گذشت و عفوی که مؤمن باید خود را بدان مزین سازد، یکی از بزرگترین کمالات انسانی است.
در زندگی اجتماعی میان افراد کدورتهایی پدید میآید که اگر تداوم یابد اجتماع انسانها را دچار روابط تیره، سردی، تفرقه و خشونت خواهد کرد.
پیامبر خدا(ص) درباره اثر گذشت کردن در جلب دلها به مردی که از خدمتکاران خود نزد ایشان شکایت کرد، فرمودند: “از آنها گذشت کن، تا بدین وسیله دلهایشان را با خودت آشتی دهی. عرض کرد: ای رسول خدا! آنها در بیادبی متفاوتند. حضرت فرمود: نسبت به آنان گذشت داشته باش و آن مرد اطاعت کرد۱”.
همچنین امام صادق(ع) سه چیز را از خصلتهای ارزشمند دنیا و آخرت معرفی میکنند و میفرمایند: “بخشودن کسی که به تو ستم کرده است، پیوستن به کسی که از تو بریده است و بردباری ورزیدن، هر گاه نسبت به تو رفتار جاهلانهای شود۲”.
اما در دو حدیث از امام علی(ع) از گذشتهای نابجا سخن گفته شده که حضرت میفرمایند: “گذشت به همان اندازه که شخص بزرگوار را درست میکند، شخص فرومایه را تباه میگرداند۳”.
ایشان همچنین فرمودند: “به نیکی پاداش ده و از بدی درگذر، به شرط آن که به دین لطمهای نزند، یا در قدرت اسلام ضعفی پدید نیاورد۴”.
منابع
۱- مستدرک الوسائل: ۹ / ۷ / ۱۰۰۴۱ منتخب میزانالحکمه: ۳۸۸
۲- الکافی: ۲ / ۱۰۷ / ۳ منتخب میزانالحکمه: ۳۸۸
۳- کنزالفوائد للکراجکی: ۲ / ۱۸۲ منتخب میزان الحکمه: ۳۸۸
۴- غررالحکم: ۴۷۸۸ منتخب میزان الحکمه: ۳۸۸
رجا