در آیه شریفه «وَالسَّمَاء بَنَیْنَاهَا بِأَیْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ» (ذاریات/۴۷)، «موسعون» اسم فاعل از ریشه «وسع» است؛ یعنی خداوند توسعهدهنده آسمانهاست و توسعه آن در حال استمرار است.
«حجتالاسلام و المسلمین سید عیسی مسترحمی»، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) العالمیه در گفت و گویی به بیان نکاتی درباره اعجاز علمی قرآن پرداخت و با اشاره به شروط اعجاز علمیگفت: یکی از شرطهای این که نکتهای را اعجاز علمی قلمداد کنیم، این است که در زمان نزول قرآن این مسئله علمی حتی به عنوان یک نظریه ضعیف مطرح نشده باشد. دومین شرط نیز این است که امروزه علم آن را پذیرفته باشد و به عنوان یک گزاره قابل اعتماد علمیبه آن نگاه کند. شرط سوم هم این است که آیه بهروشنی به آن مطلب پرداخته باشد.
مسترحمیشروط و ضوابط ذکر شده برای اعجاز را مانع راه یافتن تغییرات علمیبه قرآن دانست و بیان کرد: یکی از این ضوابط نیز این است که آن نکته علمیبه عنوان یک نکته قطعی و به صورت یک امر بدیهی حسی پذیرفته شده باشد یا برهانی عقلی و ریاضی آن نکته علمی را تأیید کند.
وی با بیان این که اعجاز علمی در قرآن نمونههای فراوانی هم در حوزه علوم انسانی و هم در حوزه علوم طبیعی دارد و با اشاره به برخی از این موارد، عنوان کرد: یکی از این نمونهها بحث از حرکت زمین است که قرآن در بیش از ۱۰ آیه به این قضیه میپردازد و تعابیری مانند کفاد، ذلول و مهد که در قرآن در مورد زمین به کار رفته است به روشنی به همین مسئله اشاره دارند و میخ بودن کوهها برای زمین و حرکت کردن کوهها نیز البته بنا بر یک تفسیر به بحث حرکت زمین میپردازند.
مسترحمی ادامه داد: نظریه زمین مرکزی بطلمیوس را دیگر همه میدانند و میدانیم که تا کمتر از پنج قرن گذشته، جز معدودی از افراد همه بر این اعتقاد بودند و میگفتند که زمین ثابت است و در مرکز عالم قرار دارد و هیچ حرکتی ندارد و این اجرام آسمانی هستند که به دور زمین حرکت میکنند اما قرآن میآید و صراحتاً میگوید زمین دارد حرکت میکند و این مطلب امروز جزء بدیهیات حسی علمی است.
وی با اشاره به برخی دیگر از این موارد مانند کرویت زمین، جاذبه، حرکتهای خورشید، پایان یافتن انرژی خورشیدی، آغاز آفرینش و توسعه آسمانها و قضیه بیگ بنگ، درباره مورد آخر گفت: حتماً دوستان درباره جایزه نوبلی که یکی دو ماه قبل به بوزون هیگز داده شد خبر دارند. این جایزه به این دلیل به هیگز اعطا شد که وی و همکارانش و گروههای مرتبط با آنها توانستند وجود ذرهای را کشف و اثبات کنند که میتواند منشاء جرم در دیگر ذرات بنیادی باشد و از نظر تئوریک حلقه مفقودهای است که میتواند مکمل نظریه انفجار بزرگ باشد و البته به نام خود هیگز نامیده شده است.
حجتالاسلام با اشاره به تکمیلکننده بودن این ذره برای نظریه انفجار بزرگ و بیگ بنگ، بیان کرد: نظریه بیگ بنگ یکی از آموزههای اصلی تئوری گسترش پیدا کردن آسمانهاست که قرآن به زیبایی از آن سخن گفته است.
مسترحمی در مورد تئوری توسعه آسمانها، بیان کرد: بر اساس این تئوری، پس از انفجار بزرگ اولیه که حدود ۱۳ میلیارد و چند میلیون سال قبل اتفاق افتاد و منجر به تولید انرژی و ترکیبات مختلف و تشکیل ستارهها و سیارات و کهکشانها شد، آن چه در اثر آن انفجار اولیه پدید آمد از همان لحظه اول در حال توسعه پیدا کردن است و هم اکنون نیز کهکشانها در حال دور شدن از هم هستند. امروزه شواهد فراوان علمی وجود دارد که نشاندهنده این است که آسمان در حال گسترش پیدا کردن است.
وی با اشاره به آیهای از قرآن که ناظر به همین مطلب است، عنوان کرد: خداوند میفرماید: «وَالسَّمَاء بَنَیْنَاهَا بِأَیْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ؛ ما آسمانها را با قدرت آفریدیدم و ما توسعه دهنده آن هستیم»(ذاریات/۴۷). «موسعون» اسم فاعل است و از «وسع» میآید. خداوند میگوید که توسعهدهنده آسمانهاست و اسم فاعل هم دلالت بر استمرار میکند یعنی این توسعه در حال استمرار است و مستمر است و همچنان که گفته شد در حال حاضر شواهد فیزیکی فراوانی داریم بر این که کهکشانها در حال دور شدن از هم هستند.
وی افزود: ما اگر ببینیم که آیهای از قرآن در هزار و ۴۰۰ سال پیش به زیبایی این نکته را بیان میکند چه ابایی باید داشته باشیم از این که آن را تبیین کنیم و بگوییم واقعاً این آیه اعجازگونه است و دارد معجزهگون این نکته علمی را بازگو میکند.