موعود پایگاه اینترنتی موعود
مجتبى الساده
ترجمه: محمود مطهرى نیا
قرار بر این است در این بخش به بیات حوادث و اتفاقات در آستانه و نزدیکی ظهور اشاره شود تا مومنین با شنیدن این علائم بتوانند راه را تشخیص دهند و در دام مدعیان دروغین نیافتند
بخش اول- علامات پیش از ظهور
احادیثى که حوادث ایام نزدیک به ظهور را ترسیم و محدوده آن عصر را مشخص مى کنند مى توان به چهار قسمت زیر دسته بندى کرد:
۱. عصر ظهور
در برخى از احادیث شریفه ما ویژگى هاى کلى و عمومى ظهور به همراه اشاره اى به برخى جریانات مشخص آن زمان دیده مى شود که از جمله آنها مى توان به حدیث مفصلى که گفتگوى آمیخته باناباورى زیاد سلمان با حضرت رسول (ص) را در مراسم حج بیان مى کند- که در شماره هاى پیشین آوردیم- اشاره کرد.
۲. سال هاى ظهور
احادیثى که به بررسى سال هاى ظهور مى پردازند، حوادث، اتفاقات و نشانه هاى بیشترى را بیان مى کنند و گستره محدودترى را به تصویر مى کشند که از جمله آنها همان علاماتى است که از کتاب الارشاد شیخ مفید در پایان بخش پیشگویى هاى ائمه (ع) آوردیم.
در احادیث دیگر هم چنین آمده است:
امام صادق (ع) فرمودند:
زمانى که مردم در عرفات ایستاده‌اند، وقتى سوارى که بر شترى تیزپا نشسته آنها را از مرگ خلیفه خبردار مى کند و با مرگ او فرج آل محمد (ص) و همه مردم مى رسد. ۱
ابوبصیر مى گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که مى فرمودند:
کسى که مرگ عبدالله را براى من ضمانت کند من هم ظهور قائم را براى او ضمانت مى کنم.
سپس فرمودند:
وقتى عبدالله بمیرد مردم پس از او با کسى متحد نشوند! ان شاءالله و این جریان بدون امامتان آرام نمى شود و حکومت و لطنت سالانه و طولانى مدت از بین مى رود، مدت سلطنت هاى پادشاهان به ماه و روز نمى کشد. پرسیدم: آیا این دوران طول مى کشد؟ فرمودند: «هرگز!» ۲
از امام باقر (ع) نقل شده که فرمودند:
وقتى بنى فلان به خاطر چیزى که میان آنهاست دچار تشتت و اختلاف شدند منتظر فرج باشید و فرج شما جز با اختلاف بنى فلان محقق نمى شود پس آنگاه که گرفتار اختلاف شدند چشم انتظار صیحه اى در ماه رمضان و قیام قائم (ع) باشید که خدا هرچه را بخواهد انجام مى دهد. قائم قیام نمى کند و شما هم آنچه را عاشقش هستید نخواهید دید تا وقتى بنى فلان بر سر آنچه در بینشان است مبتلا به اختلاف و درگیرى شوند و وقتى چنین شد مردم به آنها (ملکشان) طمع مى کنند و وحدت ویکپارچگى ازبین مى رودو سفیانى شورش مى کند. سپس ادامه دادند، بنى فلان بالاخره سلطنت خواهند کرد و پس از پادشاهى، آنها به اختلاف دچار مى شوند و سلطنتشان به باد مى رود و حکومتشان پراکنده و متشتت مى شود … ۳
۳. سال ظهور
در این قسمت احادیث به طور دقیق حوادثى را بیان مى کنند؛ خصوصا در نیمه دوم سال که از شورش سفیانى در رجب شروع مى شود و با نداى آسمانى در ماه رمضان و شهادت نفس زکیه در ۲۵ ماه ذى حجه ادامه مى یابد و به ظهور نور مبارک حضرت مهدى (ع) در عاشورایى که با شنبه مصادف شده است ختم مى شود. این روایات علامت هاى حتمى ظهور را که مدتى پیش از آن واقعه عظیم واقع مى شود در برمى گیرد و از مسلماتى است که به آنها یقین داریم و معتقدیم در مورد آنها بدا ۴ (تقدیم و تاخیر ناشى از برخى علل) رخ نمى دهد. همه مؤمنان لازم است که این نشانه را به خوبى بشناسند و کسانى را که به دروغ ادعاى مهدویت کردند با کمک آنها به راحتى و با قاطعیت تکذیب کنند. پس از وقوع این علائم حتمى است که فرج مؤمنین مى آید و خداوند تبارک و تعالى درد سینه هایشان را شفا داده و پریشانى را از دل هاى ایشان مى زداید.
تمامى ائمه (ع) وقتى که از حضرت مهدى (ع) و علائم ظهور ایشان و نزدیکى قیامشان صحبت مى کرده‌اند در برخى موارد متذکر مى شده‌اند که بعضى از این نشانه ها از حتمیات ظهور است و به طورى که اگر آنها محقق نشده باشند حضرت مهدى (ع) ظهور نخواهند کرد.
۴. نشانه هاى برپایى قیامت
این نشانه ها که عبارتند از خارج شدن جنبنده اى از زمین (دابه الارض) که با مردم صحبت مى کند و طلوع خورشید از مغرب و آتشى که از عمق زمین خارج مى شود و مردم را به سوى محشر و قیامت سوق مى دهد و … از جمله روایاتى که به تبیین آنها مى پردازد این حدیث است که حضرت امیر (ع) فرمودند که حضرت رسول (ص) مى فرمودند:
ده چیز حتما پیش از قیامت خواهد آمد: سفیانى، دجال، دود، جنبنده (دابه)، خروج حضرت مهدى (ع) و طلوع خورشید از مغرب و فرود آمدن عیسى و فرو رفتن زمین در مشرق و فرو رفتن در جزیره العرب و آتشى که از اعماق زمین خارج مى شود و مردم را به سوى محشر سوق مى دهد. ۵
بخش دوم- علامت هاى مخصوص سال ظهور
به زودى به حوادثى که در این سال بروز پیدا مى کند اشاره مى کنیم. سالى که به زودى با نشانه ها و حوادث سال مشرف به ظهور امام بزرگوارمان حضرت مهدى (ع) است همراه خواهیم شد. آن گونه که طبق ترتیب زمانى آنها در روایات معصومین (ع) بیان شده تا به آرزو و هدف خویش نایل شویم مومنان تصورى کلى و فراگیر از این حوادث و نشانه ها وبا علم به اینکه آنها جزء حتمیات هستند داشته باشند. این علائم حتمى آن طور که در روایات زیادى از آنها یاد شده پنج نشانه‌اند؛ امام صادق (ع) فرمودند:
پنج چیز قبل از قیامت قائم (ع) مى باشند: ۱- یمنى ۲- سفیانى ۳- منادى اى که از آسمان ندا مى دهد ۴- فرو رفتن (خسف) در بیابان ۵- کشته شدن نفس زکیه ۶
حوادث سال ظهور بسیار زیادند که به بارزترین و آشکارترین آنها- البته با توجه به ترتیب زمانى آنها به قدرى که با توجه به روایاتى که در دسترس داریم و امکان آن وجود داشته باشد- اشاره مى کنیم. پیش از ورود به بحث لازم است به حوادثى که به طور اجمالى به آنها اشاره شده و به طور کلى و عمومى بر سال ظهور و ویژگیهاى آن دلالت مى کند نظرى بیفکنیم.
۱. فرد بودن رقم سال ظهور
از امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند:
حضرت جز در سال فرد مانند یک، سه، پنج، هفت یا نه قیام نمى کنند. ۷
این حدیث سال ظهور را به طور اجمالى معرفى مى کند و لیکن زمان ظهور مبارک حضرتش را برخى احادیث دقیق تر مشخص مى کنند. ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل کرده‌اند: در روز عاشورا که روز به شهادت رسیدن حسین بن على (ع) مى باشد قیام خواهند کرد: گویا در روز شنبه اى که عاشورا است با او هستم در حالى که میان رکن و مقام ایستاده و جبرئیل در مقابلش براى بیعت با او دعوت مى کند و شیعیان از نقاط مختلف زمین با طى الارض به سوى او مى شتابند که با او بیعت کنند و خداوند تبارک و تعالى به وسیله ایشان زمین را همان طور که از ظلم و جور پر شده از عدالت و دادگسترى پر کند ۸
با توجه به این روایت ها و دیگر روایات که در دسترس داریم مى توانیم بعضى از ویژگى هاى سالى را که ان شاءالله ظهور خواهند کرد بیان کنیم که طبق نظام عددى یا رقمى و بر حسب تقویم اسلامى سال ظهور فرد است و روز طلوع آن خورشید تابان هم شنبه دهم محرم الحرام که مصادف با عاشوراى حسینى است.
۲. سالى همراه با باران فراوان
از نشانه هاى سال ظهور این است که در آن سال باران بسیارى مى بارد و به خاطر این بارش زیاد محصولات و میوه ها و خرماهاى مختلف خراب شده و از بین مى روند چرا که باران گاهى رحمت است و نعمت و گاه عذاب و نقمت. از امام صادق (ع) روایت شده که فرمودند:
پیش از ظهور قائم (ع) در آن سال باران فراوانى مى بارد که محصولات و خرماهاى مختلف نخلستانها از بین مى رود ولى شما از این حادثه شکایت نکنید. ۹
و سعید بن جنیده چنین نقل کرده است:
در سالى که حضرت مهدى (ع) ظهور مى کنند بیست و چهار باران نازل مى شود که اثرات و برکات آن مشهود خواهد شد. ان شاءالله ۱۰
و بر همین اساس است که مى توان به معناى چنین احادیثى پى برد که: امام صادق (ع) فرمودند:
در سال پیروزى حضرت فرات چنان شکافته مى شود که آب وارد کوچه هاى کوفه مى شود
و در روایتى دیگر:
در سال پیروزى فرات شکافته شده و آب هاى آن وارد کوچه هاى کوفه مى شود. ۱۱
۳. سالى آکنده از زمین لرزه ها و خوف و فتنه هاى بسیار:
امام صادق (ع) فرموده‌اند:
از نشانه هاى قیام آن حضرت این است که در سالى پر از زلزله و سرما اتفاق مى افتد. ۱۲
مهدى را به شما بشارت مى دهم که پس از پدید آمدن اختلافات در میان امتم و زلزله هاى بسیار ظهور خواهد کرد. ۱۳
در آن زمان اختلافات شدید و فتنه هاى بسیار در زمین پیش مى آید. ۱۴
پیش از این کشتار «یبوح» پیش خواهد آمد. «حاضران پرسیدند:» «یبوج» یعنى چه؟ حضرت فرمودند: «یعنى دائمى است و بدون وقفه ادامه مى یابد. ۱۵
پیش از آمدن قائم دو مرگ مشاهده خواهد شد، مرگ قرمز و مرگ سفید به طوریکه از هر هفت نفر ۵ نفر بمیرند.» ۱۶
حضرت على (ع) فرمودند:
پیشاپیش حضرت مهدى مرگ سرخ و مرگ سفید پیش مى آید و حمله ملخ ها در زمان او و در غیر زمانش مانند رنگ هاى خون کشتار قرمز (ناشى از جنگ) و شمشیر است و مرگ و میر سفید به خاطر طاعون خواهد بود. ۱۷
عبدالله بن بشار از امیرالمومنین على (ع) نقل کرده است که فرمودند:
زمانى که خداوند تبارک و تعالى اراده کند که قائم آل محمد (ع) را ظاهر نماید با جنگى که آغاز و پایانش در ماه صفر است شروع مى کند که این ابتداى قیام قائم ما (اهل بیت) است. ۱۸
جابربن جعفى مى گوید: «از امام باقر (ع) پرسیدم که معناى آیه «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ» ۱۹ چیست؟» حضرت فرمودند:
جابر (این آیه) یک معناى خاص دارد و یک معناى عام. معناى خاص، گرسنگى درکوفه است که خداوند آن را مخصوص دشمنان آل محمد علیهم السلام قرار داده و به وسیله آن، آنها را هلاک مى کند. ولى معناى عام آن در شام محقق مى شود که اهل آنجا به خوف و هراس و گرسنگى مبتلا مى شوند که احدى به مانند آن مبتلا نشده باشد و گرسنگى پیش از قیام قائم (ع) است و خوف و هراس پس از قیام قائم (ع). ۲۰
امام باقر (ع) مى فرمایند:
حضرت مهدى (ع) جز در شرایط زیر ظهور نمى کند. مردم شدیدا دچار هراس و گرفتار زلزله هاى بسیار و طاعون شوند و جنگ نمایان و شدیدى میان اعراب واقع شود. اختلاف در دین و آیین پیدا کرده و وضعیت و احوالشان متغیر گشته باشد. هر کس آرزویى داشته باشد آرزویش در هر صبح و عصر مرگ است تا آنجا که فرمودند: قیام ایشان پس از یاس و ناامیدى (مردم) ست خوشا به حال کسى که او را درک کند و از یاورانش باشد واى و صدها واى بر آن که با او مخالفت کند و از امرش نافرمانى و سرپیچى نماید. ۲۱
ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل کرده که فرمودند:
ناچار پیش از قیام فتنه اى پیش مى آید که مردم در آن گرسنه مى شوند و هراس شدیدى از کشتارها در دلشان مى افتد و مبتلا به کاستى و کم شدن اموال و محصولات و جان هایشان مى شوند. این مساله در قرآن مطلبى روشن و واضح است و سپس حضرت این آیه را تلاوت فرمودند:
وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ ۲۲
از این مجموع احادیث شریفه که سال ظهور را توصیف مى کنند در مى یابیم که آن سال، سالى است با زمین لرزه ها و فتنه هاى بسیارى که حکایت از نبود و فقدان ثبات سیاسى در برخى کشور و کثرت اختلافات و جنگ ها مى کنند که آن هم به جنگى جهانى ختم مى شود که در روایات از آن به جنگ و معرکه قرقیسیا یاد شده است (که به زودى به آن اشاره خواهیم کرد) و نتیجه زیاد شدن جنگ ها، خوف و هراس و گرسنگى و کشتارها و مرگ و میرها مى باشد و حوادث و اتفاقات این سال به ظهور حضرت مهدى (ع) منتهى شده جهان پر از عدل و قسط مى گردد.
پس از ذکر این احادیث که اشاره اى گذرا به احادیث سال ظهور داشتند طى بخش هاى آتى به احادیثى که دقیق ترین سال و خصوصا نیمه دوم آن را توصیف مى کنند، خواهیم پرداخت.
ادامه دارد
پى نوشت ها:
______________________________
(۱). غیبت نعمانى، ص ۱۷۹، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۰؛ بشاره الاسلام، ص ۱۲۲.
(۲). بحاراالانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۰؛ بشاره الاسلام، ص ۱۲۳.
(۳). غیبه النعمانى، ص ۱۷۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۲.
(۴). به مساله بدا درشماره هاى بعدى مفصلا خواهیم پرداخت.
(۵). الغیبه، شیخ طوسى ص ۲۶۷، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۹؛ بشاره الاسلام ۱۴.
(۶). الارشاد، شیخ مفید، ج ۲، ص ۲۷۹؛ کمال الدین، ص ۶۴۹؛ الغیبه، شیخ طوسى، ص ۲۶۷؛ اعلام الورى. ص ۴۲۶.
(۷). اعلام الورى، ص ۴۳۰؛ بحارالانوار، ج ۲، ص ۲۹۱؛ منتخب الاثر، ص ۴۶۴.
(۸). الارشاد، شیخ مفید، ج ۲، ص ۳۷۹؛ اعلام الورى، ص ۴۳۰.
(۹). اعلام الورى، ص ۴۲۸؛ بشاره الاسلام، ص ۱۲۵؛ الارشاد، شیخ مفید ج ۲، ص ۳۷۷.
(۱۰). اعلام الورى، ۴۲۹، الغیبه، شیخ طوسى، ۲۶۹.
(۱۱). اعلام الورى، ص ۴۲۹؛ بشاره الاسلام، ص ۱۲۵؛ الارشاد، شیخ مفید ج ۲، ص ۳۷۷؛ الغیبه شیخ طوسى، ص ۲۷۴.
(۱۲). یوم الخلاص، ص ۵۴۳، بیان الائمه (ع) ج ۲، ص ۴۳۱.
(۱۳). کمال الدین، ص ۶۵۵، بحارالانوار ج ۵۲، ص ۱۸۲.
(۱۴). المهدى والممهدون، ص ۴۹، کمال الدین ص ۶۵۵، بحارالانوارج ۵۲، ص ۱۸۲.
(۱۵). کمال الدین، ص ۶۵۵، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۲.
(۱۶). کمال الدین، ص ۶۵۵، بحارالانوار ج ۵۲، ص ۱۸۲.
(۱۷). الغیبه، نعمانى، ۱۸۵، الارشاد، شیخ مفید، ج ۲، ص ۳۷۲؛ الغیبه، شیخ طوسى، ص ۲۶۷.
(۱۸). بیان الائمه ج ۱، ص ۳۳۵.
(۱۹). سوره بقره (۲) آیه ۱۵۵.
(۲۰). الغیبه، نعمانى، ص ۱۶۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۹.
(۲۱). بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۱؛ الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۶۲؛ المهدى، آیت الله صدر، ص ۱۹۸.
(۲۲). الغیبه، نعمانى، ص ۱۶۸؛ بحارالانوار ج ۵۲، ص ۲۲۹.[۱] [۱] —، موعود، ۲۰۵جلد، [بى نا] – [بى جا] – [بى جا]، چاپ: ۱.