موعود پایگاه اینترنتی موعود
“جمهوری دموکرتیک گرجستان” کشوری است در قفقاز جنوبی که ۶۹٬۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت و کمتر از پنج ملیون نفر جمعیت دارد.
این کشور از شمال با فدراسیون روسیه، از شرق با آذربایجان و از جنوب با آذربایجان، ارمنستان و ترکیه هم مرز است. گرجستان از غرب با دریای سیاه مسدود شده است.
ادیان گرجستان
حدود ۷۰ ٪ مردم گرجستان مسیحی بوده و پیرو کلیسای ارتودوکس گرجستان هستند. بعد از ارتودوکس های گرجی، مسلمانان بزرگترین اقلیت دینی این کشور محسوب می‌شوند که متشکل از آذری ها و دیگر اقوام ساکن در این کشور از جمله آجاریا هستند. جمعیت مسلمانان گرجستان بین ۱۰ الی ۲۰ % تخمین زده میشود؛ بنابراین حداکثر یک میلیون نفر از مردم این کشور مسلمان اند که ۵۰ درصد آنان شیعه و ۵۰ درصد دیگر سنی هستند.
روس های ساکن گرجستان، ارامنه آپوستولیک و ژرمن های پروتستان از دیگر اقلیت های این کشور هستند.
مسلمانان و شیعیان گرجستان
شیعیان گرجستان ـ که اکثراً دارای اصالت آذری هستند ـ در اطراف “تفلیس” پایتخت این کشور و شهرهای بزرگ آن زندگی می‌کنند. در شهرهای بزرگ استانهای “قاردابانی”، “مارنئونی” و “دومانیسی” بیش از ۱۱۰ هزار مسلمان و شیعه زندگی می‌کنند.
بیشتر مسلمانان روستانشین هستند و به شغل های روستایی مشغول اند. مسلمانان شهرنشین در تمام سطوح زندگی ـ از متمول تا فقیر ـ قرار دارند؛ ولی مسلمانان پایتخت عضو طبقه متوسط هستند.
اکثر مسلمانان گرجی، بعد از تحصیلات دبیرستانی به سراغ مشاغل آزاد می روند؛ اما دانشگاهیان فعال نیز در بین آنان یافت می‌شوند.
مؤسسات فعال شیعی
با توجه به جمعیت چندصدهزار نفری شیعیان، مؤسسات متعددی جهت امور مذهبی آنان وجود دارد؛ از جمله:
۱. مؤسسه حکمت اهل بیت(ع)؛ در شهر گاردابانی؛ به سرپرستی «آقای نامیک حسین اف».
۲. جمعیت الزهراء(س)؛ در شهر گاردابانی؛ به سرپرستی «خانم گل شه» که مؤسسه ای محلی برای فعالیتهای زنان مسلمان است.
۳. مؤسسه آل البیت(ع)؛ در شهر تفلیس؛ به سرپرستی «حجت الاسلام دهسرخی» که وابسته به مؤسسه آل البیت قم است.
۴. مؤسسه ایمان؛ در شهر تفلیس؛ به سرپرستی «آقای نامیک حسین» که مؤسسه ای خیریه و فعال در آموزش های غیر حضوری اسلامی است.
۵. مؤسسه اهل بیت(ع)؛ در شهر مارنئولی؛ به سرپرستی «آقای راسم محمد اف».
۶. انجمن جوانان مسجد امام علی(ع)؛ در شهر مارنئولی؛ که گروهی فعال و شیعه هستند که به صورت خود گردان اداره می‌شوند و به فعالیت های اجتماعی نظیر سرپرستی ایتام و ایجاد کلاس های فرهنگی مشغول هستند.
۷. مؤسسه الحکمه؛ وابسته به حوزه علمیه نجف اشرف.
همچنین تعدادی مدارس حوزوی و اسلامی در کنار مساجد ایجاد شده و فعالیت می‌کنند. “جامعه المصطفی(ص) العالمیه” نیز بتازگی شعبه ای در این کشور راه‌اندازی کرده است.
مساجد شیعیان
گرجستان حدود ۳۰۰ مسجد دارد که بیشتر آنها متعلق به اهل سنت است.
مساجد مهم شیعیان گرجستان عبارتند از:
۱. مساجد جامع در شهر “تفلیس”؛
۲. مسجد امام علی(ع) در شهر “مارنئولی”؛
۳. مسجد مراغه در شهر “گاردابانی” (که قبل از انقلاب اسلامی‌به وسیله ایرانیان مراغه ای تأسیس شده است)؛
۴. مسجد خوئی (که قبلا فعالیتهای اجتماعی داشته‌اند ولی اکنون متروکه است!)؛
۵. مسجد اهل بیت(ع) در منطقه “سوغانلو” از توابع شهر تفلیس؛
۶. مسجد حضرت رسول(ص) در ده کیلومتری شهر “مارنئونی”.
رابطه حکومت با شیعیان
شیعیان گرجستان در زمان ریاست جمهوری «ادوارد شوارد نادزه» از تحرک و آزادی دینی بیشتری برخوردار بودند.
اما در سالهای اخیر، تلاشهایی برای محدود کردن فعالیتهای مذهبی صورت می‌گیرد. یکی از طرحهای تازه ای که حکومت جدید برای کنترل مسلمانان اجرا کرده است “اداره جامعه روحانیت” است. هم اکنون حکومت تمام فعالیت های مسلمانان را تحت نظر خود گرفته است؛ مثلا مدیریت حج را به دست خود گرفته و سالانه برای تعداد خاصی از مردم یا روحانیون خاص ویزای حج صادر میکند. به موجب این طرح، فعالیت های مذهبی در آینده نیاز به “جواز” دارد و هر روحانی یا فعال مذهبی باید از این کانال تأیید شود تا بتواند فعالیت کند.
رابطه شیعیان با پیروان مذاهب و ادیان دیگر
اکثر اهل سنت گرجی محب اهل بیت(ع) هستند و شیعیان نه تنها با سنی های سنتی مشکلی ندارند؛ بلکه دارای روابط تجاری و خانوادگی با آنان نیز هستند.
سنی های گرجستان بیشتر تحت تأثیر کشور ترکیه هستند و وهابیت تاکنون در جامعه گرجستان توفیقی کسب نکرده است؛ ولی وهابیون بشدت در حال سرمایه گذاری های زیر بنایی هستند و انتظار می رود که در آینده نزدیک مشکل ساز شوند.
همچنین مسلمانان ـ عموماً ـ و شیعیان ـ خصوصاً ـ رابطه حسنه ای با مسیحیان هموطن خود دارند.
زمینه های تبلیغ در گرجستان
انتقال معارف دینی به نسل جدید شیعه در گرجستان، از طریق فعالیت مؤسسات دینی، کلاس های جانبی مساجد و کلاسهای رسمی حوزوی (مانند فعالیت شعبه جامعه المصطفی(ص) العالمیه) صورت می‌گیرد.
راه‌اندازی شبکه های تلویزیونی و سایت های فعال اینترنتی از مهمترین راهای تبلیغی هستند که ایجاد و اداره آنها به علت هزینه بر بودن، از عهده افراد و مؤسسات فعال فعلی خارج است
همچنین جای یک انتشارات فعال شیعه به زبان در زبان گرجی خالی است؛ هم اکنون نویسندگان و مترجمان شیعه و نیز امکانات چاپ در گرجستان موجود است اما پشتیبانی مالی از سوی یک انتشارات وجود ندارد.
به کوشش:
سید محمد ناظم زاده
محمدجعفر فانی
