اعتقاد به مصونیت انبیاء از گناهان عمدی و سهوی (عصمت )از عقاید شیعه است.
به گزارش موعود به نقل از تبیان، کارآمد بودن راه وحی و رهبری انبیاء در هدایت آدمیان چنین عصمتی را می طلبد، خداوند پیام مهم دین را به دست خطاکاران نمی دهد که خود مداوماً اشتباه و خطا میکنند . چرا که در این حالت نه پیام از تحریف در امان است و نه خطاکاران می توانند پیامبران شایسته ای باشند تا مردم را هدایت کنند.
عصمت ریشه در پایه های عقلی و شرعی دارد زیرا طبیعتا انسان ها تابع رهبرانی پاک هستند که با وجود هوای نفس، خویشتندار باشند و خود را آلوده به نا فرمانی حق متعال نگردانند.
اما یهودیان و مسیحیان با تحریف کتب الهی سعی در خدشه دار کردن عصمت انبیاء کردند و با داستان سرایی های باطل کتب الهی را تکذیب و تحریف کردند .در این میان قرآن به شفاف سازی چهره انبیاء پیشین می پردازد و داستان های واقعی را بیان می دارد.
قصه حضرت آدم و حوا، حضرت عیسی (علیه السلام)،داوود (علیه السلام) و سلیمان (علیه السلام)…… وبا استنادات واقعی و تاریخی سعی در برطرف کردن تحریف های کتب پیشین نماید.
اسرائیلیات
به افسانه های قدیمیکه از یهودیان و مسیحیان و مانند آنها سرچشمه گرفته و احادیث و تفاسیر اسلامی را تحت تاثیر خود قرار دادهاند در اصطلاح علماء اسرائیلیات گفته میشود.
علت پیدایش اسرائیلیات
۱-پس از بعثت نبی اکرم و ظهور و گسترش اسلام، با صدماتی که به یهودیان وارد شد همه توان و نیرو خود را برای ویران کردن پایه های اسلام و تحریف تعالیم دینی بکار گرفتند، یهودیان زخم خورده معارف دینی را با اباطیل و افسانه های خرافی آلوده کردند و متاسفانه بسیاری از اسرائیلیات و داستان های باطل وارد کتب تفسیری و روایی مسلمانان شد.
۲-بعد از وفات پیامبر رحمت (صلی الله علیه وآله) با خلافت خلفای راشدین عملا مقام ولایت و مرجعیت دینی و علمی اهل بیت(علیه السلام) غصب شد و مردم برای پاسخ سئوالات قرآنی و تفسیری بجای رجوع به منبع وحی و امامان معصوم به یهودیان تازه مسلمان رو آوردند و آنان نیز با داستان سرایی های باطل خود اسرائیلیات را وارد مباحث تفسیر قرآن میکردند.
معرفی حضرت داوود از عهد عتیق
بر اساس گزارش عهد عتیق حضرت داوود پس از فتح اورشلیم آن را مرکز حکومت خود قرار داد به دنبال فتوحات زیاد و پیروزی های درخشان پادشاهی مقتدری را تشکیل و مرزهای یهود را گسترش داد.
براساس روایت عهد عتیق حضرت داوود (علیه السلام) پیامبر نبود و فقط یک پادشاه برگزیده الهی بود و گناهان و کارهای ناشایستی از وی سر می زد . وی پیروی کاملی از یهوه (خدا) نکرد. دروغ گفتن، غارتگری، رقص و پایکوبی و خود را به دیوانگی زدن از این قبیل کارهاست و همچنین زنان و کنیزان زیادی را به نکاح خود در آورد.
داستان حضرت داوود
روزی حضرت داوود(علیه السلام) در محراب عبادت با دیدن پرندهای زیبا و طلایی رنگ، برای گرفتن آن تلاش کرد. پرنده پر کشید و بالای دیوار رفت. حضرت داوود(علیه السلام) که در پی آن به بالای دیوار رفته بود، با دیدن زنی زیبا در خانه مجاور، شیفته او شد. هنگامیکه آن زن را به دستور داوود(علیه السلام) نزد وی آوردند، درباره شوهرش پرسید. وی نام همسرش را اُوریا و از حضور وی در جبهه جنگ خبر داد. حضرت داوود(علیه السلام) با نوشتن نامه به فرمانده سپاه، زمینه اعزام شوهر او به خطرناکترین منطقه درگیری و کشته شدن او را فراهم ساخته و سپس آن زن را به نکاح خود درآورد.
بعد از ازدواج داوود با همسر اوریا خداوند دو فرشته را به شکل انسان نزد حضرت داوود(علیه السلام) فرستاد. آنها از او خواستند تا درباره اختلاف آنان قضاوت کند. هنگامیکه داوود(علیه السلام) فردی را که به رغم داشتن نودونه میش میخواست تنها میش برادر خود را نیز تصاحب کند، ظالم و ستمگرخواند؛ آنها تصاحب آن زن را به رغم داشتن زنان متعدد بر داوود(علیه السلام) خرده گرفتند.
در این هنگام، حضرت داوود(علیه السلام) متوجه اشتباه و ابتلای خود شد و به سجده افتاد و پس از چهل روز گریه کردن آمرزیده شد.
فرمان خداوند به داوود(علیه السلام) برای رفتن بر سر قبر اوریا، برای حلالیتطلبی از وی و توبه کردن، وعده خداوند به آن حضرت مبنی بر آمرزش وی و جلب رضایت اوریا، با دادن بهشت به او، گریه کردن داوود(علیه السلام) به مدت سی سال، پس از توبه در بیابانها و همراهی و همنوایی انواع حیوانات با وی و عبادت و زهدگرایی شدید وی، پس از این حادثه از این نمونه است.
داوود(علیه السلام) از منظر قرآن
قرآن کریم با دیدگاهی کاملا متفاوت از کتاب مقدس درباره شخصیت حضرت داوود ضمن تصریح بر پیامبر و پادشاه بودن آن حضرت از قضاوت وی در میان مردم خبر می دهد و در سوره ص با بیان ده کمال حضرت داوود را ستایش میکند.
۱-الگوی صبر برای پیامبر ۲- بندگی خدا ۳- قدرت داشتن ۴-بازگشت به خدا و انابه های پی در پی
۵-تسخیر کوه ها و هم نوایی آنها با او ۶- عرضه ی پرندگان بر او ۷-هم نوایی آنها در انابه او ۸- حاکمیت و حکومت ۹-حکمت الهی ۱۰-داوری حق و فیصله دادن به اختلافات
اصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَاذْکُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ(۱۷-۱۸-۱۹-۲۰/ص)
بر آنچه مىگویند صبر کن و داوود بنده ما را که داراى امکانات [متعدد] بود به یاد آور .آرى او بسیار بازگشتکننده [به سوى خدا] بود.
إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِشْرَاقِ
ما کوه ها را با او مسخر ساختیم [که] شامگاهان و بامدادان خداوند را نیایش مىکردند.
وَالطَّیْرَ مَحْشُورَهً کُلٌّ لَّهُ أَوَّابٌ
و پرندگان را از هر سو [بر او] گرد [آوردیم] همگى [به نواى دلنوازش] به سوى او بازگشتکننده [و خدا را ستایشگر] بودند
وَشَدَدْنَا مُلْکَهُ وَآتَیْنَاهُ الْحِکْمَهَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ
و پادشاهیش را استوار کردیم و او را حکمت و کلام فیصلهدهنده عطا کردیم .
داستان زن اوریا
امام رضا(علیه السلام) فرمود، اصل ازدواج حضرت داوود(علیه السلام) با زن اوریا درست بوده؛ ولی بعدها به عللی دچار تحریف، شده است.
امام رضا(علیه السلام) در پاسخ ابن جهم که درباره اصل داستان همسر اوریا پرسید، فرمود: در زمان داوود(علیه السلام) اگر مردی میمرد یا کشته میشد، زن وی باید برای همیشه بدون شوهر میماند؛ اما خداوند خواست که این سنت غلط برچیده شود و داوود(علیه السلام) نخستین کسی بود که موظف شد بر خلاف آن عمل کند. بر این اساس هنگامیکه اوریا به صورت طبیعی در جنگ کشته شد، حضرت داوود(علیه السلام) به فرمان الهی موظف شد با زن او ازدواج کند. از آنجا که پذیرش چنین کاری برای مردم دشوار بود، زمینه برای این حرف و حدیثها فراهم شد.
لغزش در قضاوت
از امام رضا(علیه السلام) گزارش شده است. حضرت در پاسخ ابن جهم درباره چیستی لغزش داوود(علیه السلام) و ابتلای یاد شده برای وی در قرآن فرمود: داوود(علیه السلام) گمان میکرد خداوند کسی را داناتر از او نیافریده است. برای همین، خداوند دو فرشته را به عنوان دو طرف دعوا نزد او فرستاد و حضرت داوود(علیه السلام) بدون اینکه از مدعی، بیّنهای بخواهد و یا نظر طرف مقابل را دراین باره جویا شود، چنان درخواستی را ظالمانه خواند. بنابراین لغزش داوود(علیه السلام) مربوط به این داوری و قضاوت بود.
وقتى[به طور ناگهانى] بر داوود درآمدند و او از آنان به هراس افتاد گفتند مترس [ما] دو مدعى [هستیم] که یکى از ما بر دیگرى تجاوز کرده پس میان ما به حق داورى کن و از حق دور مشو و ما را به راه راست راهبر باش. (۲۲/ص)
منابع :
اسرائیلیات و تاثیر آن بر داستاهای انبیاء در تفاسیر قرآن – حمید محمد قاسمی
تفسیر نمونه – آیه الله مکارم شیرازی