آیا برائت از مشرکان زمان و مکانی خاص دارد؟
پاسخ :
بى تردید، برائت از مشرکان، هیچ محدودیتى از نظر زمان و مکان ندارد و بر همه مسلمانان، واجب است که در هر زمان و در هر مکان که ضرورت داشته باشد، به صورت انفرادى و اجتماعى، برائت خود را از مشرکان، اعلام نمایند. البته در صورتى که ولىّ امر مسلمانان، زمان و مکان و شکل خاصّى را براى انجام دادن این فریضه تعیین کند، اطاعت ولىّ امر نیز واجب مى گردد .
ولى مسئله مهم این است که کدام مکان و کدام زمان، براى اظهار برائت عمومى مسلمانان جهان از مشرکان، مناسب تر و ثمربخش تر است؟ بى تأمّل مى توان گفت که خانه توحید، شایسته ترین مکان و موسم حج، بهترین زمان براى اظهار برائت مسلمانان جهان از شرک و مشرکان است. امام خمینى قدس سره در این باره مى فرماید :
«کدام خانه اى سزاوارتر از کعبه و خانه أمن [۱] و طهارت [۲] و ناس [۳] که در آن، به هر چه تجاوز و ستم و استثمار و بردگى و دونْ صفتى و نامردمى است، عملاً و قولاً، پشت شود و در تجدید میثاق «أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ» ، [۴] بتِ آلههها و اربابان «مُّتَفَرِّقُونَ» شکسته شود و خاطره مهم ترین و بزرگ ترین حرکت سیاسى پیامبر صلى الله علیه و آله در «وَأَذَ نٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِى إِلَى النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الأَْکْبَرِ…» [۵] زنده بماند و تکرار شود؛ چرا که سنّت پیامبر صلى الله علیه و آله و اعلان برائت، کهنه شدنى نیست و نباید تنها اعلان برائت، به ایّام و مراسم، منحصر شود، که باید مسلمانان، فضاى سراسر عالم را از محبّت و عشق نسبت به ذات حق و نفرت و بغضِ عملى نسبت به دشمنان خدا، لبریز کنند….
و چه بسا جاهلان متنسّک، بگویند که قداستِ خانه حق و کعبه معظّمه را به شعار و تظاهرات و راه پیمایى و اعلان برائت، نباید شکست و حج، جاى عبادت و ذکر است، نه میدان صف آرایى و رزم! و نیز چه بسا عالمان متهتّک، القا کنند که مبارزه و برائت و جنگ و ستیز، کار دنیاداران و دنیاطلبان بوده است و ورود در مسائل سیاسى، آن هم در ایّام حج، دونِ شأن روحانیون و علما مى باشد! ـ که خودِ این القائات نیز، از سیاست مخفى و تحریکات جهان خواران به شمار مى رود ـ ….
به هر حال، اعلان برائت در حج، تجدید میثاق مبارزه و تمرین تشکّل مجاهدان براى ادامه نبرد با کفر و شرک و بت پرستى هاست و به شعار هم خلاصه نمى شود؛ که سرآغاز علنىْ ساختنِ منشور مبارزه و سازماندهى جنود خدا در برابر جنود ابلیس و ابلیسْ صفتان است و از اصول اوّلیه توحید به شمار مى رود. و اگر مسلمانان، در خانه ناس و خانه خدا، از دشمنان خدا اظهار برائت نکنند، پس در کجا مى توانند اظهار نمایند؟! و اگر حرم و کعبه و مسجد و محراب، سنگر و پشتیبان سربازان خدا و مدافعان حرم و حرمت انبیا نیست، پس مأمن و پناهگاه آنان در کجاست؟!
خلاصه، اعلان برائت، مرحله اوّل مبارزه [است] و ادامه [دادن] آن مراحل دیگر [نیز ]وظیفه ماست و در هر عصر و زمانى، جلوه ها و شیوه ها و برنامه هاى متناسب خود را مى طلبد و باید دید که در عصرى همانند امروز ـ که سران کفر و شرک، همه موجودیت توحید را به خطر انداختهاند و تمامى مظاهر ملّى، فرهنگى، دینى و سیاسى ملّت ها را بازیچه هوس ها و شهوت ها نمودهاند ـ چه باید کرد.
آیا باید در خانه ها نشست و با تحلیل هاى غلط و اهانت به مقام و منزلت انسان ها و القاى روحیّه ناتوانى و عجز در مسلمانان، عملاً شیطان و شیطانْ زادگان را تحمّل کرد و جامعه را از وصول به خلوص ـ که غایت کمال و نهایت آمال است ـ، منع کرد و تصوّر نمود که مبارزه انبیا با بُت و بت پرستى ها، منحصر به سنگ و چوب هاى بى جان بوده است و ـ نعوذ باللّه ـ پیامبرانى چون ابراهیم علیه السلام در شکستن بت ها پیشْ قدم [بودهاند]، و اما در مصاف با ستمگران، صحنه مبارزه را ترک کردهاند؟! و حال آن که تمام بت شکنى ها و مبارزات و جنگ هاى حضرت ابراهیم علیه السلام با نمرودیان و ماه و خورشید و ستاره پرستان، مقدّمه یک هجرت بزرگ [است]، و همه آن هجرت ها و تحمّل سختى ها و سکونت در وادىِ «غَیْرِ ذِى زَرْعٍ» [۶] و ساختن بیت و فدیه اسماعیل علیه السلام، مقدّمه بعثت و رسالتى است که در آن، ختم پیام آوران، سخن اوّلین و آخرینِ بانیان و مؤسّسان کعبه را تکرار مى کند و رسالت اَبدىِ خود را با کلام اَبدىِ «… وَإِنَّنِى بَرِىءٌ مِّمَّا تُشْرِکُونَ» [۷] ابلاغ مى نماید، که اگر غیر از این، تحلیل و تفسیرى ارائه دهیم، اصلاً در زمان معاصر، بُت و بت پرستى وجود ندارد . و راستى، کدام انسان عاقلى است که بت پرستى جدید و مدرن را در شکل ها و افسون ها و ترفندهاى ویژه خود، نشناخته باشد و از سلطه اى که بتْ خانه هایى چون کاخ سیاه! بر ممالک اسلامى و خون و ناموس مسلمین و جهانِ سوم پیدا کردهاند، خبر نداشته باشد؟!». [۸] [۱] ر.ک: بقره: آیه ۱۲۵ .
[۲] ر.ک: حج : آیه ۲۶. [۳] ر.ک: آل عمران: آیه ۹۶. [۴] ر.ک: اعراف: آیه ۱۷۲ . [۵] توبه: آیه ۳ . [۶] ابراهیم: آیه ۳۷ . [۷] انعام: آیه ۱۹. [۸] گوشه هایى از پیام امام خمینى قدس سرهبه زائران خانه خدا، در ذى حجّه سال ۱۴۰۷ ق (تابستان ۱۳۶۴ ش).