وی از اصحاب امیر المومنان علی علیه السلام و از دلاوران عرب و از شخصیت های برجسته شیعه بود
با ورود مسلم بن عقیل به کوفه ابوثمامه به او پیوست و به فرمان او مشغول دریافت کمکهای مردم برای مخارج نهضت شد و چون در امور نظامی مهارت داشت مسئول خرید و تهیه سلاح شد همو بود که به دستور مسلم پول هایی که عبیدالله بن زیاد برای دستگیری مسلم به جاسوس خود داده بود بدون آگاهی از جاسوس بودن او از او تحویل گرفت . در جریان محاصره دارالاماره توسط مسلم پس از دسگیری هانی اوثمامه فرماندهی دو قبیله تمیم و همدان را بر عهده داشت
وی افزون بر استواری در ایمان از هوش و ذکاوت سیاسی و اطلاعاتی برخوردار بود لذا هنگامیکه کثیر بن عبدالله که پیشنهاد ترور امام حسین را به عمر سعد داده و خود داوطلب این کار شده بود که به در کربلا به عنوان پیک عمر سعد به خدمت امام برسد ممانعت کرد
از کارهای درخشان این مرد برزگ در تاریخ کربلا ثبت شده است . یادآوری وقت فرارسیدن نماز ظهر در بحبوحه نبرد در روز عاشورا است . به تفضیل تاریخ در روز عاشورا در دفاع از امام یکی از پسر عموهایش را که در سپاه دشمن بود را کشت و سرانجام به دست قیس بن عبدالله به شهادت زسید