، آیه ۲۰.
۲ . کمالالدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۴۰.
۳ . جزء ۱۲، سوره هود(۱۱)، آیه ۸.
۴ . کتاب الغیبه، ص ۱۲۷.
۵ . جزء ۱۳، سوره ابراهیم(۱۴) آیه ۵.
۶ . معانى الاخبار، ص ۳۶۵.
۷ . جزء ۱۴، سوره حجر(۱۵)، آیه ۸۷.
۸ . تفسیر عیاشى، ج۲، ص ۲۵۰.
۹ . جزء ۱۵، سوره اسراء(۱۷) آیه ۸.
۱۰. تفسیر قمى، ج ۲، ص ۱۴.
۱۱. جزء ۱۶، سوره طه(۲۰)، آیه ۱۱۰.
۱۲. تفسیر قمى، ج۲، ص ۶۲.
۱۳. جزء ۱۷، سوره انبیاء(۲۱)، آیه ۱۰۵.
۱۴. تفسیر قمى، ج ۲، ص ۷۷.
۱۵. جزء ۱۸، سوره نور(۲۴) آیه ۵۵.
۱۶. تأویل الایات الظاهره، ص ۳۶۸.
۱۷. جزء ۱۹، سوره فرقان(۲۵)، آیه ۲۶.
۱۸. تأویلالایات الظاهره، ص ۳۷۲.
۱۹. جزء ۲۰، سوره نمل(۲۷)، آیه ۶۲.
۲۰. تأویلالایات الظاهره، ص ۴۰۲.