موعود پایگاه اینترنتی موعود
مسجد باید کانون جذب باشد و مثل یک آهنربا، جمعیت را به سوی خودش بکشاند نه این که مردم با کراهت و فقط به نیت بردن ثواب، دندان بر جگر گذاشته و به مسجد بیایند…
مسجد باید کانون جذب باشد و مثل یک آهنربا، جمعیت را به سوی خودش بکشاند نه این که مردم با کراهت و فقط به نیت بردن ثواب، دندان بر جگر گذاشته و به مسجد بیایند.
مسجد باید برای همه قشرها جاذبه داشته باشد و افراد با شنیدن «حی علی الصلوه»، واقعا برای نماز بشتابند. در «حی علی الصلوه» و «حی علی خیر العمل» تعبیر از حرکت نیست بلکه شتاب است و شتاب، ب دون جاذبه نیست. باید کاری کرد که مردم به سوی مساجد شتاب کنند. برای رسیدن به این مقصود می‌توان و باید برنامه‌هایی را پیاده کرد:
۱- نظافت
با دیدن هر تشکیلات و یا هر فردی اول چیزی که نظر شما را به خود جلب می‌کند، نظافت محل یا لباس و بدن و… است. متاسفانه مساجد ما نظافت لازم را ندارند. مساجد ما باید مثل مسجدالحرام و مسجدالنبی که امروزه به آن‌ها خوب رسیدگی می‌شود، تمیز و مرتب باشد.
در حدیث آمده است: «من کنس مسجدا یوم الخمیس لیله الجمعه فاخرج منه التراب ما یضر فی العین غفر له؛ کسی که روز پنجشنبه (شب جمعه) مسجدی را جارو کند، پس به‌اندازه یک ذره خاک که اگر در چشم رود، ضرر می‌رساند، از مسجد خارج سازد، خداوند او را می‌آمرزد.»
آیا معنی این حدیث این نیست که به‌اندازه یک غبار هم نباید در مسجد باشد؟ امام جماعت، متولیان، هیئت امنا و مدیران مساجد باید اولین وسوسه و دغدغه شان نظافت مسجد باشد. مساجد بزرگ باید نظافت شبانه روزی داشته باشد نه هر روز یک مرتبه. باید عده‌ای دائما در آن‌ها در حال نظافت باشند. و جاهای دیگر نیز باید مرتب نظافت شود.
شما می‌خواهید جوان را از دانشگاه به مسجد بکشانید، سجده که می‌کند، بوی عرق‌های پایی که قبلا روی این فرش بوده است و ماه‌ها شسته نشده، او را آزار می‌دهد. این مسجد چه جاذبه‌ای دارد؟
۲- نظم
مسجد باید منظم باشد. معلوم باشد چه ساعتی در مسجد باز و چه ساعتی بسته می‌شود تا مردم سرگردان و بلاتکلیف نباشند. در همه برنامه‌های مسجد باید نظم برقرار باشد.
۳- عدم مزاحمت
مسجد نباید برای همسایه هایش مزاحمت ایجاد کند. متاسفانه بعضی از مساجد به شکلی است که اگر کسی بخواهد خانه بخرد، خانه کنار مسجد را نمی‌خرد. برای این که بلندگو را روی پشت بام گذاشته‌اند و تا ساعت ۱۲ شب برنامه از آن پخش می‌شود. مگر مستمعین روی پشت بام هستند که این کار لازم باشد؟ ما فقط موقع اذان می‌توانیم صدای اذان را با بلندگو به همه شهر برسانیم و خوش آمدن و بدآمدن مردم در این حکم تاثیری ندارد. اذان را باید گفت و البته با یک صوت معقول باید گفت.
بلند کردن صدای بلندگو برای برنامه‌های مختلف، عدم وجود پارکینگ برای مسجد، بد بودن وضعیت فاضلاب مسجد و… از عوامل ایجاد مزاحمت برای مردم است.
مسجد برای مردم قرار داده شده است (وضع للناس) نه بر علیه مردم (وضع علی الناس) .
۴- برنامه‌ریزی
مسجد برای هر سلیقه و جمعیتی باید برنامه مناسب داشته باشد. برای هر یک از کودکان، بزرگسالان، دانشجویان، جوانان و… باید برنامه خاصی داشت. برای آن‌ها که اهل دعا هستند برنامه دعا، برای آن‌ها که اهل کتاب هستند، کتابخانه و برای جوانان آنچه مناسب سلیقه جوانان است، برنامه‌ریزی شود.
بعضی می‌گویند: نگذارید بچه‌ها مسجد بیایند، چون شلوغ می‌کنند. زن‌ها نیز مسجد نیایند چون مسجد زن خانه اوست. ولی ما می‌گوییم: بچه‌ها واجب است به مسجد بیایند. زن‌ها هم واجب است و اجازه شوهر هم شرط نیست. برای این که کانونی برای آموزش اسلام (که واجب است) جز مسجد نیست. اگر مسجد نیاید اصلا از اسلام بریده می‌شود.
در مستحبات اجازه شوهر شرط است ولی در واجبات که اجازه شوهر شرط نیست. اگر این خانم مسجد نیاید، پس اسلام را از کجا یاد بگیرد؟
بگذارید بچه‌ها مسجد بیایند، شلوغ بکنند، یادشان می‌دهیم که شلوغ نکنند، بشکنند، می‌خریم و جای آن می‌گذاریم. یواش یواش یاد می‌گیرند. ولی اگر پای بچه را از مسجد بریدیم، بزرگ هم که شد نمی‌آید.
مادر بزرگم – خدا رحمتش کند – مرا از بچگی به مسجد می‌برد و می‌گفت: برای من مهر بیاور. و بعد مرا تشویق می‌کرد. وقتی مسجد می‌آمدیم، آنجا به عنوان یک مکان محبوب در اعماق روح ما جا داشت و این‌ها مؤثر بود.
۵- خوش‌رفتاری
امام جماعت، هیئت امنا، خادم و همه باید با احترام با مردم برخورد کنند. اگر بچه‌ای به صف اول جماعت آمد، اشکالی ندارد، دو تا هم اشکال ندارد. اگر او را بگیرند و به صف دیگر پرت کنند، دیگر مسجد نمی‌آید. بچه‌ها را می‌شود با احترام جابجا کرد.
همه مردم از کوچک و بزرگ بنده محبتند. متاسفانه خشونت در برخوردها و عدم رعایت آداب، باعث فرار بعضی از مردم از مساجد شده است.
۶- پرهیز از افراط و تفریط
در برنامه مسجد بعضی می‌خواهند فیلم و وسایل ورزشی و… به مسجد بیاورند. به آن‌ها می‌گوئیم: این‌ها خوب است ولی جایی غیر از مسجد برای آن‌ها انتخاب کنید. و بعضی نیز در مقابل آن‌ها تفریط می‌کنند.
خاتمه
مسجد باید از صورت کنونی در آمده و همان بشود که مورد توجه اسلام و قرآن است. ما باید بتوانیم همان گونه که انقلابمان را از مسجد شروع کردیم، آن را با مسجد حفظ کنیم. انقلاب از مسجد شروع شد اما از مسجد بریده شد و این خیلی ضایعه است. بدانید غیر از مسجد پاسدار دیگری برای انقلاب نخواهد بود و دشمنان انقلاب هم به همین دلیل اصرار دارند مسجدها را خلوت کنند.
مسجد از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و در عصر امام راحل قدس سره پایگاه اصلی انقلاب بود. الان نیز باید نماز جمعه‌ها، مسجدها، جماعت‌ها و… پایگاه انقلاب باشند.
در مورد مساجدی که امام ندارد و این روزها از غیر روحانیین در آن‌ها استفاده می‌شود، از ما سؤال می‌شود که در این موارد آیا غیر روحانی اقامه جماعت کند یا نه؟ چه جواب بدهیم؟ تعطیل کنیم؟ می‌گوئیم: مادامی‌که دسترسی به روحانی هست (روحانی جامع الشرایط) نماز خواندن پشت سر غیر روحانی جایز نیست. برای این که نکند نقشه‌ای باشد، همان گونه که امام قدس سره هم همین را می‌فرمود و می‌گفت: می‌خواهند مساجد را از دست روحانیین درآورند. ما باید جوابگو باشیم، به‌اندازه کافی امام جماعت در مساجد داشته باشیم تا مجبور نشوند از غیر روحانی استفاده کنند.ای بسا غیر روحانیینی که نماز می‌خوانند آدم‌های خوبی هم هستند ولی برای این که دشمن سوء استفاده نکند، باید جلو این کار را گرفت.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی
