حقیقت روزه برای تعمیق روابط انسان با دیگران است و وقتی این رابطه در ظلمت غفلت و گسستگی گرفتار آمده باشد، روزه کامل نیست و نقصان آن، بر هم زننده انتظام عبادی و بالتبع عدم حصول نتیجه درخور برای آن روزه دار است.
احادیث اهلبیت (ع)، منبع نور، روشنایی، شاخص کمال و رستگاری هستند که تأمل و تدبر در آنها بیشک راهگشای در راه ماندگان و کمالجویان خواهد بود.
روزه ناقص
قال الباقر علیه السلام
لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراه ناشزه حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر.
امام باقر علیه السلام فرمود:
روزه این افراد کامل نیست:
۱ – کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند.
۲ – بنده فرارى تا زمانى که برگردد.
۳ – زنى که اطاعتشوهر نکرده تا اینکه توبه کند.
۴ – فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود.
بحار الانوار ج ۹۳، ص ۲۹۵.
روزه و روزه داری مایه الفت و تسکین روح آدمی است.
وسیله تقرب انسانها به خدا و مأنوس شدن آنها با یکدیگر.
مایه اوج گیری محبت و رشد خیرخواهی و عمیقتر شدن پیوندهای میان آحاد مردم.
روزه وقتی کامل میشود که در مسیر علقههای مختلف بین آدمها با هر درجه و مرتبهای و نیز با هر پیوند و رابطه ای، در هر مقیاس و مختصاتی.
روزه آمده تا صافی رابطه ها و قدرتمندترشدن عاطفه ها باشد.
روزه وسیلهای است برای محکم تر شدن علاقه و مودتی که بایستی میان خدا و بندگانش باشد.
انسان در زندگی اش روابط گوناگونی را تجربه میکند. روابط نسبی، سببی، عاطفی، فردی و اجتماعی.
از رابطه با پدر و مادر گرفته تا رابطه با دوست، از پیوند خانوادگی گرفته تا روابط کاری.
و روزه داری واقعی تعمیق گر همه این روابط در بهترین و زیباترین حالت خویش است.
بر همین اساس حقیقت و جامعیت روزه داری ارتباط مستقیمیبا نوع رابطه انسان با امام، مولا، همسر و پدر و مادر خویش دارد.
آری؛ حقیقت روزه برای تعمیق روابط انسان با دیگران است و وقتی این رابطه در ظلمت غفلت و گسستگی، گرفتار آمده باشد، روزه کامل نیست و نقصان آن بر هم زننده انتظام عبادی و بالتبع عدم حصول نتیجه درخور برای آن روزه دار است.
انسان وقتی میتواند به حقیقت و جامعیت روزه داری نائل آید، که رابطه اش ذیل عبودیت الهی با مقام امامت و ولایت جامعه مسلمین، و نیز همسر و والدینش که هریک نقشی بیبدیل و تأثیری کمنظیر در ابعاد مختلف زندگی او دارند، به معنای حقیقی کلمه به راستی و درستی شکل گرفته باشد و رضایت اینان را تحت لوای رضایت حضرت حق، تدارک و تأمین نموده باشد.
آنگاه است که می تواند قدم در میدان صیام گذارد و با شیطان نفس به مصاف برخیزد؛ زمانی که مسلح به سلاح ایمان و ارتباط مومنانه با سه ضلع هرم زندگیش شده و آماده مقابله با همه دشمنان بندگی و آزادگی اش باشد.
آری؛ بر مبنای این حدیث شریف و به بیان امام محمدباقر(ع) روزه این افراد کامل نیست:
کسى که امام خویش را نافرمانى کند
چرا که در این صورت چنین فردی در زنجیره ولایت پذیری و قوام بخشی به وحدت جامعه اسلامیبه قدر خویش خلل و نقصان پدید آورده و چگونه می تواند در عداد روزه داران واقعی باشد، کسی که خسران جامعه اسلامی و گسستگی پیوند آن را حتی در حد خویش به مثابه دانه ای از تسبیح اتحاد مسلمین موجب شده است.
زنى که اطاعت شوهر نکرده تا اینکه توبه کند
چرا که چنین کسی هویت کانون مهم و رکین اجتماع یعنی خانواده را با این عمل خویش نشانه رفته و چطور می تواند در شمار روزه داران درآید در حالی که سقف حیات را در بستر خانواده که مهم ترین مرکز ثقل اجتماع است دچار خلل نموده.
فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود
دین و آئین ما در اهمیت حقوق والدین و اولویت محبت، توجه و اکرام آنان هیچ گفته و دستوری را دریغ نورزیده تا آنجا که اطاعت از پدر و مادر را همردیف اطاعت الهی آورده و خواستار آن شده است.
تعبیر معروف قرآن کریم که حتی از گفتن «اف» بر پدر و مادر هم باید برحذر بود، گویا و جویای این حقیقت ناب و تابناک است که تضمین کننده حیات نیکو و عاقبت خیر برای فرزندان، فرمانبری، محبت و مهر به والدین است.
و روزه و روزه داری در این منظومه منتظم و نگرش مبتنی بر رعایت حقوق ارکان مختلف اجتماع اسلامی و بنیان آن یعنی خانواده است که شکل حقیقی و هویت واقعیش را مییابد و نزج میگیرد.
آری؛ روزه و روزه داری مایه الفت و تسکین روح و روان آدمی است. وسیله تقرب انسانها به خدا، مأنوس شدن آنها با یکدیگر، مایه اوج گیری محبت و رشد خیرخواهی و عمیق تر شدن پیوندهای میان مردم است.
و چه زیبا، خواستنی و باطراوت است ماه میهمانی خدا، با این همه مواهب سترگ و شگرفش.
باشد که ما نیز از جرعه نوشان این چشمه زلال و مصفا باشیم و کام دلمان را با شراب طهورش رنگ و رویی دیگر بخشیم.
آمین!