آشنایی با شگردهای شیطان از اهمّیت زیادی برخوردار است و ما میتوانیم با الهام از آیات و روایات آنها را چنین دستهبندی کنیم:
۱. اضلال و اغواء
در قرآن عدوّ مُضِلٌّ … و لاضّلنّهم … و لاغویّنهم ولقد اضّل منکم جبلّاً کثیرا و …. در توصیف عمل شیطان نسبت به انسان آمده است.
این توصیفها دلالت تام دارد بر اینکه شیطان درصدد گمراه نمودن و منحرف کردن انسانها است و کیفیّت اضلال و اغواء او در مباحث آینده مفصّلاً بیان خواهد شد.
۲. افتنان (فتنهگری)
«یا بَنی آدَمَ لا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّـ[ِ یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِیُرِیَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ یَراکُمْ هُوَ وَ قَبیلُهُ مِنْ حَیْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ؛ ۱
ای فرزندان آدم! زنهار تا شیطان شما را به فتنه نیاندازد؛ چنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند و لباسشان را از ایشان برکند تا عورتهایشان را بر آنان نمایان کند، در حقیقت او و قبیلهاش شما را از آنجا که آنها را نمیبینید، میبینند. ما شیاطین را دوستان کسانی قرار دادیم که ایمان نمیآورند.»
۳. تعلیم باطل:۲
- یاد دادن لواط
- یاد دادن مساحقه که ابلیس بعد از تعلیم لواط به مردان قوم لوط، به زنان ایشان مساحقه را تعلیم داد؛
- تعلیم قتل، او به قابیل یاد داد چگونه برادرش هابیل را بکشد؛
- ساختن خمر و شراب مسکر و خوردن آن؛
- قمار کردن و ساختن ابزار و آلات آن؛
- غنا و ملاهی؛
- تعلیم سحر و جادو.
پینوشتها:
۱. سوره اعراف (۷)، آیه ۲۷.
۲. وسایل الشیعه، ج ۲، باب حدیث ۱۷.