اگر نگوییم بهترین باید بگوییم یکی از بهترین کلام هایی که در کوتاه ترین حد ممکن اثرات و برکات قیام سرخ اباعبدا… الحسین علیه السلام و یاران فداکارشان را برای کل تاریخ تفسیر میکند جمله معروف امام خمینی(ره) است که فرمود: «این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است». هر ساله با فرارسیدن ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان انسان می تواند با چشم خود تفسیر عملی این جمله را در نقاط مختلف جهان به نظاره بنشیند.
اتفاق مهمیکه قرن ها در طول تاریخ و در هر ازمنه و امکنه ای وجود داشته و مردم برای اعتلای نام حسین(علیه السلام) و یارانش دست از پا نشناخته و شور و اشتیاقی وصف ناشدنی داشتهاند. اما به راستی چگونه می توان عمق آن را نیز با تمام وجود درک کرد و معنا بخشید؟ بی شک آن چه بیشتر در مرئی و منظر انسان در محرم و صفر قرار میگیرد تجلی شور و اشتیاق حسینی است که در وجود همه آزادگان و آزاد اندیشان جهان جوشش میکند که در واقع این همان؛ «خون سیدالشهداست که خون همه ملت های جهان را به جوش می آورد». اما ورای این شور و هیجان بدون شک شعوری است که هر ساله در محرم و صفر تعالی یافته و انشاء ا… در زمان ظهور منتقم دشت کربلا به اوج شکوفایی خود می رسد. بر این اساس برخی از مبانی محرم و صفر که سبب زنده نگه داشتن اسلام گردیده است در سه محور به شرح زیر بیان میگردد:
تجلی اصول دین: محرم و صفر موسم یادآوری قیام حسینی است که در آن تجلی اصول دین خدا صورت پذیرفته است. لذا بازخوانی آن عامل مهمیبرای زنده نگه داشتن و حیات مستمر اسلام میگردد. آنجا که امام معصوم عشق به خدا را جایگزین همه دوست داشتنی های بی ارزش دنیایی میکند عملاً به توحید و وحدانیت خدا شهادت می دهد، و یا با ترجیح آخرت بر دنیا اهمیت معاد را نشان می دهد، و یا با جدا کردن حق از باطل عدالت را جلوه ای دوباره میبخشد، و قصد خود را از قیام احیای سنت جدش و مرام پدرش می خواند تا امر نبوت و امامت نیز تحقق و تداوم یابد، این ها همه و همه گوشه ای از تجلی اصول دین در مکتب الهی امام حسین(علیه السلام) میباشد.
احیای فروع دین: محرم و صفر زمان مرور کردن و اقامه مرام و مسلک امام معصوم(علیه السلام) در احیای فروع دین است. همان جا که حضرت برای تبیین واقعیت دین در روز عرفه حج را رها نمود و به طرف کوفه رفت تا برای تولای “خدا، پیامبر اعظم(صلی الله علیه واله) و پدر بزرگوارش” و همچنین تبری از دشمنان ایشان دست به جهاد زده تا معارف و ارزش های اسلامی را از طریق به پا داشتن امر به معروف و نهی از منکر زنده نماید. امام حسین علیه السلام در بحبوحه جنگ دست از پیکار میکشد و به نماز می ایستد تا بگوید نماز پایه و ستون اصلی دین است. ایشان دشمنان خدا را که در برابرش صف آرایی نمودهاند کسانی می خواند که شکمشان از حرام پرگشته، حق خدا، امام معصوم و بیت المال را نپرداخته و به فساد و تباهی خو کردهاند.
تازه کردن ارزش های انسانی و اسلامی: قیام سرخ حضرت سیدالشهدا علیه السلام فرای مسائل و مفاهیم دینی که در بطن خود دارد مشتمل بر معارف بزرگ انسانیت و آزادگی است. از این رو امام خطاب به دشمن و طاغوت زمان خود که به اصول و فروع دین وفادار نیست می فرماید: «اگر دین ندارید لااقل آزاده باشید». حادثه کربلا سرشار از مفاهیم بزرگ انسانی همچون؛ مجاهدت، شهادت، وفاداری، حیا، عزت نفس، گذشت، شرافت، فداکاری و… است. لذا زمانی که در اثنای مجالس پر شور محرم و صفر طی دو ماه ذکر مناقب و مصائب اهل بیت علیهم السلام مکرر و مرتب این آموزه ها که مطابق فطرت آدمی است تبلیغ و ترویج میشود با روح همه انسان ها ارتباط معنا داری پیدا میکند و انسانیت را معنایی دوباره میبخشد و از این طریق مفاهیم انسانی که دین بدان تأکید و توجه دارد در جامعه نشر یافته و سبب تازه گردانی و جاودانگی ارزش های اسلامی میشود.
سخن پایانی اینکه بعد از واقعه عاشورا تا به امروز بارها و بارها طاغوت و طاغوتیان زمان بر آن بودهاند که نام حضرت اباعبدا… الحسین(علیه السلام) و نهضت جاویدان ایشان را از بین برده و از لوح زمان پاک نمایند. لذا گاهی بر ویرانی قبر مطهر امام عزم کردهاند، یا به امام دروغ نسبت داده و سعی بر تحریف واقعیات حادثه کربلا داشتهاند، در دوره ای به دنبال شخم زدن و زراعت در مرقد مطهر امام بوده و در ادوار دیگر جنایات ابلهانه بی شماری از این دست را رقم زدهاند. جنایاتی که حتی قرن ها بعد و تا به امروز نیز ادامه داشته است. تا جایی که گروهی از وهابیون و وارثان واقعی مردمان عصر جاهلیت روز عاشورا را روی در و دیوار شهرهای تحت سیطره خود «یوم الفرح و السرور» تبلیغ میکنند و یااینکه عَلَم یزیدیان امروز بر دوش شیاطین داعش است به گمان آنکه بتوانند لکه ننگی که از حادثه کربلا بر پیشانی قدمای هم سلف آنها حک شده است پاک نموده و یا به خیال باطل خود اسم و رسم حسین(علیه السلام) را بر اندازند. غافل از آنکه؛ دشمنت کشت ولی نور تو خاموش نگشت/آن جلوه که فانی نشود نور خداست