امام عسکری علیه السلام را به جهت اینکه در میان پادگان نظامی در شهر سامرا به اقامت مجبور کرده بودند «عسکری» میگویند. شیخ صدوق می فرماید: «إِنَّ الْمَحَلَّهَ الَّتِی یَسْکُنُهَا الْإِمَامَانِ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ علیهم السلام بِسُرَّ مَنْ رَأَى کَانَتْ تُسَمَّى عَسْکَرَ فَلِذَلِکَ قِیلَ لِکُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا الْعَسْکَرِیُّ؛ (۱) [از اساتیدم (رض) شنیدم که می فرمود:] محلّه ای که این دو امام همام (علی بن محمد و حسن بن علی علیه السلام در سرّ من رأی مسکن قرار داده بودند، به عسکر موسوم بود. از این رو، به هر یک از این دو بزرگ بود. به هر یک از این دو بزرگوار عسکری گفته شد.
یکی از خاطرات آن دوران را با هم می خوانیم:
«محمد بن اسماعیل» میگوید: «علی بن نارمش که دشمن ترین افراد نسبت به اولاد علی بن ابی طالب علیه السلام بود، موظف به زندانبانی امام حسن عسکری علیه السلام شد. به او دستور دادند که هر چه می توانی بر او سخت بگیر؛ اما بیش از یک روز نگذشت که احترام و بزرگداشت آن حضرت در نظر او به جایی رسید که در برابر امام عسکری علیه السلام چهره برخاک میگذاشت و دیده از زمین برنمی داشت. و وقتی از نزد او خارج شد، بصیرت او به آن حضرت از همه بیش تر و ستایشش برای او از همه نیکوتر بود.» (۲)