هر چند با برداشته شدن مرزهای اقتصادی و افزایش همکاریهای بازرگانی تقریبا دیگر کشوری را نمیتوان پیدا کرد که تمامی محصولات مورد نیازش را خود تولید و به صورت کلی از واردات اجتناب کند، اما هنوز هم واردات با وابستگی ارتباط تنگاتنگی دارد، به این معنا که وارد کردن محصولات مختلف اعم از محصولات صنعتی یا دارو و اقلام غذایی نوعی وابستگی به وجود میآورد.
هر چند با برداشته شدن مرزهای اقتصادی و افزایش همکاریهای بازرگانی تقریبا دیگر کشوری را نمیتوان پیدا کرد که تمامی محصولات مورد نیازش را خود تولید و به صورت کلی از واردات اجتناب کند، اما هنوز هم «واردات» با «وابستگی» ارتباط تنگاتنگی دارد، به این معنا که وارد کردن محصولات مختلف اعم از محصولات صنعتی یا دارو و اقلام غذایی نوعی وابستگی به وجود میآورد.
روزنامه آرمان: هر چند با برداشته شدن مرزهای اقتصادی و افزایش همکاریهای بازرگانی تقریبا دیگر کشوری را نمیتوان پیدا کرد که تمامی محصولات مورد نیازش را خود تولید و به صورت کلی از واردات اجتناب کند، اما هنوز هم «واردات» با «وابستگی» ارتباط تنگاتنگی دارد، به این معنا که وارد کردن محصولات مختلف اعم از محصولات صنعتی یا دارو و اقلام غذایی نوعی وابستگی به وجود میآورد.
وابستگی اقتصادی قابل رفع است، یعنی حتی اگر کشوری به محصولات وارداتی وابستگی اقتصادی پیدا کند با برنامهریزی چندساله میتواند این وابستگی را از بین ببرد، اما زمانی که واردات جز وابستگی و زیان اقتصادی خسارتهای دیگری به بار بیاورد مشکل دو چندان میشود. در سالهای اخیر بیشتر تعبیر «بیوتروریسم» را میشنویم.
به گزارش آرمان، این اتفاق میتواند از طریق واردات محصولات غذایی آلوده یا حداقل غیر استاندارد رخ دهد. به ویژه اکنون که بحث محصولات تراریخته نیز مطرح است، برخی کشورها از این طریق به تولید انبوه محصولات کشاورزی یا دامی پرداخته و محصولات خود را به اقصی نقاط جهان صادر میکنند. استفاده از این محصولات در کشورهای مقصد میتواند در کوتاه و بلندمدت به بیماریهای مختلف و حتی شیوع بیماریهای خاص دامن بزند.
بخشی از خطرات محتمل محصولات تراریخته مربوط به پدیدهای تحت عنوان بیوتروریسم میشود. بیوتروریسم، روشهای مختلف ترور به کمک عوامل زنده یا محصولات آنها مثل باکتری، قارچ، ویروس و سم است که نه تنها با اهداف آلوده کردن انسان بلکه برای آلوده سازی و بیمار کردن دامها و گیاهان نیز انجام میشود. بر همین اساس و با در نظر گرفتن پتانسیل علومی چون زیست فناوری و ژنتیک برای رسیدن به اهداف تروریستی نباید احتمال چنین خطراتی را نیز بی مورد شمرد. مخالفان واردات محصولات تراریخته اظهار می کنند که با توجه به نفوذ صهیونیسم و عوامل وابسته به آن در شرکتهای صاحب تکنولوژی بزرگ در زمینه زیست فناوری، این شرکتها در صدد تولید محصولات تراریختهای هستند که به طرق مختلف جنبه های متفاوت امنیت ملی در ایران را دچار تزلزل کنند. از جمله راههای اختلال در امنیت ملی ایران از طریق بیوتروریسم می تواند واردات و کشت ارقام تراریخته ای باشد که حاوی ژن مربوط به سموم بیماریزای انسان و دام هستند و یا باعث آلوده شدن و از بین رفتن ارقام بومیشده و اقتصاد بومی از طریق نیازمندسازی ایران به واردات دائمی محصولات تراریخته دچار ضعف و بیماری میشوند.
واردات خرماهای آلوده از عربستان و اسرائیل
اخیرا تلاش عربستان برای واردات خرما به ایران جنجال آفرین شده است، به گونهای که باتوجه به حساسیت موضوع و احتمال آلودگی بهداشتی خرمای کشف شده، نمونه آن برای آزمایش لازم به مرکز بهداشت ارسال شده است. در همین رابطه، روز پنجشنبه هفته گذشته، مدیر کل گمرک گناوه با اشاره به توقیف یک محموله خرمای عربستان گفت: این محموله شامل یکهزار و ۲۳۷ کارتن بوده که هر یک محتوی ۱۲ بسته نیم کیلویی است که به زودی معدوم میشود. منصور بازیار ادامه داد: ماموران گمرک در بندر ریگ به یک لنج باری مشکوک شدند و پس از کنترل اسناد مانیفست این لنج مشخص شد محموله خرما از مبدا یک کشور ثالث به این بندر حمل شده اما محصول کشور عربستان است.
بر اساس این خبر، با توجه به اینکه تمامی اسناد و اطلاعات محمولههای تجاری در حال حاضر در گمرک گناوه از طریق سامانه جامع گمرکی به شیوه الکترونیکی و هوشمند کنترل میشود و ترخیص کالا صرفا پس از اخذ مجوزهای قانونی امکانپذیر است، قاچاقچیان قصد داشتند با استفاده از معافیتهای ملوانی و تحت عنوان کالای ته لنجی این محموله را تخلیه و سپس وارد مناطق عمقی کشور کنند. همچنین پیش از این با هوشیاری ماموران گمرک، ۹ کامیون خرمای آلوده که محصول رژیم صهیونیستی بود در نقطه صفر مرزی توسط ماموران گمرک بازرگان شناسایی، توقیف و پس از اخذ مجوزهای قانونی امحا شده بود. با وجود خطرات و صدمات جبرانناپذیر حملات بیوتروریستی در جوامع مختلف، ترس و واهمه شدیدی که بر جامعه، بیماران، کارکنان بهداشتی و عموم مردم مستولی میشود بسیار وسیع تر از عواقب واقعی آنها است. پاسخهای روانی مردم حادثه دیده ممکن است به صورت وحشت، عصبانیت، نگرانیهای بی مورد در مورد عفونت، ترس از سرایت بیماری، خیالات واهی، جدا شدن از اجتماع و روی آوردن به کارهای غیراخلاقی باشد.
بنابراین در هنگام برنامهریزی جهت آمادگی در برابر حملات بیوتروریستی باید جنبههای روانی مساله و همچنین نحوه جلوگیری از ایجاد واهمه در میان مردم نیز مورد ملاحظه واقع شود. از آنجایی که پیشگیری از وقوع حملات بیوتروریستی با مدیریت بهینه بسیار بهتر و کم هزینهتر از مقابله با تبعات آن است، هدایت صحیح و اصولی نهادهای مسئول منجر به کاهش ابعاد فاجعه در کشور خواهد شد. در حالی که نداشتن راهکارهای مناسب و عدم اجرای صحیح و به موقع سازوکارهای موجود نتایج عکس داشته و در برخی موارد حتی باعث خارج شدن اوضاع از کنترل میشود.
راهکارهای مقابله با بیوتروریسم
ایمنی و سلامت مواد غذایی دریافت شده از اساسیترین موضوعاتی است که در حوزه سلامت و حتی امنیت ملی جوامع مطرح میشود، به گونهای که در صورت نبود توجه کافی به این مقوله، تبعات مستقیم و غیرمستقیم آن کشورها را با مشکلات متعددی روبه رو میسازد. درواقع اگر اهتمام ویژهای به این مقوله مهم در کشورها از جمله ایران صورت نگیرد، هزینههای گزافی از جنبههای مختلف از جمله هزینههای درمانی ناشی از آسیبهای وارد شده به سلامت غذایی بر کشور تحمیل میشود. در این میان، بیوتروریسم که از آن به عنوان شکل چهارم آلودگی نام برده میشود، از جمله آلایندههای عمدی است که از خارج از مرزها و بیشتر از طریق قاچاق مواد غذایی به کشورها وارد میشود. در همین راستا به اعتقاد برخی از کارشناسان، شاید بهترین کار معلق کردن هرگونه استفاده از محصولات تراریخته مشکوک برای مدت محدود باشد. در این بین چاره اساسی کار باید به دست محققان، دست اندر کاران و قانونگذاران سپرده شود.
درواقع به گفته تعدادی از صاحبنظران، با اینکه قانون ایمنی زیستی دید جامعی به این قضیه دارد ولی باید مراحل تایید تا آزاد شدن و مصرف محصولات تراریخته به دقت تدوین شود. باید تعریف واضحی از آلودگی تراریخته ها، بیماری زایی و آلودگی زیستی توسط این محصولات ارائه شود که وظیفه محققان زیست فناوری، زیست شناسی، بهداشت و محیطزیست کشور است. در مرحله بعد سازمانهای مسئول همچون سازمان جهاد کشاورزی، بهداشت و محیطزیست به کمک آزمایشگاهها، مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها وظیفه بررسی محصولات تراریخته را برعهده می گیرند تا در نهایت مجوزی قابل اعتماد برای مصرف محصولات تراریخته تولید شده در داخل و یا محصولات وارداتی صادر شود تا مردم با خیال راحت از تولیدات کشاورزی بهره ببرند.
البته هرچند که مسئولان و دستگاههای نظارتی موظفند به وظایف قانونی خود در مورد اعمال نظارتهای دقیق بر سلامت محصولات داخلی و وارداتی به خوبی عمل کنند، اما مصرفکنندگان نیز باید نسبت به سلامت مواد غذایی مصرفی خود حساسیت داشته باشند و قبل از مصرف از بابت سلامت آن اطمینان حاصل کنند. بهطور کلی محصولات غذایی تولید داخل، دارای پروانه بهرهبرداری، نشان استاندارد و دیگر مجوزهای لازم از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان استاندارد و نهادهای مربوطه هستند.
در واقع وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد به آن دسته از تولیدکنندگان محصولاتی که مراحل نظارت و تایید را طی کرده باشند، اجازه میدهند تا مجوزها و نشانها را روی برچسب کالاها درج کنند. بنابراین مصرفکنندگان باید به این دو نشان توجه کنند و محصولاتی را که از این دو نهاد مجوزهای لازم را کسب کردهاند، با خیال آسوده مصرف کنند اما اگر محصولی این مجوزها را نداشت، باید از مصرف آن دوری کنند.