وزیر امورخارجه کشورمان، ۱۶ سال پیش نامهای را به رئیس دفتر رئیس جمهور وقت نوشت و مخاطرات محصولات دستکاری ژنتیکی شده را گوشزد کرد و این نامه اخیراً در فضای مجازی انتشار یافت؛ به نظر میرسد در این برهه از زمان که دولت تصمیم دارد محصولات تراریخته را توسعه دهد، ورود دکتر ظریف به عنوان شخص مطلع ضروری است.
به گزارش خبرنگار سینا، به طور کلی در دنیا بحثهای متفاوتی درباره عوارض مصرف محصولات دستکاری ژنتیکی شده وجود دارد؛ البته مطالعات در این زمینه بسیار کم است به این دلیل که شرکتهای بزرگ آمریکایی و کانادایی که تولیدکننده اینگونه محصولات غذایی هستند، سودهای هنگفتی را دریافت میکنند و این شرکتها تمامی تحقیقات در زمینه این محصولات را تحتالشعاع قرار میدهند؛ متاسفانه این محصولات در میان غفلت مسئولان به راحتی وارد بازار ایران میشود و سلامت مردم را به خطر میاندازد.
در حالی که هنوز دلیل علمیبرای بیضرر بودن محصولات تراریخته در دنیا ارائه نشده است در کمال تعجب مشاهده میشود که امسال دولت در لایحه پیشنهادی برنامه ششم توسعه به مجلس، در ردیف ۲، بخش راهبردها، سیاستها و اقدامات اساسی بخش علم و فناوری «تولید و تجاری سازی انبوه کودهای زیستی و سموم زیستی و محصولات تراریخته با اولویت برنج و پنبه تراریخته را آورده است» که هدف از ارائه آن در این لایحه قانونی کردن تولید این محصولات است، زیرا تولید این محصولات تاکنون در کشور قانونی نبوده است.
گفتنی است؛ آقای دکتر ظریف ۱۶ سال پیش که سمت معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه را داشت در نشستهای متوالی مربوط به پروتکل ایمنی-زیستی (کارتاهنا) حضور داشته است.
زمانی که این پروتکل پس از هشت دوره مذاکرات فشرده و سخت در مونترال کانادا به تصویب رسید، کشورهای دنیا به خاطر اثرات سویی که ممکن است روشهای بیوتکنولوژی بر روی تنوع زیستی داشته باشد، ترغیب به عدم استفاده از این روش شدند؛ در واقع کشورهای دنیا به سوی تعیین ساز و کارهای قانونی جهت کاهش اثرات سوء این محصولات رو آوردند و برای این منظور ظرف مدت چهار سال نشستهای متوالی برگزار شد و آقای ظریف، نامهای را پس از آخرین دور مذاکرات یعنی در سال ۷۸ به رئیس دفتر ریاست جمهوری وقت نوشت و خطرات دستکاری ژنتیکی محصولات کشاورزی را به مدیران وقت خود گوشزد کرد.
باید گفت؛ پروتکل کارتاهنا در زمانی تصویب شد که اوج مطرح شدن مباحث مربوط به بیوتکنولوژی بود و مدافعان این روش میخواستند ژن مقاوم به آفات را از جانور و یا باکتری بگیرند و به گیاه منتقل کنند.
آقای ظریف، در نامه خود به همه موضوعات مربوط به خطرات دستکاری ژنتیکی اشاره کرده بود؛ در هر صورت این مذاکرات برای همه کشورهای دنیا در سطح بالایی انجام شد و اطلاعاتی که آقای ظریف به دست آورده بود کاملا علمی و در مشورت با شمار زیادی از کشورها حاصل شده بود؛ هم اکنون نیز پس از ۱۶ سال، کاملا میتوان به تمامی مواردی که در نامه گفته شده استناد کرد.
نامه دکتر ظریف مخاطراتی از جمله احتمال استفاده از این محصولات به عنوان یک سلاح برای عقیمسازی نسلی از ژن یک کشور و تولید ژنهای مولد اخلاق پست نظیر درنده خویی کوسهها و یا صفات رذیله خوکها از طریق پیوند ژنتیک بر محصولات کشاورزی و به طورکلی تغییر حالات روحی و روانی افراد را متذکر میشود.
البته اثرات آنچه در این نامه ذکر شده، هم اکنون در محیط زیست نیز قابل رویت است و مقالاتی که در فرانسه و آمریکا به چاپ رسیده نیز موید گفتههای دکتر ظریف است؛ مقالات فرانسوی به رشد تومورهای سرطان در موشهایی که دو سال از ذرت تراریخته تغذیه کردهاند و مقالات آمریکایی به رشد اوتیسم در کودکان این کشور از زمانی که محصولات GMO تجاری شدند، اشاره میکنند.
ورود آقای دکتر ظریف به این موضوع، برخورد دقیق و موشکافانه وی را که گویای رفتار مسئولانهاش است نشان میدهد؛ در واقع هنوز هم میتوان از آقای ظریف به عنوان یک شخص کارشناس و مطلع راهنمایی گرفت؛ در این برهه از زمان که دولت تصمیم دارد در شاخههای مختلف فناوری کاشت و توسعه محصولات تراریخت مانند برنج و پنبه وارد شود، دکتر ظریف به عنوان یک شخص اثرگذار میتواند رایزنی انجام داده و مخاطرات محصولات دستکاری ژنتیکی شده را در هیئت دولت به مدیران گوشزد کند.
لازم به ذکر است؛ نامه دکتر ظریف پس از ۱۶ سال دوباره در فضای مجازی و پس از اینکه بار دیگر بحث میان مدافعان و مخالفان محصولات دستکاری ژنتیکی شده بالا گرفته، انتشار یافته است.