موعود پایگاه اینترنتی موعود
در آخرین روز بهمن ماه، همنوا با زمزمه ی بارانی که بوی بهار را با خود به همراه داشت، آخرین نشست از سلسله نشست های «فرهنگ مهدوی» در سال ۹۳ به بار نشست. خانواده ی موعودیان در این روز پر باران و رحمت، بار دیگر گردهم آمدند تا پای سخنان استاد «اسماعیل شفیعی سروستانی» بنشینند و به سخنان ایشان درباره «تقدس زدایی از عالم ودنیا ی قشنگ نو» گوش فرادهند.
سخنران نشست، انگیزه ی خود را از بیان موضوع، مشاهده ی حرمت شکنی های بسیار در ایّام مقدّس دانست. ایشان با اشاره به روزه خواری های متعدّد در ماه مبارک رمضان و رعایت نشدن حرمت و عظمت ماه شعبان المعظّم، به عنوان نمونه های نادیده گرفتن ایّام مقدّس، مقدّمه ی بحث خود را با این سخن شروع کردند که «گویا تقدّس زدایی از زمان و مکان های مقدّسی که خداوند حفظ و پاسداری از ارزش آن را به عهده ی ما گذاشته است، تبدیل به یک رسم و سنّت شده است». آنگاه سخنران با ورود به بحث اصلی، از اهمّیت وشان مخلوقات خداوند، سخن گفتند.
همه ی ما «آیت الله» هستیم
استاد شفیعی سروستانی در ابتدای سخنرانی، این نکته را بیان کردند که هر چیز دیدنی (من جمله انسان، حیوانات، گیاهان و…) و هر چیز نادیدنی (من جمله جنّ، روح، ملک و ملکوتیان) که در آسمان و زمین منتشر شدهاند، مخلوق خداوند هستند و همه ی آنها «آیه» اند.
چون نور که از مهر جدا هست و جدا نیست
عالم همه مخلوق خدا هست و خدا نیست
ایشان ادامه دادند: «در عین حالی که همه ی موجودات، مخلوق خداوند هستند، آیه، کلمه، سنّت و انگشت اشاره‌اند به یک سوی: همگی با هم، یک عبارت را بیان می‌کنند:
که یکی هست و هیچ نیست جز او
وحده لا اله الّا هو.
از این رو، همه ی مخلوقات خداوند، واعظ و ذاکرند. و چون جملگی واعظ و ذاکرند، می توان از آنها بسیاری چیزها را آموخت. از آنجایی که هر چیزی که در جهان موجود است، آیه است؛ قرآن کریم هم آیه است. امّا قرآن از بزرگترین آیات است و درباره ی آن آمده است: «وَ هذا ذِکْرٌ مُبارَکٌ أَنْزَلْناهُ أَ فَأَنْتُمْ لَهُ مُنْکِرُون؛ و این ذکر است مبارک نازل شده از سوی او پس آیا شما انکارش می‌کنید؟!»
بنابراین همه ی موجودات ذاکر و واعظند. به قول امیرمؤمنان علی(ع)، «ستایش خدایی را که با خَلقش بر خَلقش تجلّی کرده است.»
موجوداتی که باید تذکر بگیرد، انسان ها و اجنّه هستند؛ چرا که ملائکه مجرّد و بی نیاز از مواعظ و حیوانات، فاقد عقل هستند؛ بنابراین انسان تنها موجود دو ساحتی (مادّه و روح) است که می‌بایست با قوّه ی عقل از مخلوقات خداوند، وعظ بگیرد و متذکّر شود.»
سخنران در ادامه سخنانشان تأکید کردند که آیات رتبه بندی و درجه بندی دارند و از آیات خُرد و کوچک در هستی وجود دارد تا آیت عظیم خداوند، حضرت ایه الله العظمی، امیرالمؤمنین، علی بن ابی طالب(ع).
آیات تقدیس شده و تجلّیات نورانی
سردبیر ماهنامه موعود، با اشاره به اینکه برخی موجودات و مخلوقات از سوی خداوند مقدّس و منزّه شدهاند، تأکید کردند هیچ موجودی فی نفسه قدسی نیست و موجود مقدّس می‌بایست دارای تعالی و عظمت باشد که قدسی بشود و تقدس بخشی به موجودات صرفاً مخصوص خداوند متعال است و فقط باید از سوی خدای عزّ وجلّ صورت پذیرد. ایشان مخلوقات تقدّس یافته را درپنج دسته تقسیم بندی کردند: اماکن مقدّس، زمان‌های مقدّس، اشیا مقدّس، اعمال مقدّس، قدّیسین (انسان های مقدّس) و در ادامه شرح دادند که این تقدّس یافته ها در زندگی دنیوی و اخروی موجودات چه تجلّیاتی دارند. ایشان در بیان این نکته به ۱۵ مورد اشاره و بیان کردند که این تجلّیات منحصر به همین موارد نیست:
۱. تقدّس یافته ها باعث تقویت احساس دینی و ازدیاد تقوی می‌شوند؛
۲. تقدّس یافته ها، هر یک به نحوی تجلّیگاه ملکوتند؛
۳. تقدّس یافته ها تسهیلکننده ارتباط معنوی با عوالم قدسی اند؛
۴. تقدّس یافته ها باعث تقرّب به خداوند متعال و کسب کمالات روحانی اند؛
۵. تقدّس یافته ها مبارک یافته از سوی خداوند و لاجرم برکت زایند؛
۶. تقدّس یافته ها باعث خضوع و خشوع و ظهور خشیّت در قلب مؤمنانند؛
۷. تقدّس یافته ها باعث ازدیاد شوق و طلب برای نیل به امر قدسی می شوند؛
۸. تقدّس یافته ها دروازده ورود به ملکوت و آمد و شد ملکوتیانند؛
۹. تقدّس یافته ها باعث تجربه قدرت الهی، (شفای بیمار، نجات گرفتاران، بخشش گناهان، عافیت، و…) اند؛
۱۰. تقدّس یافته ها و اعمال و آداب مقرّر شده برای آنها باعث تداوم سنن الهی در عرصه تاریخند؛
۱۱. تقدّس یافته ها باعث ماندگاری شرایع و سنن ممدوح آسمانی در میان نسل ها هستند؛
۱۲. تقدّس یافته ها باعث مصونیت و امنیّت مؤمنان در برابر جنود خبیث شیطانی و نادیدنی اند؛
۱۳. تقدّس یافته ها باعث پیوند نسلها به نقشه کلّی الهی در ارسال انبیا و اوصیا و انزال کتب آسمانی اند؛
۱۴. تقدّس یافته ها باعث تخفیف و تضعیف طرحهای دشمنان انسان و ادیان هستند؛
۱۵. تقدّس یافته ها باعث ماندگاری شعائر الهی و مذهبی اند؛
آیات نشان شده و مقدّس
مدیر مسئول مؤسسه موعود عصر(ع)، در ادامه سخنرانی به معرفی مصادیق مقدّس و نشان شده از سوی خداوند پرداختند.
در اشاره به «اماکن مقدّس» به مردم یادآوری کردند که چگونه با ورود به صحن حرم‌های مقدّس، قلب ناخوداگاه آرام می‌شود و علّت آن را پاکی این اماکن از موجودات شیطانی و پلید و حضور موجودات ملکوتی دانستند. سخنران در ادامه، والاترین زمین ها را با استناد به روایات، سرزمین مکّه و کربلا و برترین اماکن را مساجد و در میان مساجد، مسجدالحرام، مسجدالاقصی و مسجد کوفه معرفی کردند.
آنگاه سخنران بیان نمود که «زمان هاى مقدّس» نزد مسلمانان از احترام و تکریم برخوردارند. روز جمعه، روز بعثت پیامبر اکرم(ص)، ایام ولادت ائمّه اطهار(ع)، اعیادى همچون عید قربان و عید فطر و غدیر، ایام ماه رمضان، ایّام اعتکاف و ایّام برگزارى مراسم حج از جمله این زمان هاست.
سخنران «نوشته هاى مقدّس»، به خصوص در ادیان بزرگ و ادیان توحیدى، را از نوشته هایی دانست که بیش ترین تقدس را دارند و شامل آثار مکتوب انبیا، زهّاد، مقدّسان و اوصیاى آنها مى شود. «انجیل» و «تورات» به عنوان کتب مقدّس مسیحیان و یهودیان، «قرآن»، کتاب مقدس مسلمانان و «اوستا»، کتاب مقدس زرتشتیان محسوب مى شود.
شفیعی سروستانی گفت: «مناسک و شعائرمذهبی از جمله امور و «اعمال مقدّس» هستند. مناسک حج، نماز، مراسم خطبه خوانى در ایام ولادت معصومان(علیهم السلام) و مراسم عزادارى آنان همچون زنجیرزنى، سینه زنى، روضه خوانى و مناجات ها، بوسیدن قبور ائمّه(علیهم السلام) و زیارت گاه هاى آنها، تقدیم هدایا به زیارتگاه ها و مشاهد مشرّفه، قربانى کردن، عقیقه کردن، احرام بستن، سعى بین صفا و مروه، غسل و مانند آن همگى از جمله اعمالى هستند که نزد مسلمانان از احترام و قداست خاصّى برخوردارند.»
همچنین سخنران، انبیاء و اوصیاء و در رأس آنها حضرت نبیّ اکرم(ص) و سایر ائمّه معصومان(ع) را در شمار «قدّیسین» و «انسان های مقدّس» معرفی نمودند.
هتک حرمت، ممنوع
استاد شفیعی در ضمن سخنرانی، بارها با استناد به آیات قرآن کریم و روایات تأکید کرد که هتک حرمت مقدّسات، از جمله: بی توجّهی نسبت به مناسک و زمان ها و مکان های مقدّس، اهانت به این مقدّسات و کناره گیری از آنها الحاد را به دنبال می آورد و انسان هتّاک را از دین خارج می سازد و به وادی کفر وارد می‌کند. پژوهشگر فرهنگی و با استناد به یک آیه و روایت، گناهان را از انواع هتک حرمت و عامل نزول بلا و قطع روزی و برکت دانستند. استناد ایشان به آیه ی «و هرگرفتارى که به شما رسد به خاطر اعمالى است که انجام داده اید» و سخن امیرمؤمنان(ع) بود که فرمودند: « به خدا سوگند هیچ ملتى از آغوش ناز و نعمت زندگى گرفته نشد مگر به واسطه گناهانى که مرتکب شدند، زیرا خداوند هرگز به بندگانش ستم روا نمى دارد.»
آنگاه سخنران با استفاده از روایت امام سجّاد (ع)، آثار و عواقب انواع گناه را برشمرد و در ادامه به بیان مصادیق این گناهان پرداخت:
الف) گناهانی که نعمت ها را تغییر می دهد؛
ب) گناهانی که پشیمانی می آورد؛
ج) گناهانی که روزی و قسمت را تغییر می دهد؛
د) گناهانی که پرده‌های عصمت را می در؛
هـ) گناهانی که بلاها را نازل می‌کند؛
و) گناهانی که باعث نازل شدن نقمت و عذاب می‌شوند؛
ز)گناهانی که عمر را کوتاه می‌کند؛
ح)گناهانی که هوا را تاریک می‌کند؛
ط) گناهانی که باعث آبروبری و کنار رفتن پرده ها می‌شود؛
ک) گناهانی که دعا را حبس می‌کند؛
ل) گناهانی که مانع باریدن باران می‌شود.
سکولاریزم، آفت افتاده برکشتزار انسان حاضر و عصر معاصر
سخنران نشست، در این قسمت همایش، وارد بخش دوم سخنرانی، یعنی سکولاریزم و برخورد آن با مقدّسات شد. ایشان با اشاره به اینکه در عصر حاضر، سکولاریزم، همان شرک و کفر نهادینه شده در تمدّن و فرهنگ امروزی است، بیان کردند که در عصر حاضر انسان در خدمت پول و مدرنیته در آمد به جای آنکه پول و مدرنیته در خدمت انسان باشد.
سخنران در توضیح اثرات مدنیزاسیون در زندگی و تفکّرات انسان ها توضیح داد: «یکی از مؤلفه های اصلی مدرنیته و مدرنیزاسیون، گرایش سکولاریستی به عالم است. یعنی اصالت یافتن دنیا. در تعاریف، واژه ی سکولاریزه به معنای دنیوی کردن، این جهانی و غیر دینی کردن و در مقابلِ واژه قدسی، اخروی، آن جهانی و دینی است. به عبارت دیگر سکولاریسم تقدّس زدایی سازمان یافته، نهادینه شده و عمومی است که به صورت فرهنگ و تمدّن درآمده.»
ایشان ادامه دادند: «در حوزه ی تفکری و تمدنی سکولار، بشر، آسمان و زمین و دریا را برای قدرت یافتن، تاراج می‌کند. در این تصرّف و سلطه و سلطنت، انسان مدرن، هیچ شریعتی را مراعات نمی‌کند و هیچ حرمتی را پاس نمی دارد و هیچ مقدّسی را ارج نمی نهد. این، ایدئولوژی انسان عصر مدرن است؛ چه در شرق و چه در غرب.»
در انتهای سخنرانی، سخنران بخشهایی از فیلم های «عصر جدید» چارلی چاپلین و فیلم تلویزیونی «دنیای قشنگ نو» را نمایش داد و در ضمن فیلم ها، نشان داد که چگونه شأن انسان در عصر مدرن نازل می‌شود و در خدمت ماشین قرار می‌گیرد تا آنجایی که حیقیت انسانی اش تبدیل به حیثیت ماشینی می‌شود. آنگاه سخنران، سخنش را اینگونه به پایان رساند:
«ساکنان دنیای قشنگ نو، همگی، چون محصولات صنعتی، از خطّ تولید کارخانه خارج شدهاند. هر یک کپی برابر اصل، همه مثل هم، همه چونان روبات بی روح، بی احساس، بی ذوق. زنجیر شده در برنامه ای و قالبی از پیش طرّاحی شده و همگی در چرخه بزرگی، مشغول تولید و مصرف. در فرادست ساکنان دنیای قشنگ نو، هیچ امر مقدّسی معنا ندارد و هیچ حریمی‌که حفاظت از آن را در تکلیف خویش بشناسند.»
سینه مالامال درد است؛ ای دریغا مرهمی!
دل ز تنهایی به جان آمد… خدا را، همدمی
چشم آسایش که دارد از سپهر تیزرو؟
ساقیا! جامی‌به من ده تا بیاسایم دمی
زیرکی را گفتم: «این احوال بین»، خندید و گفت:
«صعب روزی، بوالعجب کاری، پریشان عالمی»
سوختم در چاهِ صبر از بهر آن شمع چو گل
شاه ترکان فارغ است از حال ما، کو رستمی؟
…آدمی در عالم خاکی نمی آید به دست
عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی
گریه‌ی حافظ چه سنجد پیش استغنای عشق؟
کاندر این دریا نماید هفت دریا، شبنمی
در حاشیه ی این نشست، علاوه بر برپایی نمایشگاه آثار موسسه موعود، برنامه های کوتاهی نیز مناسب با اختتامیه ی نشست ها در سال ۹۳ اجرا شد.
لازم به تذکّر است که برنامه ی کامل سخنرانی این نشست، همچون نشست های پیشین در هفته های آینده در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت و از طریق شماره تماس های موسسه (۸۸۹۴۱۲۳۵ و ۸۸۹۴۱۳۳۷-۰۲۱) و سایت یاران شاپ قابل خریداری خواهد بود؛ ان شاء الله.
