پس از آن که شیعیان از زیارت نیمه شعبان برمیگشتند، تعداد کثیری از آنان را کشتهاند و اغلب آن زائرین از ایرانیان هستند گاهی گفته میشود تعداد کشتهها ۱۵۰ نفر میباشد، و گاهی گفته میشود کمتر، برخی دیگر از زوار عرب در حله ماندهاند و تعدادی به نجف اشرف رسیدهاند.
به گزارش موعود، نام بلند جبل عامل با درخشندگی ستاره های بیشمار علم و عملش بر تارک تاریخ شیعه در تلألو است و در طول ادوار مختلف حیات علمی و نشر مکتب تشیع، نقشی قابل توجه و تأمل ایفا نموده است.
یکی از این ستاره های درخشان و فقهای نام آور علامه آیت الله سید جواد بن سید محمد حسنی حسینی عاملی غروی است که از زمره برجستگان فقاهت در قرن سیزدهم به شمار می رود.
ایشان از شاگردان مبرز بزرگانی همچون آیت الله بحرالعلوم و علامه وحید بهبهانی است.
تولد در بطن علم و تحصیل در متن تشیع
این عالم ربانی و فقیه روحانی در سال ۱۱۶۰ هـ.ق در شقرای جبل عامل به دنیا آمد و با عبور از دوران نونهالی راهی مکتب شد تا به فراگیری مقدمات علوم در محضر عموزاده اش ابوالحسن موسی بپردازد.
آموختن دروس و متون مختلف آنهم با شیدایی و شوری مثال زدنی در این دوران از او طلبه ای عاشق علم و شیفته خرد ساخت و باعث شد تا در زمان کوتاهی علوم و دروس مقدماتی را فراگیرد.
سالهای علم آموزی در سرزمین پدری گذشت تا اینکه استادش رخت از دنیا برکشید و به سوی دار باقی شتافت و همین امر هم باعث شد تا سید جواد، عزم هجرت کند و راهی سفر به سوی مراکز علمی جهان گردد.
هجرتی از جنس علم و با بار حلم
سید جواد در سال ۱۱۹۴ق، مهاجر عراق شد تا با حضور در مهد علمیشیعه و حوزه علمیه آن سرزمین سبز و سرخ، از میوه باغ دانایی و خرد و معرفت در نجف اشرف جرعه برگیرد و مستفیض گردد.
این عالم بزرگوار پیش از ورود به حوزه نجف به کربلا رفت تا به زیارت حریم حرم اباعبدالله(ع) نایل آید تا اینکه در آنجا به محضر آقا وحید بهبهانی (متوفی ۱۲۰۵ق) و سید علی طباطبایی (متوفی ۱۲۳۱ق) رسید که جذبه علمی و شکوه عرفانی این بزرگان باعث شد تا در همانجا بیتوته کند و تا در جوار بارگاه ملکوتی امام حسین علیه السلام از محفل منور و حشور مشعشع این استادان بزرگ بهره مند گردد و نیز از حضور آقای سید علی صاحب ریاض در فراگرفتن علوم سود برد.
سید جواد در مدت کوتاهی توفیق یافت به بالاترین مدارج علمی رسیده و به مقام رفیع اجتهاد و استادی در حوزه علمیه عراق برسد.
اساتید مبرز و شاگردان مجهز به علم و خرد
در میان اساتید سید جواد عاملی می توان نامهای بزرگ و درخشنده ای را دید که از آن جملهاند علامه وحید بهبهانی، آیت الله سید مهدی بحرالعلوم، آیت الله سید علی صاحب ریاض، آیت الله شیخ جعفر کاشف الغطاء.
در زمره شاگردان علامه عاملی نیز با استوانه هایی بزرگ و اجله ای از فخر و حکمت و فقه و اصول آشنا میشویم که نام عزیز و مرام شریفشان در آسمان علم شیعی و خرد اسلامیبر بلندای افق مجد و عظمت است. بزرگانی نظیر، آیت الله شیخ محمدحسن صاحب جواهرالکلام، آیت الله سید صدرالدین عاملی و دیگر بزرگان و برجستگان علم و خرد.
کتابهایی از جنس نشر حقیقت و بسط خرد
علامه سید جواد عاملی نه تنها در استاد دیدیگی و شاگردپروری و تدریس و تدرس بلکه در کتابت و تألیف هم ید طولایی داشت و کاری بس بزرگ به انجام رساند.
در میان آثار ایشان می توان نمونه های روشن و بایسته و شایسته ای از یک کار علمی ارزشمند را شاهد بود.
کتابهایی همچون مفتاح الکرامه فی شرح قواعد الاحکام علامه حلی (۱۰ جلد) که طبق نقل تاریخ، میرزای قمی فراوان به آن مراجعه داشته است.
رسالاتی در خمس، رضاع، زکات، اصل برائت
و نیز حاشیه بر تهذیب الاصول علامه، حاشیه بر روضه شهید ثانی، حاشیه بر مدارک الاحکام، حاشیه بر شرح طهارت وافی، شرح وافیه در اصول و تجوید قرآن کریم از زمره آنها است.
عالمی الگوی محبت و اسوه خرد و نماد اخلاق
علامه سید جواد عاملی در اخلاق و رفتار نیز اسوه ای بود برای برترین و زیباترین خلقیات و روحیات. او اهل عمل بود و از علمش در جاری زندگی و حرکات و سکناتش بهره واقعی و حقیقی میگرفت.
بسیار متواضع بود آنچنانکه بسیاری از تحقیقات خویشتن و نوآوری های علمیش را به استادانش نسبت می داد.
استادان را بسیار قدر می نهاد و احترام زیادی برایشان قائل بود و با عظمت و بزرگی فراوان از آنان یاد میکرد.
بسیار خوش اخلاق و مهرپرور بود و در میان جمع بندگان خدا با عطوفت و مهر، به خلوص و محبت، نمادی از اخلاق عملی و حقیقت ربانیت یک روحانی شیعی بود.
احترام به استاد؛ رمز بزرگی و سر عظمت
علامه سید جواد در آغاز کتاب مفتاح الکرامه در مورد علت اقدام به این تالیف باعظمت میآورد:
من دستور آقا و استادم را، اوئی که پس از خداوند سبحان و اولیای بزرگوارش (سلام خدا بر آنان باد) پناهگاه و تکیهگاه زندگی من بوده است، امتثال نمودم و او عبارت از پیشوای بزرگ، علامه مقدس، اقیانوس بزرگ (علم و معرفت) آیت الله شیخ جعفر (کاشف الغطاء) است که خداوند متعال مرا فدای او سازد و بقای او را بر سر مؤمنین مستدام بدارد.
خاطره تلخ از وهابیت
عالم بزرگوار سید جواد عاملی در پایان جلد هفتم مفتاح الکرامه، داستانی را از سبعیت و ددمنشی فرقه ضاله وهابیت نقل میکند که بسیار عبرت آمیز و پندآموز و گویای حقایقی تأم برانگیز و البته تلخ درباره این گروهک منحرف است:
تشویش خاطر و اضطراب احوال حاکم بر زندگی ما است، چون اعراب وحشی، از جمله، آن افرادی که قائل به مقاله وهابی خارجی هستند، نجف اشرف و زیارتگاه امام حسین علیهالسلام را احاطه نمودهاند، راه را بستهاند و زائرین حسینی را قتل و غارت نمودهاند.
پس از آن که شیعیان از زیارت نیمه شعبان برمیگشتند، تعداد کثیری از آنان را کشتهاند و اغلب آن زائرین از ایرانیان هستند گاهی گفته میشود تعداد کشتهها ۱۵۰ نفر میباشد، و گاهی گفته میشود کمتر، برخی دیگر از زوار عرب در حله ماندهاند و تعدادی به نجف اشرف رسیدهاند. برخی در حله به روزهداری پرداختهاند و برخی به حسکه رفتهاند، و ما هم اکنون مثل این که در محاصره قرار گرفتهایم. وهابیون هنوز برنگشتهاند صفوف آنان از کوفه تا حرم امام حسین علیهالسلام به مسافت دو فرسخ یا بیشتر است.
قبیله خزعل تسلیم شدهاند، ولی قبیلههای بعیج و جشم در حال مقاتله و کارزار هستند. حاکم بغداد کنار رفته و حاکم دیگری جای او را گرفته است و آنان با هم مقاتله و کارزار دارند اخبار آنان نیز ما را مغموم ساخته است چون راهها بسته است، به همین جهت در این اطراف وهابیها بر اقامت بیشتر طمع دوختهاند. حول و قوه از سوی خداوند بزرگ است درود بر پیامبر خدا و اولاد و اطهار او و خداوند متعال از علمای ما خوشنود و راضی باشد و آنان را در بالاترین جایگاه و با نعمت بهشتی محشور فرماید.
آنک پرواز؛ در آسمان ملکوت
و سرانجام این روحانی متعبد و عالم متبرک به علم و عمل اسلامی و خلوص و صفای باطنی که در سالهای حیات طیبه اش چونان شمع بزم محبت و عشق، نورافشاند و راهی سلوک نور و فانی سراج منیر عشق گردید بعد از عمری رنج و ممارست در مسیر خرد و فقاهت، در سال ۱۲۲۶ هـ.ق، در سن ۶۶ سالگی در نجف اشرف دار فانی را وداع گفت و راهی ملکوت اعلی گشت و پیکر پاکش در صحن مولای متقیان به خاک سپرده شد.
خدایش بیامرزاد و با اجداد طاهرین و پاکان و نیکان روزگارانش محشور گرداناد!
منبع: پایگاه اطلاعرسانی دانشنامه اسلامی