موعود پایگاه اینترنتی موعود
شاید در نگاه اول کرونا تنها یک بیماری بود، بیماری که گمان می‌رفت تهدید کننده سلامت و جان انسان‌ها است و بس، اما از همان ابتدای شیوع خود ثابت کرد که آمده است تا همه ابعاد زندگیمان را برهم بریزد و سبکی جدید از زندگی را برایمان به ارمغان بیاورد.
شاید در نگاه اول کرونا تنها یک بیماری بود، بیماری که گمان می‌رفت تهدید کننده سلامت و جان انسان‌ها است و بس، اما از همان ابتدای شیوع خود ثابت کرد که آمده است تا همه ابعاد زندگیمان را برهم بریزد و سبکی جدید از زندگی را برایمان به ارمغان بیاورد.
حال پس از گذشت ۹ ماه و اندی از حضور کرونا در جهان، اگر بگوییم بحران‌های اقتصادی و اجتماعی ناشی از کرونا از تلفات جانی ناشی از کرونا بیشتر بوده است؛ اغراق نکرده‌ایم.
گرچه گفته می‌شود که جهان هرگز به روال عادی قبل از کرونا باز نمی‌گردد اما این رخداد بزرگ اجتماعی در کنار همه پیامدهای منفی که به دنبال داشته است، کنش‌ها و پیامدهای مثبت بسیاری را نیز به ارمغان آورده است که در این گزارش سعی کرده‌ایم که از عینک اجتماعی به اوضاع جهان در عصر کرونا نگاهی بیندازیم.
به گفته یک جامعه شناس، شاید به جرات می‌توان گفت که بعد از طاعون سیاه اروپا که در دهه‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ میلادی در اروپا شکل گرفت، تا به امروز طاعون مرگباری به گستردگی و شعاع کرونا را در جهان شاهد نبوده‌ایم.
اکبر ولدبیگی اظهار کرد: متاسفانه کرونا در کنار همه تلفات انسانی و بحران‌ها و فرا بحران‌های اقتصادی که در سطح جهان ایجاد کرده است یک گسست و یا گسل اجتماعی-فرهنگی نیز در سطح جهان بوجود آورده است.
وی عنوان کرد: شیوع طاعون کرونا در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در ایران و در جامعه‌ای شرقی تنیده از روابط عاطفی و سنتی تبعات جدی‌تری نسبت به یک جامعه مدرن که آشنایی پایه با خود مراقبتی و مدارا و بهداشت فردی را دارد، به دنبال داشته است؛ زیرا ضعف سواد رسانه‌ای، ضعف سواد سلامت در جامعه ما سبب پیچیدگی کرونا و بروز مشکلات بسیاری در جامعه شده است.
ولدبیگی افزود: شکاف طبقاتی جامعه ایران در عصر کرونا در حال افزایش است و در حال حاضر طبقات اجتماعی بیش از پیش به طبقات فرودست جامعه تبدیل می‌شوند که همین بحران‌های اقتصادی زمینه‌ساز بروز آسیب‌های اجتماعی گسترده در سطح جامعه است که از جمله این آسیب‌ها می‌توان به چالش‌های حوزە خانوادە، جرایم خرد، انواع و اقسام خشونت‌ها، بیکاری‌های گستردە، زوال طبقات و فروپاشی طبقەای، افزایش قانون‌گریزی، کاهش مداراهای اجتماعی، بحران اعتماد، افزایش فقر فرهنگی را نام برد.
وی تصریح کرد: بستری کە در آن غرق در بحران اجتماعی بودیم با آمدن بحران کرونا و با از بین رفتن فرصت‌های شغلی به ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر بحرانی‌تر شد.
ولدبیگی تاکید کرد: همانگونه که می‌دانید استان کردستان در جدول توسعه کشوری جزو استان‌های محروم در کشور محسوب می‌شود که تداوم فشارهای اقتصادی، گسست‌ها و گسل‌های اقتصادی و اجتماعی بیشتری را به دنبال خواهد داشت.
به گفته این جامعه‌شناس، افزایش طلاق، تنش‌های خانوادگی، گسست روابط اجتماعی با توجه به اینکه جامعه ما جامعه‌ای روابط محور است سبب افزایش اعتیاد در سطح جامعه خواهد شد و فضای مجازی با همه پیامدهای خوب و مثبتی که به همراه دارد و با همه دستاوردها و فرصت‌سازی‌های مناسبی که با خود به ارمغان می‌آورد جای روابط اجتماعی انسان را خواهد گرفت و در نتیجه سبب شکاف بین نسل‌ها خواهد شد.
اکبر ولدبیگی با اشاره به اینکه بحران کرونا و استفاده از فضای مجازی سبب گسترش فردیت در جامعه خواهد شد عنوان کرد: با توجه به عدم سقف زمانی حضور کرونا در جامعه، در حال حاضر در میدان بحران و فرابحران کرونا قرار گرفته‌ایم و صرفا پیامدها و عوارض ناشی از آن تنها به مشکلات اقتصادی و بهداشتی محدود نمی‌شود بلکه سبب گسست و گسل جدیدی از حیات اجتماعی و زیست اجتماعی انسان‌ها شده است.
ولدبیگی اظهار کرد: امروزە بزرگترین آسیب ما در عصر کرونا در حوزە انزوای اجتماعی گسترده قرار دارد که یک اپیدمی وحشت محسوب می‌شود کە تبعات روحی و روانی ناشی از آن بیشتر از تلفات بهداشتی خواهد بود.
وی تصریح کرد: گرچه مرگ و میرهای ناشی از کرونا از آمار مرگ و میر تصادفات جادەای بیشتر نیست اما با انزوا و با افسردگی جمعی کە در میان مدت کرونا بە دنبال خواهد آورد چه باید کرد؟
ولدبیگی در خصوص مسئولیت اجتماعی شهروندان در عصر کرونا به ویژه جامعه دانشگاهیان افزود: از آنجایی که ایزو ۲۰۲۶ به عنوان مسئولیت پذیری اجتماعی نامگذاری شده است به طبع جامعه دانشگاهی مسئولیت بیشتری را برعهده خواهد داشت.
وی در خصوص کارهایی که در این مدت می‌توان انجام داد اظهار کرد: تولیدات فرهنگی، اطلاع‌رسانی‌های بە موقع، ایجاد امید، اعتماد و فرهنگ‌سازی و ایجاد فضای امید به جای ترس و وحشت نسبت به شایعاتی که این روزها در فضای مجازی رایج است از جمله کارهایی است که می‌توان در این عصر انجام داد.
ولدبیگی تاکید کرد: برقراری ارتباط مجازی با افرادی که در قرنطینه به سر می‌برند، اطلاع رسانی در خصوص اورژانس‌های اجتماعی، الفبای خود مراقبتی و تاب‌آوری اجتماعی و مسئولیت اجتماعی از جمله کارهایی است که به بهتر شدن اوضاع این روزها کمک خواهد کرد.
وی با تاکید بر این موضوع که موج هیستریک فضای مجازی از دستاوردهای مثبت آن نیز بیشتر است افزود: جدای از همه پیامدهای منفی فضای مجازی درهمە بحران‌های اجتماعی یک سری دستاورد هم داشته‌است؛ در حال حاضر که کرونا ارتباطات واقعی فردی را از بین برده است مشکلات ناشی از آن را نیز افزایش داده است اما باز با این وجود دستاوردهای مثبتی همچون ارتقای سواد فضای مجازی شده است.
ولدبیگی با تاکید بر این موضوع که دانشجویان و دانش‌آموزان علاوه بر یادگیری درس مهارت‌های اجتماعی را می‌آموزند، افزود: حال که کرونا این فرصت را از ما سلب کرده است این مسئولیت بر دوش خانواده‌ها قرار گرفته است، مهارت تاب‌آوری مهارت خود مراقبتی و …
به اعتقاد این جامعه‌شناس، عملکرد انسان قرن ۲۱ با جنگ‌افروزی‌های مداوم، آسیب زدن به محیط زیست و زیاده‌خواهی زمینه را برای ایجاد بحران‌های اپیدمی افزایش داده است و عصر عصر جنگ‌های بیولوژیکی است و این آخرین تراژدی نخواهد بود، پس انسان‌ها در عصر حاضر نیازمند سواد سلامت و سواد فضای مجازی و رسانه‌ای و کمک به افزایش همبستگی‌های اجتماعی و مسئولیت‌های اجتماعی است.
اکبر ولدبیگی در پایان با تاکید بر این موضوع که همبستگی اجتماعی فردی مراقبت از یکدیگر در کوتاه‌ترین شعاع، یا ایجاد کنسرت‌های مجازی و تدریس مجازی و رایگان است یادآور شد: همه این اقدامات سبب بیداری شاخک‌های اجتماعی خواهد شد و همه ما مسافران یک کشتی هستیم که کوچکترین اختلال در آن سبب ایجاد بحران بزرگتری خواهد شد.
