موعود پایگاه اینترنتی موعود
هجدهم ربیع‌الثانی مصادف است با تولد شیخ جعفر بن شیخ حسن حلی معروف به “محقق حلی” که در سال ۶۰۲ هجری در حله به دنیا آمد. وی مورد احترام خاص خواجه نصیرالدین طوسی بود و خواجه، به او ارج فراوان مینهاد.
محقق حلی در “حله” واقع در عراق به دنیا آمد، وی از ابتدا دارای هوشی سرشار و استعدادی شگرف بود و این بزرگوار از جمله فقهای بزرگ شیعه در قرن هفتم و از مراجع و اساتید شیعه در عراق بود و نام آورانی چون علامه حلی پرورش یافته مکتبش هستند.
پدر محقق حلی، «شیخ حسن بن یحیی بن سعید هذلی حلی» از کبار علماء عصر خویش در حله بوده که از راویان حدیث هم به‌شمار می‌رفته است.
جد محقق حلی، «شیخ ابو زکریا یحیی بن حسن بن سعید هذلی حلی» از فقها و مشهورترین علماء در عصر خویش بوده و صاحب أمل الآمل هم از او یاد کرده است.
علاوه بر پدر و جد محقق که هر دو دانشمند بودند می‌توان از سدیدالدین حلی (متوفی بعد از ۶۸۵ ه ق) داماد محقق و ابن سعید حلی (متوفی ۶۹۰ ه. ق )پسر وی و علامه جمال الدین حلی (متوفی ۷۲۸ ه ق) خواهر زاده‌اش و فرزند نابغه علامه یعنی فخرالمحققین نام برد که همگی از أعاظم فقها در عصر خویش بوده‌اند.
آثار این فقیه بزرگ شیعه
آثار قلمی و فکری محقق بسیار عمیق و انشای او بسیار روان است و کتاب‌های متعددی از او انتشار یافته است که برخی از آنها هنوز هم از کتاب‌های درسی حوزه‌های علمیه به شمار می‌آیند و از جمله آنها: “شرایع الاسلام”؛ که از عالی‌ترین متنهای فقهی است، “المختصرالنافع فی فقه الامامیه” و آثار دیگر وی چون نگینی در میان کتب اسلامی می‌درخشند.
نظر علما و دانشمندان در مورد محقق حلی
هر یک از علما و دانشمندان درباره او سخن به مدح و ثنا گشوده‌اند، علامه حلی درباره او می‌گوید: این بزرگ، فقیه‌ترین مردم روزگار خویش بوده است. او رئیس علما و فقیه حکما، آفتاب درخشان فضلا، ماه چهارده شب (بدر) عرفا بود.
علامه نوری او را این چنین می‌ستاید: “کشف کننده حقایق شریعت با ظریف‌ترین نکته‌هایی که تاکنون هیچ انس و جنی با آنها انس و آشنایی نداشته است او رئیس علما و فقیه حکما، آفتاب درخشان فضلا، نام و دانش او بازگو کننده قصه جزیره خضرا، او وارث علوم پیشوایان معصوم (ع) و حجت‌های حق بر جهانیان است، او برافرازنده پرچم تحقیق بر جهانیان است، وقتی محقق گفته شد، هدف تنها اوست. خداوند متعال اشعه رحمت آشکار و پنهان خود را نثار قبر او کند و در بهشت جایگاه شایسته و مکان عالی به او عنایت فرماید.”
شاگردان محقق حلی
تعداد شاگردان او در مقاطع مختلف زندگی خویش بیش از ۴۰۰ نفر بوده است از جمله می‌توان به نام آورانی چون: “علامه حلی”، “ابن داود حلی”، “سید بن طاووس” و “ابن سعید هذلی حلی” اشاره کرد.
محقق حلی در سال ۶۷۶ ق، در ۷۴ سالگی رحلت نمود و در خانه خود مدفون شد. آرامگاه وی امروزه در «محله الطاق» شهر حله قرار دارد و بر قبرش گنبد و سرایی ساخته‌اند. در پیرامون قبر او، آرامگاه گروهی از بزرگان شیعه نیز قرار دارد.
_________
ایسنا