بازی‌های رایانه‌ای؛ خطری که هنوز هم رهبر انقلاب را نگران می‌کند

دو حالت (سرگرمی و آموزشی بودن و نگرانی‏‌های اخلاقی) که در بازی‌های ویدیویی وجود دارد، درگیری‌های روانی عمیقی را موجب می‏‌شود.

نبرد برای تصرف قلب‌ها و ذهن‌ها شاید معنای تام و کامل جنگ نرم باشد که بی‌شک نسبت به جنگ‌های نظامی و اقتصادی از پیچیدگی و دشواری بیشتری برخوردار است. تا سال‌ها پیش اگر هدف از جنگ‌های نظامی تصرف یک منطقه جغرافیایی بود امروز دیگر نه سرزمین بلکه تک تک افراد همان منطقه جغرافیای مورد هدف هستند.

امروزه مهمترین پایگاه جنگ نرم مدیوم سینما و رسانه تعریف شده که هر یک از این‌ها به شاخه‌های متعددی تقسیم بندی می‌شوند. برای نمونه رسانه ها به مجموعه های فراگیری [محلی، منطقه ای، ملی، بین المللی]، اعتبار [سفید، خاکستری، سیاه] و وسیله ارتباطی [مطبوعات، سایت ها، رادیو و تلویزیون] تقسیم بندی می‌شوند و شناخت هر عرصه در تئوری جنگ‌ها بسیار با اهمیت است.

با توجه به اهمیت سینما و رسانه در شکل دهی آراء و نظرات مردمی، مورد توجه ارکان‌های قدرت واقع شده است بطوری که باراک اوباما [ رئیس جمهوری آمریکا] در دیدار از کمپانی دریم ورکس درباره اهمیت هالیوود برای ایالت متحده آمریکا این را بطور آشکارا می‌گوید که:« ساخت فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی یکی از دلایلی است که آمریکا قدرت جهانی عمده ای است … میلیون ها شهروند کشورهای دیگر که هرگز پایشان به آمریکا نرسیده، از همین تولیدات بصری آموخته‌اند که شیوه مدارا و همزیستی با آنان که رنگ و نژادشان با آنها متفاوت است، چگونه است.» یا مهمترین عاملی که باعث شده است.

روبرت مرداک [Rupert Murdoch] یکی از تاثیر گزارترین افراد در سطح جهانی باشد ، مالکیت بر شرکت اخبار [News Corporation] و وجود رسانه هایی چون فاکس نیوز[Fox News] ، اسکای نیوز [Sky News]،روزنامه وال استریت ژورنال [The Wall Street Journal] و… می‌باشد.

در اینکه کدام یک یعنی سینما یا رسانه از تاثیر گزاری بیشتری برخوردار است و در جنگ نرم از اهمیت بیشتری برخوردار است اختلاف نظر وجود دارد اما احمد قدیری ابیانه [کارشناس مسائل رسانه و سفیر سابق جمهوری اسلامی در مکزیک] در کتاب تکنیک های عملیات روانی در حوزه رسانه و خبر در اهمیت رسانه ها در دنیای امروز اینگونه می نویسد که: “همان طور که می‌دانیم هر چند سینما نقشی اساسی در مقوله جنگ نرم دارد اما کارکرد آن به دلایلی چون پروسه طولانی ساخت و عدم پرداخت مستقیم به مسائل روز تنها معطوف به زیرساخت های فکری است.”

اما همانطور که در بالا ذکر شد جنگ نرم دارای پایگاه های است که به مرور زمان تغییر پیدا می‌کنند، درست است که در دنیای امروز سینما و رسانه از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است اما سینما و رسانه برای عصر امروز است و تا چند سال آینده دیگر کارایی لازم را نخواهد داشت و جایگاه خود را به بازی های رایانه ای [Game] خواهد داد.

بی شک نقش بازی های رایانه ای در جنگ نرم نسبت به سینما و تلویزیون پیچیده تر می‌باشد چرا که در بازی های رایانه ای مخاطب خود به عنوان بازیگر است و اجرای تاکتیک ها نیز بر عهده مخاطب است.

از دیگر نکات درباره بازی‌های رایانه‌ای این است که بر مجموع گسترده‌ای از افراد از هر طیف‌، سن، جنسیت و شغلی تاثیر می‌گزارد و نسبت میزان زمان استفاده از آن خیلی بیشتر از تلویزیون و سینما می‌باشد چرا که در سینما یک فیلم سینمایی از شما تنها ۲ ساعت وقت بگیرد اما در بازی های رایانه این زمان چندین برابر می‌شود و در این درحالی است شما در سینما تنها بیننده هستید در حالی که در بازی های رایانه ای شما یک فعال و بازیگر هستید.

ماهنامه پرسمان در شماره ۱۱۰ خود درباره تهدیدات و فرصت های بازی رایانه‌ای توضیح می دهد که: “دو حالت (سرگرمی و آموزشی بودن و نگرانی‏‌های اخلاقی) که در بازی‌های ویدیویی وجود دارد، درگیری‌های روانی عمیقی را موجب می‏‌شود؛ اما در این جریان فکری، عنصر خشونت در بازی، مسائل جنسی و مرگ را به هم مرتبط ساخته است و هدف، پیروزی، نابودی دشمن و غلبه بر مشکلات و مسائل داخل بازی است؛ این گونه نمایش‌ها، اصول اخلاقی خاصی را به فرد دیکته می‌کند و او آنها را در زندگی خود حاکم می‏‌کند، یعنی هدف، تنها آخر کار و اخر بازی نیست؛ بلکه هدف در حین بازی به شما القا می‏ شود.”

لازم است در اینجا ذکر شود که در برخی از بازی های رایانه ای شما به مبارزه با کشورها و گروه های اسلامی می‌روید. ویژگی مشترک این بازی ها استفاده از نمادها و سمبل های اسلامی است. نمایش مکان های منقش به تصاویر اسلامی، استفاده از رنگ سبز برای نمایش تروریست ها، استفاده از مکان های مذهبی مسلمانان مانند مسجد که از محل های تجمع تروریست ها معرفی می‌کند. استفاده از صدای عربی و فارسی برای بیان زبان تروریست ها، استفاده از صدای پس زمینه مانند صدای صلوات و پخش آیات قرآن و اذان و … نیز از دیگر ویژگی های این بازی های رایانه ای می‌باشد.

البته لازم است بدانیم که این روند نیز هم اکنون شروع شده است و جالب آنکه رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با اعضای شورای فرهنگی انقلاب اسلامی در اذر ماه۹۲ به این نکته اشاره می‌کند و تذکر می دهد که: «واقعیتی که سال ها قبل درباره تهاجم فرهنگی، آن را گوشزد می‌کردم هم اکنون، عینیات انکار ناپذیری یافته است… برخی بازی های رایانه ای و اسباب بازی های وارداتی را از جمله مصداق هایی است که در ترویج رفتار و سبک زندگی غربی در ذهن کودکان، نوجوانان و جوانان ایرانی تأثیرگذاری می‌کند. »

مشرق