تسخیر لانه جاسوسی به روایت هالیوود

آرگو داستان زندگی یک جاسوس است که البته امریکایی‌ها می‌گویند این داستان واقعی است اما به تعبیر برخی کارشناسان و منتقدان امریکایی، داستانی است که از دل هالیوود زاده شده است، درگیری و اغتشاش در خاورمیانه ( ایران در دوران ابتدایی پیروزی انقلاب)، حضور بازیگران بزرگ و به تصویر کشیدن نماهای متعددی از ایران که برای بینندگان غربی فیلم بن افلک تازگی دارد از وجوه فیلم افلک است که می‌توان بخش‌هایی از آن را در تریلر فیلم نیز مشاهده کرد. بن افلک جدای از کارگردانی، نقش اول فیلم را نیز ایفا می‌کند.

به غیر او برایان کرانستون، آلن آرکین، جان گودمن و شخصیت‌های دیگری چون ریچارد کایند و فیلیپ بیکر هال از جمله بازیگرانی هستند که در آرگو حضور دارند؛ ایفای نقش این چهره‌های درخشان در فیلم تازه کارگردانی به نام بن افلک خود گویای دستمزدهای کلانی است که رضایت این ستاره‌ها برای بازی در این فیلم را در پی داشته است.

داستان «آرگو» نشأت گرفته از ماجرایی است که به نظر می‌رسد حاصل پیوند چندین واقعه به یکدیگر باشد. در سال‌های دور و همزمان با دوران اوایل انقلاب اسلامی و تسخیر لانه جاسوسی، سایت ورایتی و هالیوود ریپورتر خبر تولید مستندی علمی از سوی یک گروه مستندساز امریکایی در خاک ایران را منتشر می‌کنند. به این منظور این گروه تولید کننده وارد ایران شده و مشغول ساخت مستند می‌شوند. به استدلال رؤیا‌گونه هالیوود این گروه مستندساز نبودند بلکه جاسوسان امریکایی بودند که برای آزاد کردن گروگان‌های امریکایی با این ترفند پا به ایران گذاشتند. این داستان هالیوودی خود برگرفته از مقاله جاشوا بیرمن در سال ۲۰۰۷ است؛ مقاله‌ای که در سایت وایرد منتشر شد.

حالا آرگو بر اساس این مقاله و با استناد به خبری که حدود ۳۰ سال پیش در دو سایت امریکایی منتشر شده بود ساخته شده است. آرگو می‌خواهد بگوید که چگونه سازمان سیا با طراحی یک نقشه و داستان دروغین سفر یک گروه تولیدکننده امریکایی به ایران شش گروگان امریکایی را از لانه جاسوسی آزاد کرده است. بر اساس این داستان ساختگی مستندی که این گروه در پی ساخت آن به ایران آمدند، آرگو نام داشت و این خبر دروغین آنقدر توجیه کننده بوده است که حدود ۳۰ سال پیش در دو سایت امریکایی اطلاع رسانی شود. افلک در فیلمی‌که خود کارگردانی آن را بر عهده دارد، در نقش شخصیتی به نام «تونی مندز» حاضر می‌شود؛ مأمور سازمان سیا که طراح این نقشه است.

امریکایی‌ها می‌گویند هویت واقعی «تونی مندز»، شخصی به نام «کاستا هارکینز» است؛ یک تولیدکننده ایرلندی که برای پیشبرد اهداف خود «جان چمبرز» را هم به استخدام خود درمی‌آورد؛ شخصیتی که حالا جان گودمن، بازیگر برنده جایزه اسکار در فیلم سیاره میمون‌ها نقش او را در آرگو ایفا می‌کند. آن دو به کمک یکدیگر کمپانی تولید فیلم استودیو ۶ را در هالیوود به ثبت می‌رسانند؛ عنوانی که به استدلال خودشان برگرفته از مفهوم شش اسیر امریکایی در لانه جاسوسی است. فیلم آرگو در ماه اکتبر برای اولین بار به نمایش درمی‌آید. با این حال هنوز و در حالی که تنها تریلر این فیلم به نمایش درآمده است موجی از تبلیغات رسانه‌ای در امریکا از هم اکنون به راه افتاده است.

منتقدان و کارشناسان از فیلمی‌که هنوز به نمایش درنیامده اعلام رضایت می‌کنند و آن را شاهکار بن افلک در میان سه اثری می‌دانند که تا کنون او تجربه کارگردانیشان را پشت سر گذاشته است. این تبلیغات برای فیلمی ضد ایرانی که با حمایت مالی وارنر بروس پا گرفته است، دور از انتظار هم نبود، با این حال در جامعه منتقدان امریکایی، منتقد و کارشناسانی نیز حضور دارند که نخواهند چشمان خود را کاملاً به روی حقایق ببندند. «فارست ویکمن» یکی از این منتقدان است.

وی در سایت اسلیت می‌نویسد: آرگو بعد از «عزیز از دست رفته» و «شهر» سومین تجربه کارگردانی بن افلک است و البته همچون دو اثر دیگر به هیچ وجه یک شاهکار به حساب نمی‌آید. دو اثر قبلی افلک با ژانرهای جامدگونه آمیخته به طنز و پیچیدگی‌های اخلاقی و حس مکان بودند. او با ظاهر جدیدش در این فیلم – اشاره به ریش انبوه بن افلک در نقش جدیدش- سبک ورود غیر مترقبه به اصل ماجرا و صحنه‌های تعقیب و گریز را با تبعیت از سبک «مارتین اسکورسیزی» دنبال کرده است. به گفته ویکمن، تریلر فیلم به زیبایی ویرایش شده است اما فیلم آرگو در حقیقت در میان ژانرهای مختلف گم شده و دچار بی‌هویتی شده است.

فیلم از طرفی درامی تاریخی مربوط به دهه ۷۰ میلادی است و از طرف دیگر یک درام پر جست و خیز از نوع فیلم‌هایی چون اقیانوس ۱۱ و از سوی دیگر یک درام هیجان انگیز و اکشن است.

سومین تجربه کارگردانی بن‌افلک خوب از آب در آمده باشد یا بد، پیش بینی‌ها گویای آن است که این اثر با استقبال خوبی در سطح سینماهای امریکا مواجه می‌شود چراکه آرگو با پشتوانه مالی و تبلیغاتی وسیع خود در میان منتقدان و کارشناسانی که با اعلام رضایت یا نارضایتی خود از ماحصل یک فیلم، میزان درآمد آن فیلم در گیشه سینماها را رقم می‌زنند، لابی زده است. این فیلم در ۱۲ اکتبر ۲۰۱۲ به نمایش در می‌آید تا جریان ضد ایرانی دیگری را در سطح جهانی جولان دهد.

منبع: جوان