به گزارش موعود، سوار شدن بر خودروهای چند میلیارد تومانی و به نمایش گذاشتن حرکات ماجراجویانه از ناهنجاری های اجتماعی به شمار می رود که در سالیان اخیر میان برخی از طیف های اجتماعی باب شده است.
دور دور خودروها و یا نمایش ثروت از سوی افراد تازه به دوران رسیده، زنگ هشداری است که موید بیشتر شدن فاصله طبقاتی در مقایسه با گذشته است، حداقل اینکه در ظاهر می توان فاصله اشاره شده را به نحوی بارز و ملموس تر مشاهده کرد.
هر آنچه فاصله و شکاف طبقاتی افزایش یابد به همان میزان آسیب های اجتماعی سیر صعودی به خود میگیرد و به تعبیری می توان گفت شکاف و فاصله ایجاد شده با بزه، طلاق، اعتیاد، سرقت، درگیری ها و خشونت های کلامی و فیزیکی، مشکلات روحی، روانی و… پر میشود.
مریم جهان خواه جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در خصوص این پدیده نوظهور اظهار کرد:در جامعه ای که شاهد کاهش ازدواج، افزایش طلاق، کاهش فرصت های شغلی و معضلات اینچنینی هستیم، حرکت خودروهای چند میلیارد تومانی در سطح شهر ها از مظاهر تبعیض و خود نمایی است.
وی افزود:در شرایطی که برخی برای گذران عمر و تامین معیشت در پی شغل های دوم، سوم و چهارم هستند، بدون شک ویراژ و حرکت چنین خودروهایی با قیمت های سرسام آور، آرامش روحی و روانی را از بخش قابل توجهی از افراد جامعه میگیرد.
** جولان خودروهای میلیاردی سرآغاز آسیب های اجتماعی
چندی پیش، حجت الاسلام و المسلمین عباس نصیری فرد، عضو کمیسیون سبک زندگی شورای عالی انقلاب فرهنگی در باره ریشه های شکل گیری نمایش دور دورهای غرور آمیز عده ای از جوانان و نوجوانان در سطح برخی از خیابان های کلانشهرها گفت:در مواجهه با پدیده دور دورهای شبانه خودروهای لوکس، با یک سئوال مهم روبرو هستیم و آن اینکه آیا فردی که با پول و دارایی خویش اقدام به خرید خودرویی لوکس کرده و سوار آن میشود مرتکب عمل خلاف و ناپسندی شده است؟ وآیا این یک ناهنجاری رفتاری است؟در پاسخ باید گفت که در نگاه اول نمی توان چنین عناوینی را برای این رفتارها در نظر گرفت، اما در شرایطی که گاها خودروهای گرانقیمت به ابزاری برای نمایش ثروت مبدل میشوند و عده ای با تکیه بر ثروتِ والدین خویش، مبادرت به تهیه چنین خودروهایی میکند و با حرکت در سطح شهر(دور دورهای شبانه)امنیت برخی معابر پایتخت را به مخاطره می اندازد وعده ای شاهد حرکات و دور دورهای این افراد در خیابان ها هستند، به تبع غبطه می خورند و این مساله به تدریج به سرآغازی برای ظهور و بروز آسیب های اجتماعی مبدل میشود.
فرامرز رفیع پور جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی نیز معتقد است افزایش و رشد نابرابری، موجب تبدیل ثروت به یک ارزش میشود و با تشدید این موضوع، ارزش های مادی در جامعه افزایش مییابد، و تدریجا سطج نیازها نیز ارتقا پیدا میکند و در شرایطی که درآمدهای بسیاری از اقشار جامعه، کفاف رفع و تامین چنین نیازهایی را نمی دهد، راه های رسیدن به اهداف دلخواه مسدود میشود و به تبع کنترل های درونی و بیرونی با ضعف بیشتری مواجه میشود.
وی افزود:در چنین شرایطی، بسترِ رشد و تسریِ آسیب های اجتماعی، خلاف و انحراف هموار میشود و پس از مدتی چنین ناهنجاری هایی به هنجار تبدیل میشود.
** افزایش سطح آگاهی،درک نابرابری را عمیق تر میکند
برخی از کارشناسان وآسیب شناسان مسائل اجتماعی معتقدند بروز چنین پدیده هایی حکایت از نابرابری های اجتماعی دارد که با رژه نوکیسه گان، تشدید میشود.
سعید معیدفر با اشاره به موضوع فوق عنوان میکند:در جوامعی که سطح آگاهی ها افزایش پیدا میکند درک شکاف طبقاتی بیشتر احساس میشود(وبه تبع در چنین شرایطی، اثرات تخریبی آن نیز روبه فزونی می رود).
وی می افزاید:برخی با سوء استفاده از تحریم، رانت و توزیع نامناسب پول، یک شبه به ثروت های بادآورده ای دست یافتند و این در شرایطی است که پیش از این فاقد منزلت اجتماعی بودهاند و با ثروت بادآورده سعی میکنند کمبودها و نداشته های خود را با پول معاوضه کنند.
معیدفر میگوید:عموما افراد نوکیسه پایبندی چندانی به اصول اجتماعی ندارند و تلاش میکنند با اتکای به رژه ثروت، فقدان منزلت اجتماعی خود را پوشش دهند.
** از برازندگی تا سرخوردگی
ضرب المثل داندگی و برازندگی، حکایت از شایستگی ثروت برای ثروتمندان دارد، شکی نیست که ثروت فی النفسه بد و مطرود نیست و اسلام و شریعت پیغمبر(صلی الله علیه وآله)نیز ثروت را نفی نکرده است، اتفاقا یکی از ثروتمندترین زنان عرب خدیجه(سلام الله علیها) بود که به عنوان همسر رسول خدا و یار ویاور پیغمبر(صلی الله علیه وآله) در راه اسلام و در رکاب پیامبر خدمت کرد.
اما روی سخن با نمایش ثروت های مخرب است که باعث سرخوردگی، حقارت و سنگ بنای درگیری ذهنی و روحی بخشی از جامعه میشود.
متاسفانه برخی گمان میکنند که بواسطه برخورداری از ثروت، مجاز هستند مطابق میل خویش به هر نحوی که تمایل دارند، داشته های خود را در ویترین نمایش عمومی قرار دهند، بدون اینکه مسئولیتی در قبال روح، روان و شَانیت دیگر افراد جامعه در خویشتنِ خویش احساس کنند.
لازم به ذکر است هر کسی حق دارد در حریم شخصی و خصوصی خود، مطابق میل و سلیقه خویش(تا آنجا که آسیبی به جامعه و عموم مردم وارد نمیکند)راه و روش زندگی خود با سلیقه شخصی خویش انتخاب کند و خود در روز موعود پاسخگوی انتخاب و راه و روش خود خواهد بود، اما معابر عمومی و خیابان ها، ملک شخصی افراد نیست که با چنین خود نمایی هایی امنیت عمومی جامعه را به مخاطره می اندازد.
نو کیسه گانی که برای توجیه عملکرد مخرب خویش با واژگانی همچون حقوق شهروندی پز روشنفکری می دهند، ظاهرا اشراف و درک صحیحی به حق و حقوق شهروندی ندارند، چرا که فاصله بسیاری است بین حقوق شهروندی و حقوق مصادره به مطلوب شده شخصی !
به تعبیر بزرگی، آزادی آن نیست که هر آنچه میل داریم انجام دهیم، بلکه آزادی آن است که آنچه را که حق داریم انجام دهیم، آیا براستی این حق است که عده ای صرفا به دلیل برخورداری از امکاناتی بیشتر رژه، اشرافیت را به رخ طبقه ضعیف جامعه بِکِشَد.
** انتقاد مقام رهبری از دور دور خودروهای میلیاردی
عمق تاثیر مخرب نمایش این مظاهر متحرک تجملاتی در خیابان های سطح شهر انتقاد مقام رهبری را نیز به همراه داشت.
ایشان چندی پیش در دیدار با فرماندهان نیروی انتظامی نسبت به این دوردورهای شبانه هشدار دادند و فرمودند: “من شنیدم که گاهی اوقات در بعضی از خیابان ها، این جوان هایی که مست ثروتند، مست غرور ثروت، سوار ماشین های آنچنانی میشوند ودر خیابان بنا میکنند به جولان دادن به رفت و آمد کردن، این ها هم نا امنی است، بایستی در قبال هر نوع نا امنی برنامه داشت و حرکت کرد و کار کرد “.
بنا به تاکید رهبر فرزانه انقلاب، اینها نیز ابعاد دیگری از امنیت است که برای تامین آن باید تدابیر و تمهیدات لازم اتخاذ و اندیشیده شود.
**چه باید کرد؟
بطور یقین،مهار و کنترل چنین رفتارهایی نیازمند برنامه ریزی ها ومطالعات کارشناسانه دقیق است.
بی تردید در کوتاه مدت، برخوردهای سلبی لازمه مهار این ناهنجاری ها به شمار می رود تا در فضایی آرام تر بتوان نسبت به رفع و دفع چنین معضلاتی اقدام کرد.
خوشبختانه با هشدار مقام معظم رهبری تب و تاب دور دورهای خودروهای میلیاردی تا حدودی کاهش پیدا کرد، اما به تعبیر معظم له باید در حوزه هایی که ایجاد نا امنی میکند، کار کرد و برنامه داشت.
می طلبد در چنین شرایطی، اندیشمندان و متولیان ذیربط با هم افزایی مضاعف نسبت به تدوین برنامه های زیر بنایی اقدامات لازم را عملیاتی کنند.
قاعدتا نسخه کلی که برای چنین معضلاتی پیچیده میشود به کاهش و رفع فاصله طبقاتی معطوف میشود که با سیاست گذاری های کلان اقتصادی محقق میشود، اما در کنار آن نباید از اقدامات فرهنگی و آموزشی چشم پوشید.
برخی معتقدند باید مسیر ورود خودروهای لوکس اشرافی بسته شود، اما چنین راهکار هایی منتج به نتیجه نشود، زیرا نوکیسه گان از هر فرصتی برای خود نمایی استفاده میکنند، امروز با خودروهای میلیاردی، فردا با ساعت های میلیاردی و روز دیگر با دیگر مظاهر تجملاتی، خواسته یا ناخواسته سرخوردگی طبقات ضعیف جامعه را فراهم میکنند و مهار چنین ناهنجاری هایی مستلزم برنامه ریزی های هوشمندانه در ابعاد گوناگون است که با همفکری و هم نوایی نخبگان حوزه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تربیتی و اجرایی میسر خواهد شد.
در آخر ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که نمی توان هر شخص و گروهی که از تمکن مالی برخوردار است را به تیغ نقد نو کیسگی کشید، زیرا چه بسیار افرادی هستند که با تلاش و زحمت و البته انتخاب را صحیح و بهره مندی از هوش، مدیریت و زکاوت اقتصادی، به توانمندی مالی رسیدهاند و حق دارند از دستاورد خویش برای تامین رفاهیات خود بهره بَرَند، نمونه هایی که در جامعه بسیارند و البته با رعایت قواعد اجتماعی و هنجار های مرسوم پذیرفته شده به زندگی مرفه خود ادامه می دهند، بدون اینکه اسباب زحمت روحی روانی و اجنماعی دیگر طبقات و طیف های اجتماعی شوند .
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان