چرا آثار شگفت توسّل، کمتر از گذشته مشهود است؟

توسّل به اهل‌بیت(ع)، یکی از موانع سقوط و نیز یکی از عوامل رستگاری انسان به شمار می‌رود و عاقبت آدمی را ختم به خیر می‌کند. همچنین توسّل، آثار و برکات فراوان دیگری نیز دارد که شرح آن در این مجال نمی‌گنجد.

سؤالی که در این زمینه، به ذهن انسان خطور می‌کند، این است که چرا با وجود برکات فراوان توسّل، آثار ارزشمند آن، در زمان حاضر کمتر از گذشته مشاهده می‌شود؟ در زمان‌های قبل، مجالس عزاداری، بسیاری از دردهای بی‌درمان را شفا می‌داد. مردم به طور جدّی به اهل بیت(ع)، متوسّل می‌شدند و نتیجه جدّی هم می‌گرفتند که نمونه‌های عینی آن فراوان است.
امّا متأسّفانه در زمان حاضر، آثار توسّل کمتر مشهود است. البتّه آثار اصلی و اساسی توسّل، همچنان وجود دارد و موجب حفظ مردم از بلاهای گوناگون می‌شود؛ ولی باید ببینیم چرا اثرگذاری مجالس عزاداری، مثل سابق نیست؟ چرا با وجود این‌گونه توسّلات، مردم گرفتارند و دردهای ناعلاج، شیوع فراوانی دارد؟
طبق تصریح «قرآن کریم»، گناه اجتماعی، مانع بزرگی برای نزول رحمت پروردگار متعال به شمار می‌رود. بر این اساس، ملّت گناه‌کار، لیاقت برخورداری از برکات ناشی از توسّل را ندارند و به ناچار باید عذابی که در اثر رواج گناه فراهم کرده‌اند، بچشند.
«ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذیقَهُمْ بَعْضَ الَّذی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ؛ ۱
به سبب آنچه دست‌های مردم فراهم آورده، فساد در خشکی و دریا نمودار شده است، تا [سزای‏] بعضی از آنچه را که کرده‏اند به آنان بچشاند، باشد که بازگردند.»
مفاسد اجتماعی در اثر رواج گناه و کردار ناشایست در جامعه ظهور می‌یابد و موجب پدید آمدن دلهره، اضطراب خاطر و نگرانی در بین مردم می‌شود. شیوع فساد و ترویج فحشا، گرفتاری و عذاب دنیا و آخرت را به همراه خواهد داشت و عواملی همچون توسّل نیز با کارآیی شگفت‌انگیزی که دارد، مانع آن عذاب دردناک نخواهد شد.
«إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ‏ الْفاحِشَهُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ؛ ۲
کسانی که دوست دارند زشتکاری در میان آنان که ایمان آورده‏اند، شیوع پیدا کند، برای آنان در دنیا و آخرت، عذابی پردرد خواهد بود و خدا[ست که‏] می‏داند و شما نمی‏دانید.»
بی‌بند و باری، بی‌حیایی، بی‌عفّتی و بی‌غیرتی در کوچه و بازار مسلمانان، نفوذ غنا، موسیقی و فیلم‌های مبتذل در خانه‌ها، رواج ربا، رشوه و حیله‌گری در امور اقتصادی و فراموش شدن فضایلی همچون صداقت و امانت‌داری، تأثیر بسزای توسّل را محو می‌نماید. در روایات آمده است که ملائکه در خانه‌ای که آلات موسیقی یا شراب یا آلات قمار در آن وجود داشته باشد، وارد نمی‌شوند، دعای اهل آن خانه مستجاب نمی‌گردد و آن خانه و اهل آن برکت ندارند. وقتی موسیقی و غنا و بالأخره زد و بند شهوت، از طریق ماهواره یا تلویزیون و نظایر آن، خانه یا جامعه‌ای را فرا بگیرد، هنگامی‌که ربا، با چنگ زدن به حیله‌های شرعی، جایز شمرده شود و درآمد افراد بر ربا دادن یا رباگرفتن استوار باشد، اختلاف در جامعه فراگیر می‌شود، برکت از اموال مردم می‌رود، دعای افراد مستجاب نشده و توسّل نیز تأثیر بسزا نخواهد داشت. مردم در چنین وضعیتی پول و درآمد دارند؛ امّا پول آنان برکت ندارد و صرف گناه و تجمّل‌گرایی می‌شود و پروردگار عالم آن جامعه را غضب می‌کند.
در واقع، رحمت امام حسین(ع) و برکات عزاداری و توسّل نیز از ملّتی که مرتکب گناهان اجتماعی شده و امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند، قطع می‌شود. جامعه‌ای که افراد آن به نماز اهمیّت ندهند و به همدیگر رسیدگی نکنند، دروغ، ریا و تظاهر در بین آنان رایج باشد، ایثار، گذشت، صداقت، امانت‌داری، وفای به عهد و سایر فضایل حسنه اخلاقی را فراموش کرده باشند و به رذایل ناپسند اخلاقی رو آورده باشند، آن جامعه نمی‌تواند از آثار توسّل و از رحمت اباعبدالله الحسین(ع) بهره‌مند گردد. در واقع چنین ملّتی یک سدّ محکم در برابر نزول رحمت الهی ساخته‌اند و اجازه نمی‌دهند برکات ناشی از توسّل، از آن سد عبور کند.

پی‌نوشت‌ها:
۱. سوره روم، آیه ۴۱.
۲. سوره نور، آیه ۱۹.

برگرفته از سلسله دروس اخلاق حضرت آیت الله مظاهری.