چه بسا حقوقی که از آن به حق الله تعبیر میشود، مورد بخشش و عفو خدا قرار گیرد ولی حق الناس هیچگاه مورد بخشش واقع نمیشود، مگر اینکه آن حق اداء شود و یا از سوی صاحب حق مورد عفو و بخشش قرار گیرد.
حق الناس و یا همان حق مردم، مصادیق مختلفی دارد که مهمترین آنها حقوق مادی و معنوی است، حقوق مادی شامل بدهکاری ها ی مادی است و حقالناس معنوی شامل غیبت، تهمت و… میباشد که در صورت عدم بخشش و رضایت صاحب حق، خداوند از فرد خاطی نخواهد گذشت .
روایات بسیاری از ائمه اطهارعلیهم السلام دراین باره وارد شده است ازجمله امام باقرعلیه السلام در خصوص اهمیت حق الناس فرمودهاند:
کُلُّ ذَنْبٍ یُکَفِّرُهُ الْقَتْلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا الدَّیْنَ فَإِنَّهُ لَا کَفَّارَهَ لَهُ إِلَّا أَدَاؤُهُ أَوْ یَقْضِیَ صَاحِبُهُ أَوْ یَعْفُوَ الَّذِی لَهُ الْحق . الخصال شیخ صدوق، ج۱
– امام باقر فرمود: کشته شدن در راه خدا کفاره هر گناهى است، بجز بدهکارى که کفارهاش منحصر است در اینکه:
۱- یا خود بدهکار آن را بپردازد
۲- یا رفیقش از جانب او پرداخت کند
۳- یا طلبکار از حق خود بگذرد
_____
حوزه