موعود پایگاه اینترنتی موعود
روایات عرضه اعمال خدمت امام عصر(عج) معتبرند و نافی ستّاریت خداوند نیست. میان پیروان مکتب اهل‌بیت(علیهم السلام)، با توجه به اخبار فراوانی که از امامان رسیده، عقیده این است که پیامبر و امامان(علیهم السلام) از اعمال همه امت آگاه می‌شوند؛ یعنی خداوند از طرق خاصی اعمال امت را بر آنان عرضه می‌دارد. روایات، در این زمینه، بسیار است. پیش از آوردن حدیث، برای تأیید موضوع، آیاتی را که …
روایات عرضه اعمال خدمت امام عصر(عج) معتبرند و نافی ستّاریت خداوند نیست. میان پیروان مکتب اهل‌بیت(علیهم السلام)، با توجه به اخبار فراوانی که از امامان رسیده، عقیده این است که پیامبر و امامان(علیهم السلام) از اعمال همه امت آگاه می‌شوند؛ یعنی خداوند از طرق خاصی اعمال امت را بر آنان عرضه می‌دارد. روایات، در این زمینه، بسیار است. پیش از آوردن حدیث، برای تأیید موضوع، آیاتی را که به موضوع عرضه اعمال بر پیامبر و امام دلالت دارد، می‌آوریم. خدای سبحان در قرآن مجید می‌فرماید:«و قل اعملوا فسیری‌الله عملکم و رسوله و‌المومنون»؛ بگو: عمل کنید، خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می‌بینند. (۱)
از طرفی، نبی مکرم اسلام(صلی الله علیه و آله) شاهد و گواه امت است: یا أیهاالنبی إنا ارسلناک شاهداً؛ (۲) و «فکیف إذا جئنا من کلّ أمه بشهید و جئنا بک علی هؤلاء شهیداً؛ حال آنان چگونه است آن روز که برای هر امت، گواهی بر اعمالشان می‌طلبیم و تو را گواه بر اعمال آنان قرار خواهیم داد؟» (۳)
مرحوم علامه طباطبایی(قدس سره) در تفسیر المیزان می‌گویند: هر عملی که انسان انجام می‌دهد، از خیر یا شر، خدا و رسولش و مؤمنان، حقیقت عمل خیر یا عمل شر را مشاهده می‌کنند؛ (۴) منظور از«مؤمنون» در آیه ۱۰۵ از سوره توبه، امامان(علیهم السلام) هستند. یعقوب‌بن شعیب گوید: از امام صادق(علیه السلام) درباره این آیه پرسیدم. فرمود: «مؤمنان، امامان هستند».(۵) پس اعمال انسانی، از خیر و شر، به رسول خدا و امامان(علیهم السلام) عرضه می‌شود. ابوبصیر از امام صادق(علیه السلام) نقل می‌کند:
در هر بامداد، کردار بندگان نیکوکار و فاسق بر رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله) عرضه می‌شود؛ پس برحذر باشید از کردار ناشایست. همین است معنای قول خدای‌تعالی «قل اعملوا فسیری‌الله عملکم و رسوله…(۶)
بنابراین پیامبر و امامان(علیهم السلام) از حقیقت اعمال بندگان باخبر هستند و اعمال آنان را مشاهده می‌کنند.
معنای ستار بودن خدا، آن است که اعمال انسان‌ها را از دیگر انسان‌ها می‌پوشاند تا آبروی آنان حفظ گردد. پیامبر و امامان(علیهم السلام) مظهر اسما و صفات الهی هستند. همان‌گونه که خداوند، ناظر بر اعمال مردم است، پیامبر و امامان نیز چشم خدا میان خلق هستند و اعمال آنان را می‌بینند. آن روایتی نیز که فرموده است، خدا، اعمال را حتی از چشم پیامبر مخفی می‌کند، به مواردی خاص اشاره دارد، تا رحمت بی‌کران الهی را به تصویر کشد.
ضمن آن که نظارت پیامبر و امام بر اعمال مردم، همانند نظارت خداوند، آثار سازنده فراوانی دارد؛ یعنی همان‌گونه که ستاریت پروردگار، برای تربیت و رشد مردم است، عرضه اعمال مردم بر پیامبر و امامان نیز در همین جهت است؛ زیرا آنان، هادیان امت از طرف خدایند و فیض الهی از طریق آن بزرگواران بر بندگان نازل می‌شود؛ بنابراین، هیچ تنافی و تناقضی مشاهده نمی‌شود.
آیهالله‌العظمی جوادی آملی می‌گویند:
خداوند متعال که ستارالعیوب است، می‌داند کجا ستاری بکند و کجا ستاری نکند. اگر کسی ستار عیوب دیگران باشد و در عین‌حال مخفیانه مرتکب گناهی شود، ذات اقدس اله اجازه نخواهد داد اسرارش نزد دیگران افشا شود. حتی در قیامت خداوند اجازه نمی‌دهد کسانی‌که کنار یکدیگرند از اعمال هم باخبر شوند؛ بنابراین، عملکرد خود شخص بسیار مهم است. اگر کسی پرده دیگران را ندرد و آشکارا به گناه دست نیازد، خداوند، پرده‌اش را نمی‌درد.
بر این‌اساس، کسی‌که با قلم و بیان و اندیشه‌های ناصواب خود آبروی دین خدا و مردم را می‌برد، به جایی می‌رسد که شایسته نیست خداوند متعال آبروی او را حفظ کند. در این موقعیت، خدای سبحان اجازه می‌دهد صاحبد‌‌لان ببینند او چه کرده است و حتی احتمال دارد در قیامت، مقابل دیگران رسوا شود.(۷)
منابع
۱. توبه/۱۰۵.
۲ . احزاب/۴۵؛ «ای پیامبر ما تو را گواه فرستادیم»
۳ . نساء/۴۱.
۴ . المیزان/۹/۳۹۸.
۵ . اصول کافی/۱/۳۱۸.
۶ . توبه/۱۰۵.
۷ . پرسش‌ها و پاسخ‌ها/۲/۵۶.
مجله امان شماره۱۴
